κρανεα ελασσονας

Η Κρανιά απέχει από την Ελασσόνα 35 χλμ. και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 760 μ. Η παλιότερη ονομασία του χωριού ήταν Ξηροκρανιά, και λόγω της αντιστασιακής δράσης των κατοίκων του πυρπολήθηκε το 1943 από τους Γερμανούς. Ο επισκέπτης πρέπει να αρχίσει την ξενάγησή του από το σπουδαιότερο μνημείο του χωριού, τη μονή Παλαιοκαριάς, η οποία ιδρύθηκε πριν το 17ο αι. και είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Επίσης αξιόλογο είναι και το μουσείο του χωριού, που στεγάζεται στο Πνευματικό Κέντρο του χωριού, και συμβάλλει στη διατήρηση των εθίμων και της παράδοσης του τόπου.

Το χωριό μας

"Ο τόπος μας είναι κλειστός, όλο βουνά που έχουν σκεπή το χαμηλό ουρανό μέρα και νύχτα. Δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές, μονάχα λίγες στέρνες, άδειες κι αυτές, που ηχούν και που τις προσκυνάμε"

Σεφέρης, Μυθιστόρημα

Ο τόπος μας είναι όπως τον περιγράφει ο ποιητής. Όμως εμείς ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία γιατί αγαπούμε τον τόπο μας και ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο.

ΟΝΟΜΑ: Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Επικρατέστερη φαίνεται να είναι η εκδοχή πως η ονομασία του χωριού προήλθε από το φυτό κρανιά που αφθονούσε άλλοτε στην περιοχή.

ΚΛΙΜΑ: Ηπειρωτικό: ( δροσερό - θερμό καλοκαίρι και ψυχρός χειμώνας ). Είναι όμως ξερό και πολύ υγιεινό.

ΘΕΣΗ: Βρίσκεται στο βορειότερο τμήμα της Θεσσαλίας και του Ν. Λάρισας στον οποίο και υπάγεται διοικητικά.

Συνορεύει Α. με το Δ. Διαμέρισμα Γιαννιωτών Β.Δ. με το Δ.Δ. Λουτρού  και το Δήμο Δεσκάτης  Β. με το Δ.Δ. Άκρης , Ν.Δ. με το Δ.Δ. Μαυρελίου , Ν. με τα Δ.Δ. Αχελινάδας      , Συκιάς, Αναλήψεως , Παλαιοκάστρου  και Ν.Α με το Δ.Δ. Βαλανίδας .

Αποτελουσε  έδρα του  Δήμου Αντιχασίων (Δ.Δ. Κρανέας - Λουτρού - Άκρης)  με πληθυσμό 3.021 κατοίκους ( απ. 2001 ) (709-221 αντίστοιχα).

Αεροφωτογραφία περιοχής Κρανέας	Αεροφωτογραφία Κρανέας

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ: Μοναστήρι Μεταμόρφωσης του Σωτήρος , κτίσμα του 17ου αιώνα. Βρίσκεται Νότια της Κρανέας και σε απόσταση 11 χμ. απ' αυτή.

Εκκλησάκι της Παναγίας, κτισμένο σε απόκρημνη πλαγιά του φαραγγιού της  Χράπας.

Λιθόκτιστος ναός του Πολιούχου του χωριού Αγίου Δημητρίου και το παλιό καμπαναριό ( 1893 ).

Φαράγγι της Χράπας: Μήκος 13  χμ. με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Τοπίο τραχύ και δύσκολο με απόκρημνα ασβεστολιθικά βράχια που προκαλούν το δέος στους επισκέπτες. Πάνω τους φωλιάζουν αετοί. Τόπος  κατάλληλος για πεζοπορία και αναρρίχηση. Ο επισκέπτης μαγεύεται από τον αντίλαλο των κυπροκούδουνων των γιδιών που κρέμονται σκαρφαλωμένα στις πουρναριές των απότομων βράχων ατενίζοντας την άβυσσο.  Εδώ μπορεί να θαυμάσει κανείς την αγριότητα της φύσης. Διασχίζεται από το χείμαρρο Μουράντα.

Ορεινός όγκος Οξιάς ( Αντιχάσια ): υψ. 1400 μ. καταπράσινος με άφθονα νερά.

Οι φίλοι της πεζοπορίας  μπορούν να απολαύσουν τη μοναδικότητα της φύσης.

Μονή Μεταμόρφωσης Σωτήρος ή Παλιοκαριάς	Ναός Αγίου Δημητρίου - Πολιούχος
Ναός Αγίου Δημητρίου και παλιό καμπαναριό	Αεροφωτογραφία φαραγγιού Χράπας
Αεροφωτογραφία φαραγγιού Χράπας	Φαράγγι Χράπας
Φαράγγι Χράπας	Εκκλησάκι Παναγίας σε πλαγιά του φαραγγιού της Χράπας
Φαράγγι Χράπας  - Αετοφωλιά	Φαράγγι Χράπας  - Αετοφωλιά

ΤΟΠΟΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ: Προφήτης Ηλίας με τα αιωνόβια  δέντρα πουρναριάς, (Ο πρίνος είναι ένα είδος της δρυάς -"δρυς η κοκκοφόρος" και "δρυς η πρίνος"- Quercuscoccifera),  μοναδικό ίσως φαινόμενο.

Προφήτης Ηλίας - τόπος αναψυχής	Προφήτης Ηλίας - τόπος αναψυχής
Άποψή Οξιάς - Αντιχάσια

ΚΑΤΟΙΚΟΙ:

Οι Κρανιώτες αγαπούν την παράδοση, τα ήθη και έθιμα του τόπου τους και ενδιαφέρονται για τη διατήρηση και αναβίωση τους. Μερικά από αυτά είναι: Τα Μπαμπαλιούρια στις 1 Ιανουαρίου, το Γαϊτανάκι στις 6 Ιανουαρίου, ο παραδοσιακός κρανιώτικος  γάμος, που αναβιώνει τις απόκριες, η καμήλα με τον καμηλιέρη και η  αρκούδα με τον αρκουδιάρη. 

Οι Κρανιώτες  φημίζονταν ανέκαθεν   για τη φιλοξενία τους. Ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία  (καλλιέργεια καπνού) και την  κτηνοτροφία. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τα γνήσια κτηνοτροφικά προϊόντα.

ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ:

Ο επισκέπτης θα συναντήσει όχι μόνο ένα τοπίο σπάνιας φυσικής ομορφιάς αλλά και τη φιλοξενία των κατοίκων.

Ο επισκέπτης μπορεί να βρει κατάλυμα στο Δημοτικό Ξενώνα (τηλ. 24930-51.317)

ΣΧΟΛΕΙΑ:

Το Δημοτικό Διαμέρισμα Κρανέας έχει Παιδικό Σταθμό, δύο Νηπιαγωγεία (ένα 1/θέσιο και ένα διθέσιο), ένα Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο, Ενιαίο Λύκειο και Τ.Ε.Ε.

Διδακτήριο

Στην αρχή της λειτουργίας του σχολείου ως χώρος διδακτηρίου χρησιμοποιήθηκε ένα κοινοτικό οίκημα.
Το πρώτο διδακτήριο κτίστηκε  το 1884 με έξοδα της εκκλησιαστικής επιτροπής. Το σημερινό διδακτήριο κτίστηκε σε δύο περιόδους.

Κατά την πρώτη περίοδο κτίστηκαν δύο αίθουσες. Η ανέγερση άρχισε το 1921 και τελείωσε το 1923. Η δαπάνη ανέγερσης αντιμετωπίστηκε από την Κοινότητα, την Εκκλησία και την προσωπική εργασία των κατοίκων. Δ/ντής του Σχολείου ήταν ο δάσκαλος Αλέξανδρος Τρυφωνίδης.

Στη δεύτερη περίοδο κτίστηκαν οι υπόλοιπες τέσσερις αίθουσες . Η ανέγερση άρχισε το 1932 και τελείωσε το 1933. Η δαπάνη αντιμετωπίστηκε από τη Σχολική Εφορεία, την Κοινότητα και το κράτος. Δ/ντής του Σχολείου την περίοδο αυτή ήταν ο δάσκαλος κ. Βασίλειος Λιάκος.

Το 1938 έγινε ο αυλόγυρος, διαμορφώθηκε ο χώρος του προαυλίου  και  τοποθετήθηκαν κάγκελα στην περίφραξη του. Δ/ντής του Σχολείου την περίοδο αυτή ήταν ο κ. Ελευθέριος Λάλος.

Άποψη τμήματος του χωριού - Δεσπόζει το διδακτήριο	Διδακτήριο	Το Διδακτήριο  σε φωτογραφία δεκαετίας 1950
Β`, Γ`, Δ`, Ε` τάξεις -1921 - Κτίριο παλιάς εκκλησίας`	Ε`& ΣΤ` τάξεις-27-4-1936- Είσοδος διδακτηρίου	Το Διδακτήριο  σε φωτογραφία πριν το 1955

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΚΤΗΡΙΟ
Το 1955 έγινε αντικατάσταση της στέγης και  των ξύλινων κουφωμάτων με σιδερένια και κτίστηκαν νέα σύγχρονα αποχωρητήρια. Δ/ντής την περίοδο αυτή ήταν ο  δάσκαλος κ.  Θωμάς Μήτσης.

Το 1969-1970  αντικαταστάθηκε το ξύλινο δάπεδο του διδακτηρίου  με μωσαϊκό. Δ/ντής την περίοδο αυτή ήταν ο  δάσκαλος κ.  Ιωάννης Κουτσοκώστας.

Το 1975-1976 περατώθηκαν οι εργασίες του παραρτήματος που είχε κτιστεί προ ετών με σκοπό να γίνει χώρος εστιατορίου για τα μαθητικά συσσίτια. Σε μία αίθουσα του  στεγάστηκε το 1ο Νηπιαγωγείο ενώ οι υπόλοιπες χρησιμοποιήθηκαν από το Σχολείο. Δ/ντής την περίοδο αυτή ήταν ο  δάσκαλος κ.  Λαέρτης Καρανίκας.

Την περίοδο 1984-1985 άρχισαν οι εργασίες κατασκευής νέων αποχωρητηρίων οι οποίες και τελείωσαν το επόμενο σχολικό έτος. Δ/ντής την περίοδο αυτή ήταν ο  δάσκαλος κ.  Ιωάννης Κόνιαρης.

Η μεγάλη όμως ανακαίνιση του διδακτηρίου έγινε την περίοδο 2000-2005. Την περίοδο αυτή έγινε γενική αντικατάσταση της στέγης.  Καθαιρέθηκε η παλιά στέγη κι έγινε νέα, αφού πρώτα ρίχτηκε πλάκα, εσωτερικά της οποίας έγιναν νέες ηλεκτρικές  και  μεγαφωνικές εγκαταστάσεις για κάθε αίθουσα. Αντικαταστάθηκαν όλα τα παράθυρα του διδακτηρίου με νέα ξύλινα, γερμανικού τύπου, με διπλά θερμομονωτικά τζάμια. Κατασκευάστηκε στέγαστρο στην είσοδο του διδακτηρίου  και νέα σκαλοπάτια. Έγινε αρμολόγηση της λιθοδομής του διδακτηρίου. Έτσι αναδείχτηκε η αρχιτεκτονική του. Με την ένωση δύο αιθουσών δημιουργήθηκε αίθουσα εκδηλώσεων 90 τ. μ. για τις ανάγκες του Σχολείου, με μόνιμη θεατρική σκηνή και μεγαφωνικές εγκαταστάσεις. Η όλη δαπάνη που ανήλθε στα 70.000.000 αντιμετωπίστηκε από τη Νομαρχία και ένα μέρος των 15.000.000 από τα λειτουργικά έξοδα του σχολικού ταμείου.  Ακόμα αντικαταστάθηκαν όλα τα έπιπλα με νέα που στάλθηκαν από τον Ο.Σ.Κ. «Εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς» χαρακτήρισε την επέμβαση αυτή ο Δ/ντής του σχολείου κατά την επαναλειτουργία του.  Έγινε ένα σύγχρονο και άνετο διδακτήριο.  Δ/ντής την περίοδο αυτή ήταν ο  δάσκαλος κ.  Ιωάννης Κόνιαρης.

Στο προαύλιο του διδακτηρίου υπάρχει γήπεδο καλαθοσφαίρισης, γήπεδο πετοσφαίρισης,  σκάμμα για άλματα καθώς και πολλά δένδρα, φλαμουριές, οι οποίες αντικατέστησαν πριν μερικά χρόνια τις γερασμένες ακακίες.


2ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το 1961 άρχισαν οι εργασίες  ανέγερσης του δεύτερου διδακτηρίου οι οποίες  περατώθηκαν το 1966. Εκεί στεγάστηκε το 2ο Δημοτικό Σχολείο μέχρι της κατάργησης του το 1995. Έως τότε συστεγάζονταν με το 1ο Δημοτικό Σχολείο με εναλλασσόμενο ωράριο λειτουργίας.