ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ

προς μια αναρχική κατανόηση της τάξης

Οι κοινωνικές σχέσεις της τάξης και της εκμετάλλευσης δεν είναι απλές. Οι εργατίστικες αντιλήψεις, οι οποίες βασίζονται στην ιδέα μιας αντικειμενικά επαναστατικής τάξης που ορίζεται με τους όρους της σχέσης της με τα μέσα παραγωγής, αγνοούν τη μάζα όλων εκείνων που παγκόσμια οι ζωές τους είναι κλεμμένες από τη σημερινή κοινωνική τάξη, χωρίς να βρίσκουν καμία θέση στον παραγωγικό μηχανισμό της. Γι’ αυτό οι αντιλήψεις αυτές καταλήγουν να παρουσιάζουν μια στενή και απλουστευτική κατανόηση της εκμετάλλευσης και του επαναστατικού μετασχηματισμού.Με σκοπό να διεξάγουμε έναν επαναστατικό αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση, πρέπει να αναπτύξουμε μια κατανόηση της τάξης όπως υπάρχει ενεργά στον κόσμο, χωρίς να ψάχνουμε καμία εγγύηση.

Από τη βάση της η ταξική κοινωνία, είναι αυτή όπου μέσα της υπάρχουν αυτοί που κυριαρχούν και αυτοί που κυριαρχούνται, αυτοί που εκμεταλλεύονται και αυτοί που είναι εκμεταλλευόμενοι Μια τέτοια κοινωνική τάξη μπόρεσε να εμφανιστεί μόνο όταν οι άνθρωποι έχασαν την ικανότητα να καθορίζουν τις συνθήκες της ύπαρξής τους. Γι’ αυτό, η ουσιαστική ποιότητα που μοιράζονται οι εκμεταλλευόμενοι είναι η στέρησή τους , η απώλεια της ικανότητας να αποφασίζουν και να φέρουν σε πέρας τις βασικές αποφάσεις για το πώς θα ζουν. Η κυρίαρχη τάξη ορίζεται με τους όρους του δικού της σχεδίου για συσσώρευση εξουσίας και πλούτου. Αν και υπάρχουν σημαντικές συγκρούσεις στο εσωτερικό της για συγκεκριμένα συμφέροντα και πραγματικός ανταγωνισμός για τον έλεγχο πηγών και περιοχών, αυτό το σχέδιο συνολικά σκοπεύει στον έλεγχο του κοινωνικού πλούτου και της εξουσίας της ζωής και των σχέσεων κάθε ζωντανού όντως, δίχως να δίνει σ’ αυτήν την τάξη ένα ενιαίο θετικό σχέδιο (σ.τ.μ.:για τον εαυτό της).

 Η εκμεταλλευόμενη τάξη δεν έχει κάποιο θετικό σχέδιο που να την ορίζει. Αντί να ορίζεται σύμφωνα με το τί κάνει, ορίζεται σύμφωνα με αυτό που παίρνεται από αυτήν. Ξεριζωμένοι από τους τρόπους ύπαρξης που γνώριζαν και είχαν δημιουργήσει με τους συντρόφους τους, η μόνη ικανότητα που έχει απομείνει στους ανθρώπους που συναποτελούν αυτήν την ετερογενή τάξη, είναι αυτή που προσφέρει το κεφάλαιο και το κράτος – η κοινότητα της εργασίας και της εμπορευματικής ανταλλαγής διακοσμημένη με κάθε εθνικιστική, θρησκευτική, εθνική, φυλετική, ή υποπολιτιστική κατασκευή μέσω της οποίας η κυρίαρχη τάξη δημιουργεί ταυτότητες για να καναλιζάρει την ατομικότητα και την εξέγερση. Η αντίληψη μιας θετικής προλεταριακής ταυτότητας, ενός ενιαίου, μοναδικού, θετικού πολεταριακού σχεδίου, δεν έχει καμμία βάση στην πραγματικότητα, εφ όσον αυτό που ορίζει ως προλετάριο κάποιον είναι μέσω αυτού που του έχει κλαπεί, από το ότι έχει μετατραπεί σε μια μαριονέτα στα χέρια των κυρίαρχων.
Η εργατίστικη αντίληψη του Προλεταριακού σχεδίου, έχει τις ρίζες της στις επαναστατικές θεωρίες της Ευρώπης και των Η.Π.Α. ( πιο συγκεκριμένα, μαρξιστικές και συνδικαλιστικές θεωρίες ). Στα τέλη του 19^ου αιώνα στη Δυτική Ευρώπη και στις Η.Π.Α. (στα Ανατολικά τους αρχικά), η βομηχανοποίηση προχωρούσε βαθιά και η κυρίαρχη ιδεολογία της προόδου, εξίσωνε την τεχνολογική ανάπτυξη με την κοινωνική απελευθέρωση. Αυτή η ιδεολογία εκφράστηκε μέσα στην Επαναστατική θεωρία ως η ιδέα ότι η βιομηχανική εργατική τάξη ήταν αντικειμενικά επαναστατική, επειδή βρισκόταν στη θέση να πάρει τα μέσα παραγωγής που αναπτύσσονται μέσα στον καπιταλισμό (τα οποία ως προϊόντα της προόδου θεωρούνταν εκ φύσεως απελευθερωτικά) και να τα βάλουν στην υπηρεσία της Ανθρώπινης Κοινότητας. Αγνοώντας το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου (μαζί κι ένα σημαντικό ποσοστό των εκμεταλλευόμενων στις βιομηχανικές περιοχές), οι επαναστάτες θεωρητικοί έφτασαν στη δυνατότητα να εφεύρουν ένα θετικό σχέδιο για το Προλεταριάτο, μια αντικειμενική Ιστορική αποστολή. Το ότι ήταν θεμελιωμένη στην αστική ιδεολογία, αγνοήθηκε. Κατά τη γνώμη μας, οι Λουδίτες είχαν μια πολύ πιο καθαρή προοπτική, αναγνωρίζοντας πως η βιομηχανοποίηση ήταν ένα ακόμη εργαλείο των αφεντικών για να τους αποστερήσουν από τη ζωή. Έχοντας επαρκείς λόγους, επιτέθηκαν στις μηχανές της μαζικής παραγωγής.
Η διαδικασία της αποστέρησης κράτησε πολύ πριν ολοκληρωθεί στη Δύση (αν και φυσικά είναι μια διαδικασία που συνεχίζεται σε κάθε εποχή, ακόμα και τώρα), όμως σε μεγάλο μέρος του Νότου του πλανήτη, βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της στάδια. Από τη στιγμή που ξεκίνησε αυτή η διαδικασία στη Δύση, έχουν συμβεί σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του παραγωγικού μηχανισμού. Οι ειδικευμένες εργοστασιακές θέσεις εξαφανίστηκαν, και αυτό που χρειάζεται τώρα από έναν εργάτη είναι η ευελιξία, η ικανότητά του να προσαρμόζεται, με άλλα λόγια, η ικανότητα να είναι ανταλλάξιμο γρανάζι στη μηχανή του κεφαλαίου. Επιπλέον, τα εργοστάσια τείνουν στο να χρειάζονται πολύ λιγότερους εργάτες για να βγάζουν την παραγωγική διαδικασία, λόγω των εξελίξεων στην τεχνολογία και των τεχνικών διαχείρισης που έχουν επιτρέψει μια μεγαλύτερη αποκέντρωση στην παραγωγική διαδικασία, αλλά και εξαιτίας της αυξανόμενης μορφής εργασίας που έχει να κάνει με την συντήρηση και την παρακολούθηση των μηχανών. Σε ένα πρακτικό επίπεδο, αυτό σημαίνει πως όλοι μας σαν άτομα είμαστε καταναλώσιμοι για την παραγωγική διαδικασία, επειδή είμαστε όλοι προς αντικατάσταση (αυτός ο περίφημος καπιταλιστικός εξισωτισμός στον όποίο όλοι μας ισοδυναμούμε με το μηδέν). Στον “πρώτο” κόσμο, το γεγονός αυτό έσπρωξε μεγάλους αριθμούς εκμεταλλευόμενων σε περισσότερες  προσωρινές θέσεις: εργάσιμη ημέρα, προσωρινή εργασία, δουλειές στον τομέα υπηρεσιών, χρόνια ανεργία, μαύρη αγορά, και άλλες μορφές παρανομίας, έλλειψη κατοικίας και φυλακή. Η σταθερή δουλειά με την εγγύηση μιας σταθερής ζωής –ακόμη κι αν η ζωή αυτή δε σου ανήκει- έδωσε τη θέση της σε μια απώλεια εγγυήσεων όπου οι ψευδαισθήσεις που προσφέρονταν από ένα ευκατάστατο καταναλωτισμό, δεν μπορούν πια να κρύψουν πως η ζωή στον καπιταλισμό βιώνεται συνεχώς στο χείλος της καταστροφής.
Στον “τρίτο” κόσμο, λαοί που ήταν ικανοί να δημιουργήσουν την ύπαρξή τους, αν και δύσκολα κάποιες φορές, βρήκαν τη γη και τα άλλα μέσα που χρησιμοποιούσαν να γίνονται μηχανές του κεφαλαίου, καταλαμβάνοντας τα σπίτια τους και διαλύοντας κάθε δυνατότητα να συνεχίσουν να ζουν άμεσα από τη δραστηριότητά τους. Ξεριζωμένοι από τη ζωή και τη γη τους, αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στις πόλεις όπου υπάρχει λίγη εργασία γι’ αυτούς. Γύρω από αυτές τις πόλεις αναπτύσσονται παραγκουπόλεις, συχνά με πληθυσμο μεγαλύτερους από αυτούς των πόλεων. Χωρίς καμία δυνατότητα για σταθερή εργασία, οι κάτοικοι αυτών των παραγκουπόλεων τείνουν να σχηματίσουν μια μαύρη αγορά-οικονομία για να επιβιώσουν, όμως και αυτός ο τρόπος υπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Κάποιοι άλλοι, μέσα στην απελπισία επιλέγουν την μετανάστευση, ρισκάροντας τη φυλάκισή τους σε στρατόπεδα προσφύγων και σε κέντρα για ”μή εγγεγραμμένους ξένους”, με την ελπίδα να βελτιώσουν την κατάστασή τους. Μαζί με την αποστέρηση, την προσωρινότητα και την καταναλωσιμότητα, έχουμε τα κοινά χαρακτηριστικά που κάνουν την εκμεταλλευόμενη τάξη παγκόσμια. Αν από τη μια πλευρά αυτό σημαίνει πως ο πολιτισμός  του εμπορεύματος, δημιουργεί στα σωθικά του μια τάξη βαρβάρων που πραγματικά δεν έχουν τίποτα να χάσουν με το να τον ανατρέψουν (και όχι με τους τρόπους που φαντάζονται οι παλιοί εργατιστές ιδεολόγοι), από την άλλη μεριά, αυτά τα χαρακτηριστικά δεν παρέχουν από μόνα τους καμία βάση για ένα θετικό σχέδιο μετασχηματισμού της ζωής. Η οργή που προκαλείται από τις άθλιες συνθήκες ζωής που επιβάλει αυτή η κοινωνία, μπορεί εύκολα να καναλιζαριστεί μέσα σε σχέδια που εξυπηρετούν την κυρίαρχη τάξη ή το λιγότερο, τα συμφέροντα του ενός ή του άλλου κυρίαρχου. Τα παραδείγματα των συνθηκών των τελευταίων δεκαετιών, όπου η οργή των εκμεταλλευόμενων μετατράπηκε σε πλήρη εθνικιστικά, ρατσιστικά ή θρησκευτικά σχέδια-πλαίσια που απλά βοήθησαν την κυριαρχία να επαναπροωθηθεί. Η δυνατότητα του να τερματιστεί η σύγχρονη κοινωνική τάξη είναι το ίδιο μεγάλη όσο ήταν πάντα, όμως η πίστη στον αναπόφευκτο ερχομό της, δεν μπορεί πια να προσποιείται ότι έχει πια μια αντικειμενική βάση. Όμως, με σκοπό να κατανοήσουμε πραγματικά το επαναστατικό σχέδιο και να ξεκινήσουμε το σχεδιασμό για το πώς θα το εκπληρώσουμε (και να αναπτύξουμε μια ανάλυση του πώς η κυρίαρχη τάξη προσπαθεί να εκτρέψει τη ζωή αυτών που εκμεταλλεύεται μέσα στα δικά της πλαίσια), είναι αναγκαίο να καταλάβουμε πως η εκμετάλλευση δεν εμφανίζεται αποκλειστικά με τους όρους παραγωγής του πλούτου, αλλά επίσης με τους όρους αναπαραγωγής των κοινωνικών σχέσεων. Η φυλή, το φύλο, η εθνικότητα, η θρησκεία, η σεξουαλική προτίμηση, η υποκουλτούρα, όλα αυτά -που ίσως κατοποτρίζουν πραγματικές διαφορές- είναι κοινωνικές κατασκευές για το καναλιζάρισμα αυτών των διαφορών σε χρήσιμους ρόλους για τη διατήρηση της υφιστάμενης κοινωνικής τάξης. Στις πιο ανεπτυγμένες περιοχές της σημερινής κοινωνίας όπου η αγορά ορίζει τις περισσότερες σχέσεις, οι ταυτότητες φτάνουν να ορίζονται με τους όρους των εμπορευμάτων που τις συμβολίζουν, και η ανταλλαξιμότητα είναι ο καθημερινός κανόνας για την κοινωνική αναπαραγωγή όπως ακριβώς και στην οικονομική παραγωγή. Είναι ακριβώς επειδή η ταυτότητα είναι μια κοινωνική κατασκευή κι ένα αυξανόμενο σε πωλήσεις εμπόρευμα, ο λόγος που πρέπει να αντιμετωπισθεί σοβαρά από τους επαναστάτες, να αντλυθεί προσεκτικά στην πολυπλοκότητά του με σκοπό να κινηθούμε πέρα από αυτές τις κατηγορίες (και αυτές που αυτή η κοινωνία ορίζει ως φυλή, γένος, εθνικότητα) προς το σημείο που οι διαφορές μας θα είναι αντανάκλαση του καθενός ως μοναδικού ατόμου.

 Επειδή δεν υπάρχει κάποιο κοινό θετικό σχέδιο που να βρίσκεται στην κατάστασή μας ως προλετάριοι –ως εκμεταλλευόμενοι και αποστερημένοι- το το σχέδιό μας πρέπει να είναι ο αγώνας για την καταστροφή της προλεταριακής μας κατάστασης, για να βάλουμε ένα τέλος στη στέρησή μας. Η ουσία αυτού που έχουμε χάσει δεν είναι ο έλεγχος στα μέσα παραγωγής ή στον υλικό πλούτο, είναι η ίδια μας η ζωή, η ικανότητά μας να δημιουργούμε την ύπαρξή μας με τους όρους των δικών μας αναγκών κι επιθυμιών. Γι’ αυτό, ο αγώνας μας βρίσκει το χώρο του παντού, σε όλες τις εποχές. Σκοπός μας είναι να καταστρέψουμε όλα όσα μας κρατάνε μακρυά από τη ζωή μας : Το κεφάλαιο, το κράτος, τη βιομηχανική και μεταβιομηχανική τεχνολογία, την εργασία, τη θυσία, την ιδεολογία, κάθε οργάνωση που προσπαθεί να σφετεριστεί τον αγώνα μας, με λίγα λόγια, όλα τα συστήματα ελέγχου. Μέσα στη διαδικασία της συνέχισης αυτού του αγώνα -έξω κι ενάντια σε κάθε φορμαλισμό και θεσοποίηση- ξεκινάμε να αναπτύξουμε νέους τρόπους σχέσεων βασισμένων στην αυτοοργάνωση, σε έναν κοινοτισμό βασισμένο στις μοναδικές διαφορές που ορίζουν τον καθένα από εμάς ως άτομο,  που η ελευθερία του ενός επεκτείνεται με την ελευθερία του άλλου. Εδώ είναι, στην εξέγερση ενάντια στην προλεταριακή μας κατάσταση, που βρίσκουμε το κοινό θετικό σχέδιο που είναι διαφορετικό για τον καθένα από εμάς: τον συλλογικό αγώνα για την πραγμάτωση του ατόμου.

Το παραπάνω κείμενο είναι μεταφρασμένο από το αμερικάνικο αναρχικό περιοδικό Willful Disobedience, τεύχος 12. Υπάρχει στην ιστοσελίδα του αμερικάνικου αναρχικού περιοδικού Killing King Abacus (http://www.geocities.com/kk_abacus/). Στην Ελλάδα, μεταφράστηκε κι εκδόθηκε από το αναρχικό περιοδικό ΖΕΡΜΙΝΑΛ στο πρώτο τεύχος του τον Απρίλη του 2002 στην Πάτρα.

Αναδημοσίευση από: Κουλτούρα κ’ Επανάσταση
Σύντονο link: http://wp.me/pPn6Y-dcw

http://sxoliastesxwrissynora.wordpress.com/