Δευτέρα 30 Απριλίου 2012
μπολης βασιλης και η οπτικη του 2 ελατια
Πέμπτη 26 Απριλίου 2012
Τετάρτη 25 Απριλίου 2012
αμαρμπεης
http://tsapournia-larisas.blogspot.com/
τρια video του αμαρμπεη απο την μερια της τσαπουρνιας απο το παραπανω blogg
Κυριακή 22 Απριλίου 2012
Τρίτη 10 Απριλίου 2012
ΕΚΛΟΓΕΣ
Το νερό μπήκε στο αυλάκι. Μετά τη δήλωση του πρωθυπουργού από την Κύπρο και τις δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών Τάσου Γιαννίτση, φαίνεται πια πως οι εκλογές πλησιάζουν.
Η προσεχής εκλογική αναμέτρηση δε θα μοιάζει με τις προηγούμενες. Όταν έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε καμιά ντουζίνα κόμματα, μάλλον θα πρέπει να το σκεφτείς καλύτερα. Προς διευκόλυνση του αναγνώστη, συνοψίζονται παρακάτω οι θέσεις των κομμάτων πάνω στα βασικότερα πολιτικά θέματα.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ
ΝΔ: «Πρέπει να καταλάβουμε τις πόλεις μας»
ΠΑΣΟΚ: Πρέπει να καταλάβουμε τι λέει ο Χρυσοχοΐδης
ΚΚΕ: Πρέπει να ανοίξουμε τα σύνορα εξόδου και ας πάνε όλοι στις καπιταλιστικές χώρες της Ε.Ε.
ΣΥΡΙΖΑ: Πρέπει να ανοίξουμε τα σύνορα εισόδου και ας δώσουμε σε όλους άσυλο
ΔΗΜ. ΑΡ.: ….όχι, …. Ίσως… τα ανθρώπινα δικαιώματα… θα δούμε…. χμμμ
ΛΑΟΣ: Πρέπει να τους διώξουμε όλους
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Πρέπει να τους σφάξουμε όλους
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: «Μετά το Μνημόνιο πάει πολύ να απαιτούν από την Ελλάδα να αποδεχτεί και το ρόλο της χώρας στρατοπέδου – συγκέντρωσης … Όχι στη συζήτηση με προεκλογικά χαρακτηριστικά … μόνο και μόνο για να αποσύρουμε το ενδιαφέρον των Ελλήνων από το Μνημόνιο…» (Χρήστος Ζώης, μέλος Κ.Ο. Ανεξάρτητων Ελλήνων, σε μια επανάληψη της μοναδικής θέσης που έχει προς το παρόν το κόμμα του, εκτός φυσικά της συνωμοσιολογίας του αρχηγού του)
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή που πλήττει τις αναπτυσσόμενες ή υπανάπτυκτες χώρες και έτσι όλοι θα μένουν σπίτια τους. Έως τότε, υιοθετούμε θέσεις που μοιάζουν περίπου με εκείνες του Συνασπισμού
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / ΑΝΕΡΓΙΑ
ΝΔ: Ανάπτυξη. Όχι στο Μνημόνιο που ψηφίζουν οι άλλοι, Ναι στο Μνημόνιο που ψηφίζουμε εμείς
ΠΑΣΟΚ: Λιτότητα, Μνημόνια και γενικώς ό,τι μας πει ο Τόμσεν και οι άλλοι δύο τύποι που είναι μαζί του
ΚΚΕ: Όχι στον καπιταλισμό, ναι στην εργατιά και γενικώς ισχύουν οι ίδιες θέσεις που έχουμε σε όλες τις εκλογές από το 1917 και μετά
ΣΥΡΙΖΑ: «100.000 νέες θέσεις εργασίας στο Δημόσιο» (Τσίπρας 2009)
ΔΗΜ. ΑΡ.: χμμμ… ζζζζζζζζζ
ΛΑΟΣ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ και ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Να διώξουμε όλους τους ξένους και σε μια βδομάδα ο μόνος άνεργος που θα υπάρχει θα είναι ο Χρυσοχοΐδης. Όσοι άνεργοι περισσέψουν, να τους κάνουμε φαντάρους
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Να φτιάξουμε παντού ανεμογεννήτριες , φωτοβολταϊκά και όμορφους κηπάκους με ορτανσίες και άλλα σαξιφραγκοειδή.
ΕΥΡΩΠΗ
ΝΔ: Είμαστε το μόνο αυθεντικό ευρωπαϊκό κόμμα. Θυμηθείτε τον Καραμανλή
ΠΑΣΟΚ: Είμαστε το μόνο αυθεντικό ευρωπαϊκό κόμμα. Θυμηθείτε τον Τόμσεν
ΚΚΕ: Όχι
ΣΥΡΙΖΑ: Ίσως
ΔΗΜ. ΑΡ.: Ναι
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ (και λοιπά αδερφά ευρωπαϊκά κόμματα): Δεκαετία ’70: Όχι. Δεκαετία ’80: Ίσως. Δεκαετία ’90 - : Ναι
ΛΑΟΣ: [όποιος καταλαβαίνει την ευρωπαϊκή πολιτική του Καρατζαφέρη, ας στείλει ένα σημείωμα στον συντάκτη αυτού του κειμένου]
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: Η Ελλάδα «έπεσε θύμα διεθνούς συνωμοσίας που σχεδιάστηκε από την άνοιξη του 2009 έως την άνοιξη του 2010» (Καμμένος, Μάρτιος 2012). Επίσης: όχι στην Ευρώπη του Μνημονίου
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Όχι στην Ευρώπη του Μνημονίου και της πολιτιστικής αλλοτρίωσης, Nαι στην Ευρώπη της λευκής φυλής, των νεφελίμ και των ελ.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΔ: Ποιος ήρθε;
ΠΑΣΟΚ: Ό,τι να ΄ναι και Νταλάρας
ΚΚΕ: Μαρία Δημητριάδη, λαϊκές παραστάσεις στις συνοικίες, σοβιετικές σειρές που παίζει ο 902 tv
ΣΥΡΙΖΑ: Θεοδωράκης, Οjos de brujo, Χειμερινοί Κολυμβητές και ολίγον έντεχνο. Την εκδήλωση θα κλείσει ο Μανώλης Γλέζος
ΔΗΜ. ΑΡ.: Κλασσική μουσική που ακούει ο Κουβέλης πριν φορέσει τις πυτζάμες του για να ηρεμήσει μετά από μία δύσκολη ημέρα. Νέο κύμα. Ιονέσκο.
ΛΑΟΣ: Δημοτικά και φιέστες στο Παναθηναϊκό Στάδιο με αρχαιοελληνικές ενδυμασίες φτιαγμένες από χαρτόνι
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: Ο Πολιτισμός είναι μια συνομωσία. Όχι στο Μνημόνιο, παρεμπιπτόντως
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Ελληνική μουσική, με την εξαίρεση ορισμένων heavy metal ρατσιστικών ακουσμάτων. Πετάμε αυγά στις συναυλίες του Νταλάρα
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ: New age, συνοδεία ήχου από καταρράκτες και τρεχούμενα νερά.
Ωχ, ξέχασα τη Ντόρα! Δεν πειράζει, δεν είμαι ο μόνος φαίνεται. Καλή ψήφο σε όλους!
Η προσεχής εκλογική αναμέτρηση δε θα μοιάζει με τις προηγούμενες. Όταν έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε καμιά ντουζίνα κόμματα, μάλλον θα πρέπει να το σκεφτείς καλύτερα. Προς διευκόλυνση του αναγνώστη, συνοψίζονται παρακάτω οι θέσεις των κομμάτων πάνω στα βασικότερα πολιτικά θέματα.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ
ΝΔ: «Πρέπει να καταλάβουμε τις πόλεις μας»
ΠΑΣΟΚ: Πρέπει να καταλάβουμε τι λέει ο Χρυσοχοΐδης
ΚΚΕ: Πρέπει να ανοίξουμε τα σύνορα εξόδου και ας πάνε όλοι στις καπιταλιστικές χώρες της Ε.Ε.
ΣΥΡΙΖΑ: Πρέπει να ανοίξουμε τα σύνορα εισόδου και ας δώσουμε σε όλους άσυλο
ΔΗΜ. ΑΡ.: ….όχι, …. Ίσως… τα ανθρώπινα δικαιώματα… θα δούμε…. χμμμ
ΛΑΟΣ: Πρέπει να τους διώξουμε όλους
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Πρέπει να τους σφάξουμε όλους
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: «Μετά το Μνημόνιο πάει πολύ να απαιτούν από την Ελλάδα να αποδεχτεί και το ρόλο της χώρας στρατοπέδου – συγκέντρωσης … Όχι στη συζήτηση με προεκλογικά χαρακτηριστικά … μόνο και μόνο για να αποσύρουμε το ενδιαφέρον των Ελλήνων από το Μνημόνιο…» (Χρήστος Ζώης, μέλος Κ.Ο. Ανεξάρτητων Ελλήνων, σε μια επανάληψη της μοναδικής θέσης που έχει προς το παρόν το κόμμα του, εκτός φυσικά της συνωμοσιολογίας του αρχηγού του)
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή που πλήττει τις αναπτυσσόμενες ή υπανάπτυκτες χώρες και έτσι όλοι θα μένουν σπίτια τους. Έως τότε, υιοθετούμε θέσεις που μοιάζουν περίπου με εκείνες του Συνασπισμού
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / ΑΝΕΡΓΙΑ
ΝΔ: Ανάπτυξη. Όχι στο Μνημόνιο που ψηφίζουν οι άλλοι, Ναι στο Μνημόνιο που ψηφίζουμε εμείς
ΠΑΣΟΚ: Λιτότητα, Μνημόνια και γενικώς ό,τι μας πει ο Τόμσεν και οι άλλοι δύο τύποι που είναι μαζί του
ΚΚΕ: Όχι στον καπιταλισμό, ναι στην εργατιά και γενικώς ισχύουν οι ίδιες θέσεις που έχουμε σε όλες τις εκλογές από το 1917 και μετά
ΣΥΡΙΖΑ: «100.000 νέες θέσεις εργασίας στο Δημόσιο» (Τσίπρας 2009)
ΔΗΜ. ΑΡ.: χμμμ… ζζζζζζζζζ
ΛΑΟΣ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ και ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Να διώξουμε όλους τους ξένους και σε μια βδομάδα ο μόνος άνεργος που θα υπάρχει θα είναι ο Χρυσοχοΐδης. Όσοι άνεργοι περισσέψουν, να τους κάνουμε φαντάρους
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Να φτιάξουμε παντού ανεμογεννήτριες , φωτοβολταϊκά και όμορφους κηπάκους με ορτανσίες και άλλα σαξιφραγκοειδή.
ΕΥΡΩΠΗ
ΝΔ: Είμαστε το μόνο αυθεντικό ευρωπαϊκό κόμμα. Θυμηθείτε τον Καραμανλή
ΠΑΣΟΚ: Είμαστε το μόνο αυθεντικό ευρωπαϊκό κόμμα. Θυμηθείτε τον Τόμσεν
ΚΚΕ: Όχι
ΣΥΡΙΖΑ: Ίσως
ΔΗΜ. ΑΡ.: Ναι
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ (και λοιπά αδερφά ευρωπαϊκά κόμματα): Δεκαετία ’70: Όχι. Δεκαετία ’80: Ίσως. Δεκαετία ’90 - : Ναι
ΛΑΟΣ: [όποιος καταλαβαίνει την ευρωπαϊκή πολιτική του Καρατζαφέρη, ας στείλει ένα σημείωμα στον συντάκτη αυτού του κειμένου]
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: Η Ελλάδα «έπεσε θύμα διεθνούς συνωμοσίας που σχεδιάστηκε από την άνοιξη του 2009 έως την άνοιξη του 2010» (Καμμένος, Μάρτιος 2012). Επίσης: όχι στην Ευρώπη του Μνημονίου
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Όχι στην Ευρώπη του Μνημονίου και της πολιτιστικής αλλοτρίωσης, Nαι στην Ευρώπη της λευκής φυλής, των νεφελίμ και των ελ.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΔ: Ποιος ήρθε;
ΠΑΣΟΚ: Ό,τι να ΄ναι και Νταλάρας
ΚΚΕ: Μαρία Δημητριάδη, λαϊκές παραστάσεις στις συνοικίες, σοβιετικές σειρές που παίζει ο 902 tv
ΣΥΡΙΖΑ: Θεοδωράκης, Οjos de brujo, Χειμερινοί Κολυμβητές και ολίγον έντεχνο. Την εκδήλωση θα κλείσει ο Μανώλης Γλέζος
ΔΗΜ. ΑΡ.: Κλασσική μουσική που ακούει ο Κουβέλης πριν φορέσει τις πυτζάμες του για να ηρεμήσει μετά από μία δύσκολη ημέρα. Νέο κύμα. Ιονέσκο.
ΛΑΟΣ: Δημοτικά και φιέστες στο Παναθηναϊκό Στάδιο με αρχαιοελληνικές ενδυμασίες φτιαγμένες από χαρτόνι
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: Ο Πολιτισμός είναι μια συνομωσία. Όχι στο Μνημόνιο, παρεμπιπτόντως
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ: Ελληνική μουσική, με την εξαίρεση ορισμένων heavy metal ρατσιστικών ακουσμάτων. Πετάμε αυγά στις συναυλίες του Νταλάρα
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ-ΠΡΑΣΙΝΟΙ: New age, συνοδεία ήχου από καταρράκτες και τρεχούμενα νερά.
Ωχ, ξέχασα τη Ντόρα! Δεν πειράζει, δεν είμαι ο μόνος φαίνεται. Καλή ψήφο σε όλους!
Δευτέρα 9 Απριλίου 2012
Τα 40 μέτρα της τρόικας για τον Ιούνιο – Αυτά κρύβουν από τους Ελληνες αν και τα έχουν υπογράψει
Τα 40 μέτρα της τρόικας ως τον Ιούνιο:
Το πιο δύσκολο τμήμα της υλοποίησής του διανύει έως τον Ιούνιο το Μνημόνιο καθώς έρχονται οι πιο δύσκολες αλλά και μεγάλες...αλλαγές:
ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, νέο πακέτο μέτρων 11,7 δισ. ευρώ, αλλαγή του φορολογικού νόμου, άνοιγμα των «κραταιών» επαγγελμάτων, υποχρεώσεις διαφάνειας και δημοσιοποίησης εκθέσεων και πεπραγμένων, πρωτόγνωρες για την ελληνική διοίκηση.
Τα 40 μέτρα προβλέπονται ρητά από το Μνημόνιο και ο έλεγχος θα ξεκινήσει από την Τρόικα στις 15 Μαΐου.
Για ορισμένα από τα μέτρα αυτά, ο χρόνος λήγει πριν από τις εκλογές, για άλλα το περιθώριο είναι η 30η Ιουνίου.
Τα μέτρα είναι:
1. Κατάθεση εντός του Μαΐου των προτάσεων περικοπών δαπανών 11,7 δισ. ευρώ. Θα ψηφιστούν δια νόμου με το νέο Μεσοπρόθεσμο τον Ιούνιο. Θα προηγηθούν οι 3 μελέτες αναθεώρησης των προγραμμάτων δημοσίας δαπάνης. Τα πρώτα σχέδια έπρεπε να είναι έτοιμα τον Μάρτιο, αλλά πλέον αυτό δεν φαίνεται εφικτό. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν συντάξεις και κοινωνικές μεταβιβάσεις, αμυντικές δαπάνες, αναδιάρθρωση της κεντρικής διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, περαιτέρω εξορθολογισμό των φαρμακευτικών δαπανών και της λειτουργικής δαπάνης των νοσοκομείων, αναδόμηση των παροχών πρόνοιας.
2. Θέσπιση νομοθετικά μίας μείωσης κατά μέσο όρο 12% στα αποκαλούμενα «ειδικά μισθολόγια» του δημοσίου τομέα, στα οποία το νέο μισθολόγιο δεν ισχύει.
3. Κατάργηση ή τροποποίηση του νόμου περί Στρατηγικών Εταιριών (Νόμος 3631/2008, Άρθρο 11).
4. Η Κυβέρνηση θα υιοθετήσει τον Ιούνιο ένα πακέτο φορολογικής μεταρρύθμισης που δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης των ποικίλων φορολογικών εξαιρέσεων και προνομιακών μεταχειρίσεων, της απλούστευσης του Φ.Π.Α. και της φορολόγησης ακίνητης περιουσίας, της ομοιόμορφης φορολογικής μεταχείρισης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, και της απλούστερης φορολογίας εισοδημάτων φυσικών και νομικών προσώπων (έπρεπε να έχει ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο δημόσια διαβούλευση και έλεγχος από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ).
5. Αύξηση έως τον Ιούνιο στις αντικειμενικές αξίες για να ευθυγραμμιστούν σε μεγαλύτερο βαθμό προς τις τιμές της αγοράς.
6. Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων καταργείται εξ ολοκλήρου και αντικαθίσταται από απλούστερη νομοθεσία.
7. Εντός του Μαρτίου απαιτείται υπουργική απόφαση σε συνεννόηση με την Ε.Ε., την Ε.Κ.Τ. και το Δ.Ν.Τ. που θα παρέχει τα τεχνικά στοιχεία του πλαισίου ανακεφαλαίωσης των τραπεζών.
8. Θέσπιση κυρώσεων σε φορείς που δεν υποβάλλουν στοιχεία για τις κρατικές δαπάνες και πειθαρχική διαδικασία για τους οικονομικούς επιθεωρητές (Ιούνιος).
9. Φάρμακα. Πρόσθετα μέτρα τον Ιούνιο αν η μηνιαία παρακολούθηση δείξει ότι η μείωση των φαρμακευτικών δαπανών δεν παράγει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τον προϋπολογισμό συνταγογράφησης για κάθε ιατρό, το στόχο του μέσου κόστους συνταγογράφησης ανά ασθενή και, εάν χρειαστεί, οριζόντιες περαιτέρω περικοπές τιμών και περιθωρίων κέρδους και αυξήσεις των συμμετοχών.
10. Απλοποίηση διαδικασιών για την επιτάχυνση της εισαγωγής στην αγορά φθηνότερων γενόσημων φαρμάκων.
11. Έως το τέλος Ιούλιου 2012 θα καταρτιστεί ένα χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Η πρόταση θα στοχεύει στην αντικατάσταση του ύψους των μισθών που ορίζονται στην ΕΓΣΣΕ με ελάχιστο ύψος μισθού νομοθετημένο από την κυβέρνηση σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
12. Δια νόμου θα προωθηθεί έως τον Ιούνιο η ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία των επαγγελματικών φορέων, με τη δημοσίευση στην ιστοσελίδα κάθε επαγγελματικής οργάνωσης των πληροφοριών: ετήσιες λογιστικές καταστάσεις, αμοιβή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, ποσά των ισχυουσών εισφορών, επιβαλλόμενες κυρώσεις, αξιώσεις ή παράπονα, κανόνες σχετικά με το ασυμβίβαστο.
13. Εως τον Ιούνιο τροποποιείται το Άρθρο 10 του Προεδρικού Διατάγματος 100/2010 σχετικά με τη διαδικασία εξουσιοδότησης και ισχυουσών αμοιβών για ενεργειακούς επιθεωρητές, προκειμένου να καταργηθεί η ελάχιστη αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ενεργειακού ελέγχου και να αντικατασταθεί η πάγια αμοιβή ανά τετραγωνικό μέτρο με τη μέγιστη αμοιβή.
14. Για τα νομικά επαγγέλματα, η κυβέρνηση εκδίδει ένα Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο ορίζει προκαταβαλλόμενα ποσά για κάθε διαδικαστική ενέργεια ή παράσταση ενώπιον του δικαστηρίου (ορίζει δηλαδή ένα σύστημα προκαταβαλλόμενων καθορισμένων/ προσυμφωνημένων ποσών για κάθε διαδικαστική ενέργεια ή παράσταση ενώπιον του δικαστηρίου από δικηγόρο, το οποίο δεν συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο «ποσό αναφοράς»).
15. Προσδιορίζει τον Απρίλιο μέτρα για την αποσύνδεση της φορολογίας, των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, των (τυχόν) μερισμάτων και των καταβολών προς τις επαγγελματικές ενώσεις από τις δικηγορικές αμοιβές.
16. Ψηφίζεται έως τον Ιούνιο νόμος για τη μεταρρύθμιση του κώδικα περί δικηγόρων. Τροποποιεί τους όρους εισδοχής και επανεισδοχής καθώς και τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος. Προωθείται τροποποίηση ή κατάργηση διατάξεων σχετικά με την τιμολόγηση, την πρόσβαση και την άσκηση επαγγελματικών ή οικονομικών δραστηριοτήτων που αντίκεινται στο Νόμο 3919/2011, το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αρχές ανταγωνισμού. Πιο συγκεκριμένα, καταργείται το Άρθρο 42.1 του Νομοθετικού Διατάγματος 3026/1954 σχετικά με την υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου για την υπογραφή πράξεων ενώπιον συμβολαιογράφου για μία σειρά νομικών συναλλαγών, καταργούνται τα Άρθρα 92.2 και 92Α του Νομοθετικού Διατάγματος 3026/1954 που προβλέπουν το ελάχιστο ποσό που οφείλεται σε δικηγόρους που αμείβονται αποκλειστικά για υπηρεσίες που παρέχουν με έμμισθη εντολή.
17. Υιοθετείται έως τον Ιούνιο νόμος προκειμένου να αρθεί η απαγόρευση της αναγνώρισης των επαγγελματικών τίτλων που προέρχονται από διπλώματα τα οποία απονέμονται βάσει συμφωνίας δικαιόχρησης. Οι κάτοχοι των διπλωμάτων που απονέμονται βάσει συμφωνίας δικαιόχρησης, από άλλα Κράτη Μέλη θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να εργάζονται στην Ελλάδα υπό τους ίδιους όρους όπως και οι κάτοχοι ελληνικών πτυχίων.
18. Εως τον Ιούνιο καταργείται η διάθεση της εισφοράς 0,15% (που προβλέπεται στην ΚΥΑ 25323/1960 και το άρθρο 64 του Ν.1249/1982), η οποία επιβάλλεται επί της αξίας CIF (κόστος, ασφάλιση και ναύλος) των αγαθών που εισάγονται από χώρες εκτός ΕΕ υπέρ του Λογαριασμού Αρωγής Εξωτερικού Εμπορίου (Assistance Account of Foreign Trade). Η διάθεση της εισφοράς 0,5% που προβλέπει ο Α.Ν. 788/48 και ο Ν.3883/1958 επί της αξίας όλων των εισαγομένων εμπορευμάτων υπέρ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, της Ακαδημίας Αθηνών, και για την προώθηση των εξαγωγών, η διάθεση του μη ανταποδοτικού τέλους που καταβάλλεται μέσω του λογαριασμού της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού υπέρ της εκτέλεσης εργασιών που προβλέπει το Αριθ. T. 4363/1236 και η διάθεση του μη ανταποδοτικού τέλους επί της τιμής των καυσίμων υπέρ του Ταμείου Αμοιβαίας Κατανομής Χειριστών Αντλιών Πετρελαίου Υγρών Καυσίμων (Mutual Distribution Fund of the Oil-Pump Operators of Liquid Fuel). Η Κυβέρνηση διαθέτει τα ανωτέρω ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό του 2013. [2ο τρίμηνο 2012].
19. Εκδίδεται Κοινή Υπουργική Απόφαση για το βαθμό όχλησης που προβλέπεται στο άρθρο 20, παρ.9, του Ν.3982/2011, ΚΥΑ για τους τυποποιημένους περιβαλλοντικούς όρους για βιομηχανικές δραστηριότητες, Προεδρικά Διατάγματα για τις προϋποθέσεις έκδοσης άδειας τεχνικών βιομηχανίας, υδραυλικών, τεχνικών υγρών και αερίων καυσίμων, ψυκτικών και χειριστών μηχανημάτων στις κατασκευές και άδειας ηλεκτρολόγων, όπως προβλέπει το άρθρο 4, παρ.4, του Ν. 3982/2011.
20. Εκδίδεται Προεδρικό Διάταγμα για τους Πιστοποιημένους Επιθεωρητές.
21. Νομοθετικά μέτρα για τη διαχείριση των βιομηχανικών επικίνδυνων αποβλήτων.
22. Αναμορφώνεται ο κατάλογος των μη ανταποδοτικών τελών υπέρ τρίτων.
23. Υιοθετούνται περαιτέρω μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή συνιστώσα των επίσημων τιμολογίων για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις αντανακλά, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2013, τις τιμές χονδρικής αγοράς, με εξαίρεση τους ευπαθείς καταναλωτές.
24. Η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να ολοκληρώσουν μία στρατηγική αξιολόγηση των επιχειρηματικών σχεδίων των τραπεζών.
25. Η κυβέρνηση θα πρέπει να μην χάσει τους τριμηνιαίους ποσοστιαίους δείκτες απόδοσης για τη διαχείριση των εσόδων, την συγκράτηση ληξιπρόθεσμων οφειλών και δαπανών.
26. Δημοσίευση από το τέλος Μαρτίου από τη διεύθυνση σχεδιασμού, διαχείρισης και παρακολούθησης του Υπουργείου Οικονομικών τριμηνιαίων δεικτών παρακολούθησης για κάθε βασική πρωτοβουλία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
27. Διορισμός έως το τέλος Μαρτίου όλων των συμβούλων για τις αποκρατικοποιήσεις οι οποίες προγραμματίζονται για το 2012 και το 2013.
28. Υποβολή στην Κομισιόν (Ιούνιος) αναλυτικής έκθεσης για την κατάσταση κάθε στοιχείου που θα αποκρατικοποιηθεί το 2012. Στοιχεία για νομοθετικές αλλαγές αν παρέχουν πλεονέκτημα στην εταιρία (ή στον παραχωρησιούχο), όπως φορολογικές διακρίσεις ή καθεστώς μονοπωλίου.
29. Δημοσίευση έως τον Ιούνιο 1ης φάσης απογραφής των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των μεριδίων σε εισηγμένες και μη εισηγμένες επιχειρήσεις και εμπορικώς βιώσιμα ακίνητα και εδαφικές/οικοπεδικές εκτάσεις.
30. Από τον Ιούνιο η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες θα ελέγχει κάθε χρόνο τουλάχιστον 200 δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων εφοριακών. Θα θεσπιστεί η εκ περιτροπής μετακίνηση διευθυντών επί περιοδικής βάσεως και θα βελτιώσει το σύστημα προστασίας πληροφοριοδοτών οι οποίοι αναφέρουν περιπτώσεις διαφθοράς.
31. Έως το τέλος Μαρτίου πρέπει να καλυφθεί η θέση του Γενικού Γραμματέα Διοίκησης Εσόδων με ένα εξωϋπηρεσιακό πρόσωπο κατάλληλης επαγγελματικής πείρας.
32. Σχέδιο για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών που οφείλονται σε προμηθευτές από δημοσίους οργανισμούς (5,5 δισ. ευρώ). Τα δεδομένα επί των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα δημοσιοποιούνται σε μηνιαία βάση με χρονική υστέρηση όχι μεγαλύτερη των 20 ημερών (εως τον Ιούνιο).
33. Διοικητικό ημερολόγιο για την επικαιροποίηση της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής.
34. Οριστικοποίηση μέχρι το τέλος Μαρτίου της αναθεώρησης κοινωνικών προγραμμάτων. Εκθεση ελέγχου με προτάσεις.
35. Δημοσίευση των μεσοπρόθεσμων σχεδίων για στελέχωση ανά τμήμα για την περίοδο μέχρι το 2015, σύμφωνα με τον κανόνα “μία πρόσληψη ανά 5 αποχωρήσεις από την υπηρεσία”. Το προσωπικό το οποίο μετατίθεται στην Κυβέρνηση είτε από κρατικές επιχειρήσεις είτε από άλλους φορείς υπό αναδιάρθρωση θα θεωρείται ως νέα πρόσληψη.
36. Σε εργασιακή εφεδρεία 15.000 «πλεονάζον προσωπικό» για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των 12 μηνών, μετά το οποίο απομακρύνονται.
37. Ενιαία Αρχή Δημοσίων Προμηθειών (ΕΑΔΠ). Εκδίδονται αποφάσεις και τίθεται τον Απρίλιο σε λειτουργία.
38. Υποβάλλεται έκθεση για τη λειτουργία των τακτικών υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών (ΚΤΕΛ) και παρουσιάζονται οι επιλογές απελευθέρωσης.
39. Η κυβέρνηση διεξάγει εως το τέλος Μαρτίου μία αξιολόγηση σχετικά με το βαθμό στον οποίο οι εισφορές των δικηγόρων και των αρχιτεκτόνων για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των επαγγελματικών οργανώσεών τους είναι εύλογες, αναλογικές και δικαιολογημένες.
40. Ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δομής και των δραστηριοτήτων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Θα παρουσιαστούν οι διορθωτικές ενέργειες για την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας που διαπιστώνεται στην προαναφερόμενη αξιολόγηση.
Τα μέτρα είναι:
1. Κατάθεση εντός του Μαΐου των προτάσεων περικοπών δαπανών 11,7 δισ. ευρώ. Θα ψηφιστούν δια νόμου με το νέο Μεσοπρόθεσμο τον Ιούνιο. Θα προηγηθούν οι 3 μελέτες αναθεώρησης των προγραμμάτων δημοσίας δαπάνης. Τα πρώτα σχέδια έπρεπε να είναι έτοιμα τον Μάρτιο, αλλά πλέον αυτό δεν φαίνεται εφικτό. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν συντάξεις και κοινωνικές μεταβιβάσεις, αμυντικές δαπάνες, αναδιάρθρωση της κεντρικής διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, περαιτέρω εξορθολογισμό των φαρμακευτικών δαπανών και της λειτουργικής δαπάνης των νοσοκομείων, αναδόμηση των παροχών πρόνοιας.
2. Θέσπιση νομοθετικά μίας μείωσης κατά μέσο όρο 12% στα αποκαλούμενα «ειδικά μισθολόγια» του δημοσίου τομέα, στα οποία το νέο μισθολόγιο δεν ισχύει.
3. Κατάργηση ή τροποποίηση του νόμου περί Στρατηγικών Εταιριών (Νόμος 3631/2008, Άρθρο 11).
4. Η Κυβέρνηση θα υιοθετήσει τον Ιούνιο ένα πακέτο φορολογικής μεταρρύθμισης που δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης των ποικίλων φορολογικών εξαιρέσεων και προνομιακών μεταχειρίσεων, της απλούστευσης του Φ.Π.Α. και της φορολόγησης ακίνητης περιουσίας, της ομοιόμορφης φορολογικής μεταχείρισης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, και της απλούστερης φορολογίας εισοδημάτων φυσικών και νομικών προσώπων (έπρεπε να έχει ξεκινήσει από τον Φεβρουάριο δημόσια διαβούλευση και έλεγχος από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ).
5. Αύξηση έως τον Ιούνιο στις αντικειμενικές αξίες για να ευθυγραμμιστούν σε μεγαλύτερο βαθμό προς τις τιμές της αγοράς.
6. Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων καταργείται εξ ολοκλήρου και αντικαθίσταται από απλούστερη νομοθεσία.
7. Εντός του Μαρτίου απαιτείται υπουργική απόφαση σε συνεννόηση με την Ε.Ε., την Ε.Κ.Τ. και το Δ.Ν.Τ. που θα παρέχει τα τεχνικά στοιχεία του πλαισίου ανακεφαλαίωσης των τραπεζών.
8. Θέσπιση κυρώσεων σε φορείς που δεν υποβάλλουν στοιχεία για τις κρατικές δαπάνες και πειθαρχική διαδικασία για τους οικονομικούς επιθεωρητές (Ιούνιος).
9. Φάρμακα. Πρόσθετα μέτρα τον Ιούνιο αν η μηνιαία παρακολούθηση δείξει ότι η μείωση των φαρμακευτικών δαπανών δεν παράγει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τον προϋπολογισμό συνταγογράφησης για κάθε ιατρό, το στόχο του μέσου κόστους συνταγογράφησης ανά ασθενή και, εάν χρειαστεί, οριζόντιες περαιτέρω περικοπές τιμών και περιθωρίων κέρδους και αυξήσεις των συμμετοχών.
10. Απλοποίηση διαδικασιών για την επιτάχυνση της εισαγωγής στην αγορά φθηνότερων γενόσημων φαρμάκων.
11. Έως το τέλος Ιούλιου 2012 θα καταρτιστεί ένα χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Η πρόταση θα στοχεύει στην αντικατάσταση του ύψους των μισθών που ορίζονται στην ΕΓΣΣΕ με ελάχιστο ύψος μισθού νομοθετημένο από την κυβέρνηση σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
12. Δια νόμου θα προωθηθεί έως τον Ιούνιο η ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία των επαγγελματικών φορέων, με τη δημοσίευση στην ιστοσελίδα κάθε επαγγελματικής οργάνωσης των πληροφοριών: ετήσιες λογιστικές καταστάσεις, αμοιβή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, ποσά των ισχυουσών εισφορών, επιβαλλόμενες κυρώσεις, αξιώσεις ή παράπονα, κανόνες σχετικά με το ασυμβίβαστο.
13. Εως τον Ιούνιο τροποποιείται το Άρθρο 10 του Προεδρικού Διατάγματος 100/2010 σχετικά με τη διαδικασία εξουσιοδότησης και ισχυουσών αμοιβών για ενεργειακούς επιθεωρητές, προκειμένου να καταργηθεί η ελάχιστη αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ενεργειακού ελέγχου και να αντικατασταθεί η πάγια αμοιβή ανά τετραγωνικό μέτρο με τη μέγιστη αμοιβή.
14. Για τα νομικά επαγγέλματα, η κυβέρνηση εκδίδει ένα Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο ορίζει προκαταβαλλόμενα ποσά για κάθε διαδικαστική ενέργεια ή παράσταση ενώπιον του δικαστηρίου (ορίζει δηλαδή ένα σύστημα προκαταβαλλόμενων καθορισμένων/ προσυμφωνημένων ποσών για κάθε διαδικαστική ενέργεια ή παράσταση ενώπιον του δικαστηρίου από δικηγόρο, το οποίο δεν συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο «ποσό αναφοράς»).
15. Προσδιορίζει τον Απρίλιο μέτρα για την αποσύνδεση της φορολογίας, των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, των (τυχόν) μερισμάτων και των καταβολών προς τις επαγγελματικές ενώσεις από τις δικηγορικές αμοιβές.
16. Ψηφίζεται έως τον Ιούνιο νόμος για τη μεταρρύθμιση του κώδικα περί δικηγόρων. Τροποποιεί τους όρους εισδοχής και επανεισδοχής καθώς και τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος. Προωθείται τροποποίηση ή κατάργηση διατάξεων σχετικά με την τιμολόγηση, την πρόσβαση και την άσκηση επαγγελματικών ή οικονομικών δραστηριοτήτων που αντίκεινται στο Νόμο 3919/2011, το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αρχές ανταγωνισμού. Πιο συγκεκριμένα, καταργείται το Άρθρο 42.1 του Νομοθετικού Διατάγματος 3026/1954 σχετικά με την υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου για την υπογραφή πράξεων ενώπιον συμβολαιογράφου για μία σειρά νομικών συναλλαγών, καταργούνται τα Άρθρα 92.2 και 92Α του Νομοθετικού Διατάγματος 3026/1954 που προβλέπουν το ελάχιστο ποσό που οφείλεται σε δικηγόρους που αμείβονται αποκλειστικά για υπηρεσίες που παρέχουν με έμμισθη εντολή.
17. Υιοθετείται έως τον Ιούνιο νόμος προκειμένου να αρθεί η απαγόρευση της αναγνώρισης των επαγγελματικών τίτλων που προέρχονται από διπλώματα τα οποία απονέμονται βάσει συμφωνίας δικαιόχρησης. Οι κάτοχοι των διπλωμάτων που απονέμονται βάσει συμφωνίας δικαιόχρησης, από άλλα Κράτη Μέλη θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να εργάζονται στην Ελλάδα υπό τους ίδιους όρους όπως και οι κάτοχοι ελληνικών πτυχίων.
18. Εως τον Ιούνιο καταργείται η διάθεση της εισφοράς 0,15% (που προβλέπεται στην ΚΥΑ 25323/1960 και το άρθρο 64 του Ν.1249/1982), η οποία επιβάλλεται επί της αξίας CIF (κόστος, ασφάλιση και ναύλος) των αγαθών που εισάγονται από χώρες εκτός ΕΕ υπέρ του Λογαριασμού Αρωγής Εξωτερικού Εμπορίου (Assistance Account of Foreign Trade). Η διάθεση της εισφοράς 0,5% που προβλέπει ο Α.Ν. 788/48 και ο Ν.3883/1958 επί της αξίας όλων των εισαγομένων εμπορευμάτων υπέρ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, της Ακαδημίας Αθηνών, και για την προώθηση των εξαγωγών, η διάθεση του μη ανταποδοτικού τέλους που καταβάλλεται μέσω του λογαριασμού της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού υπέρ της εκτέλεσης εργασιών που προβλέπει το Αριθ. T. 4363/1236 και η διάθεση του μη ανταποδοτικού τέλους επί της τιμής των καυσίμων υπέρ του Ταμείου Αμοιβαίας Κατανομής Χειριστών Αντλιών Πετρελαίου Υγρών Καυσίμων (Mutual Distribution Fund of the Oil-Pump Operators of Liquid Fuel). Η Κυβέρνηση διαθέτει τα ανωτέρω ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό του 2013. [2ο τρίμηνο 2012].
19. Εκδίδεται Κοινή Υπουργική Απόφαση για το βαθμό όχλησης που προβλέπεται στο άρθρο 20, παρ.9, του Ν.3982/2011, ΚΥΑ για τους τυποποιημένους περιβαλλοντικούς όρους για βιομηχανικές δραστηριότητες, Προεδρικά Διατάγματα για τις προϋποθέσεις έκδοσης άδειας τεχνικών βιομηχανίας, υδραυλικών, τεχνικών υγρών και αερίων καυσίμων, ψυκτικών και χειριστών μηχανημάτων στις κατασκευές και άδειας ηλεκτρολόγων, όπως προβλέπει το άρθρο 4, παρ.4, του Ν. 3982/2011.
20. Εκδίδεται Προεδρικό Διάταγμα για τους Πιστοποιημένους Επιθεωρητές.
21. Νομοθετικά μέτρα για τη διαχείριση των βιομηχανικών επικίνδυνων αποβλήτων.
22. Αναμορφώνεται ο κατάλογος των μη ανταποδοτικών τελών υπέρ τρίτων.
23. Υιοθετούνται περαιτέρω μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή συνιστώσα των επίσημων τιμολογίων για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις αντανακλά, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2013, τις τιμές χονδρικής αγοράς, με εξαίρεση τους ευπαθείς καταναλωτές.
24. Η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να ολοκληρώσουν μία στρατηγική αξιολόγηση των επιχειρηματικών σχεδίων των τραπεζών.
25. Η κυβέρνηση θα πρέπει να μην χάσει τους τριμηνιαίους ποσοστιαίους δείκτες απόδοσης για τη διαχείριση των εσόδων, την συγκράτηση ληξιπρόθεσμων οφειλών και δαπανών.
26. Δημοσίευση από το τέλος Μαρτίου από τη διεύθυνση σχεδιασμού, διαχείρισης και παρακολούθησης του Υπουργείου Οικονομικών τριμηνιαίων δεικτών παρακολούθησης για κάθε βασική πρωτοβουλία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
27. Διορισμός έως το τέλος Μαρτίου όλων των συμβούλων για τις αποκρατικοποιήσεις οι οποίες προγραμματίζονται για το 2012 και το 2013.
28. Υποβολή στην Κομισιόν (Ιούνιος) αναλυτικής έκθεσης για την κατάσταση κάθε στοιχείου που θα αποκρατικοποιηθεί το 2012. Στοιχεία για νομοθετικές αλλαγές αν παρέχουν πλεονέκτημα στην εταιρία (ή στον παραχωρησιούχο), όπως φορολογικές διακρίσεις ή καθεστώς μονοπωλίου.
29. Δημοσίευση έως τον Ιούνιο 1ης φάσης απογραφής των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των μεριδίων σε εισηγμένες και μη εισηγμένες επιχειρήσεις και εμπορικώς βιώσιμα ακίνητα και εδαφικές/οικοπεδικές εκτάσεις.
30. Από τον Ιούνιο η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες θα ελέγχει κάθε χρόνο τουλάχιστον 200 δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων εφοριακών. Θα θεσπιστεί η εκ περιτροπής μετακίνηση διευθυντών επί περιοδικής βάσεως και θα βελτιώσει το σύστημα προστασίας πληροφοριοδοτών οι οποίοι αναφέρουν περιπτώσεις διαφθοράς.
31. Έως το τέλος Μαρτίου πρέπει να καλυφθεί η θέση του Γενικού Γραμματέα Διοίκησης Εσόδων με ένα εξωϋπηρεσιακό πρόσωπο κατάλληλης επαγγελματικής πείρας.
32. Σχέδιο για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών που οφείλονται σε προμηθευτές από δημοσίους οργανισμούς (5,5 δισ. ευρώ). Τα δεδομένα επί των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα δημοσιοποιούνται σε μηνιαία βάση με χρονική υστέρηση όχι μεγαλύτερη των 20 ημερών (εως τον Ιούνιο).
33. Διοικητικό ημερολόγιο για την επικαιροποίηση της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής.
34. Οριστικοποίηση μέχρι το τέλος Μαρτίου της αναθεώρησης κοινωνικών προγραμμάτων. Εκθεση ελέγχου με προτάσεις.
35. Δημοσίευση των μεσοπρόθεσμων σχεδίων για στελέχωση ανά τμήμα για την περίοδο μέχρι το 2015, σύμφωνα με τον κανόνα “μία πρόσληψη ανά 5 αποχωρήσεις από την υπηρεσία”. Το προσωπικό το οποίο μετατίθεται στην Κυβέρνηση είτε από κρατικές επιχειρήσεις είτε από άλλους φορείς υπό αναδιάρθρωση θα θεωρείται ως νέα πρόσληψη.
36. Σε εργασιακή εφεδρεία 15.000 «πλεονάζον προσωπικό» για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των 12 μηνών, μετά το οποίο απομακρύνονται.
37. Ενιαία Αρχή Δημοσίων Προμηθειών (ΕΑΔΠ). Εκδίδονται αποφάσεις και τίθεται τον Απρίλιο σε λειτουργία.
38. Υποβάλλεται έκθεση για τη λειτουργία των τακτικών υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών (ΚΤΕΛ) και παρουσιάζονται οι επιλογές απελευθέρωσης.
39. Η κυβέρνηση διεξάγει εως το τέλος Μαρτίου μία αξιολόγηση σχετικά με το βαθμό στον οποίο οι εισφορές των δικηγόρων και των αρχιτεκτόνων για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των επαγγελματικών οργανώσεών τους είναι εύλογες, αναλογικές και δικαιολογημένες.
40. Ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δομής και των δραστηριοτήτων του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Θα παρουσιαστούν οι διορθωτικές ενέργειες για την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας που διαπιστώνεται στην προαναφερόμενη αξιολόγηση.
Κυριακή 8 Απριλίου 2012
τράπεζες δημιουργοι χρήματος και το δημόσιο χρέος 3
Τι εστί Τράπεζα σήμερον
τΜια φορά κι έναν καιρό υπήρχαν ιδιωτικές τράπεζες που λειτουργούσαν ως κανονικές επιχειρήσεις. Που έπαιρναν δηλαδή ρίσκο και είτε, εφόσον τους «έβγαινε», κέρδιζαν είτε, όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν «κατ’ ευχήν», διακινδύνευαν την ύπαρξή τους. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι.
Τέτοιες τράπεζες σήμερα δεν υπάρχουν. Σήμερα οι «ιδιωτικές» τράπεζες, παγκοσμίως, αποτελούν έναν παραπλανητικό ευφημισμό. Ιδίως μετά το Κραχ του 2008, οι τράπεζες λειτουργούν ως μορφώματα που συνδυάζουν τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, αποτελώντας έτσι βαρίδια που τραβάνε τις κοινωνίες και τις αγορές μαζί τους στον πυθμένα ενός ωκεανού ζημιών και χρέους.
Αυτές τις μέρες, που μια υπό προθεσμία (και υπό αμφιλεγόμενη νομιμοποίηση) κυβέρνηση «διαπραγματεύεται» την λεγόμενη επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, καλό είναι να θυμηθούμε τι εστί τράπεζα την σήμερον. Για να το θυμηθούμε όμως αυτό, χρειαζόμαστε μια αναδρομή στο ιστορικό του πώς φτάσαμε εδώ που είμαστε.
Όταν οι τράπεζες λειτουργούσαν ως επιχειρήσεις
Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι κραταιές τράπεζες (π.χ. του Λονδίνου) λειτουργούσαν ως ιδιωτικές εταιρείες απεριόριστης ευθύνης. Οι ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι τις διεύθυναν κιόλας (ή τουλάχιστον επέβλεπαν τον τρόπο διοίκησης), διέτρεχαν τον κίνδυνο να χάσουν και το σπίτι τους ακόμα αν η τράπεζα δεν μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες (σε ρευστό) των καταθετών της ή να ανταποκριθεί στα δάνεια που είχε η ίδια συνάψει με πιστωτές. Στην προσπάθειά τους να περιοριστεί αυτός ο κίνδυνος, οι τραπεζίτες κρατούσαν στα ταμεία τους, για να έχουν «καβάτζα», την δική τους χρηματική περιουσία (σε ρευστό, μετοχές ή ομολογίες) και δεν δάνειζαν ποτέ πάνω από το 50% των συνολικών τους κεφαλαίων (δηλαδή του αθροίσματος των χρημάτων που είτε κατέθεταν στην τράπεζα οι πελάτες της είτε κατέθεταν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες).
Από τα μέσα του 19ου αιώνα, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν για αντικειμενικούς λόγους. Κατ’ αρχάς, καθώς ο καπιταλισμός απογειωνόταν, με την δημιουργία νέων, πανάκριβων αλλά και, παράλληλα, υπερκερδοφόρων δικτύων (π.χ. σιδηροδρομικά, τηλεγραφικά, ηλεκτροφόρα δίκτυα), οι επιχειρήσεις είχαν ανάγκη τεράστιων δανείων – για τα οποία ήταν έτοιμες να καταβάλουν αντίστοιχα τεράστιους τόκους. Έτσι, σιγά-σιγά οι τράπεζες «αναγκάστηκαν» να αποποιηθούν τον εγγενή συντηρητισμό τους. Το πρώτο βήμα έγινε το 1826 στο Λονδίνο. Έως τότε, καμία τράπεζα δεν είχε το δικαίωμα να έχει πάνω από έξι μετόχους. Αυτός ο περιορισμός ήταν ο πρώτος που υπέκυψε στις νέες ανάγκες για μεγαλύτερη δανειοδοτική δυνατότητα: ξάφνου, ο αριθμός των μετόχων πολλαπλασιάστηκε, τα κεφάλαια που διέθεσαν οι νέοι μέτοχοι πέρασαν στα βιβλία των τραπεζών και, έτσι, οι τράπεζες μπόρεσαν να χρηματοδοτήσουν την Β’ Βιομηχανική Επανάσταση (μέσα του 19ου αιώνα και μετέπειτα). Πάντως, παρά αυτά τα ανοίγματα, οι μέτοχοι (αν και πιο πολλοί) παρέμειναν υπό την απειλή της προσωπικής πτώχευσης, σε περίπτωση του η τράπεζα παρέπαιε. Αυτή η απειλή αρκούσε ώστε οι ιδιοκτήτες των τραπεζών, οι τραπεζίτες, να κρατάνε σφικτά τα ηνία των διευθυντών τους, στους οποίους δεν επέτρεπαν να διακινδυνεύσουν την περιουσία τους.
Ο περιορισμός της ευθύνης των μετόχων-ιδιοκτητών των τραπεζών νομοθετήθηκε το 1855-6. Έχει ενδιαφέρον ότι οι τραπεζίτες, αντί να αδράξουν την ευκαιρία να αποποιηθούν τον κίνδυνο της προσωπικής πτώχευσης, αντιστάθηκαν στον νέο νόμο – προσπάθησαν, για δεκαετίες, να κρατήσουν το καθεστώς της απεριόριστης ευθύνης διατυμπανίζοντας ότι επέλεγαν να επενδύσουν το προσωπικό τους ρίσκο στην τράπεζά τους ως τίτλο τιμής, ως μέρος του συμβολαίου με τους καταθέτες (του στυλ: «αν πτωχεύσει η τράπεζά μας, να ξέρετε ότι θα καταστραφούμε κι εμείς»). Χρειάστηκε να έρθει η Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930, με τις πολλαπλές πτωχεύσεις τραπεζιτών, για να πειστούν οι τραπεζίτες (δηλαδή οι ιδιοκτήτες των τραπεζών) να «περιορίσουν την ευθύνη τους», κόβοντας τον ομφάλιο λώρο που συνέδεε τις τύχες της τράπεζάς τους με την τύχη της προσωπικής τους περιουσίας.
Το τέρας της μόχλευσης (leverage)
Στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι τράπεζες αρχίζουν να μεταλλάσσονται σε κάτι που σιγά-σιγά παύει να θυμίζει τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, το σύνολο του ενεργητικού όλων των τραπεζών (δηλαδή, των δανείων που δίνουν και των κεφαλαίων που διακρατούν ως «καβάτζα») κυμαινόταν γύρω το 50% του ΑΕΠ μιας αναπτυγμένης χώρας (π.χ. Βρετανίας, Γαλλίας κλπ). Σήμερα, κυμαίνεται μεταξύ του 300% και του 500% του ΑΕΠ. Μια τράπεζα, όπως η Deutsche Bank ή η BNP, μπορεί να έχει ενεργητικό μεγαλύτερο του ΑΕΠ της χώρας στην οποία εδρεύει.
Πώς συνέβη αυτό; Η απάντηση, μονολεκτική: Μόχλευση. Τι είναι αυτό το φρούτο; Κάτι που όλοι γνωρίζουμε με άλλο, απλούστερο, όρο: Χρέος (ή, για την ακρίβεια, ο λόγος του χρέους). Αν σας πω ότι για κάθε €10 που έχω, δανείστηκα €120, θα με περάσετε για τρελό. Όμως αν είμαι τραπεζίτης, και έχω κάνει το ίδιο πράγμα, δεν θα πω ποτέ ότι δανείστηκα. Θα πω απλώς ότι ο συντελεστής μόχλευσης της τράπεζάς μου είναι 12 (δηλαδή, €120 χρέους για κάθε €10 κεφαλαίων που διαθέτει το ταμείο μου). Όχι μόνο ακούγεται καλύτερο και πιο «τεχνοκρατικό» αυτό αλλά, δεδομένης της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα σήμερα, θα θεωρηθεί και ιδιαίτερα συντηρητικός συντελεστής μόχλευσης!
Ποια η σημασία του συντελεστή μόχλευσης; Αποτελεί το μυστικό του αμύθητου πλούτου των τραπεζιτών στις εποχές των παχιών αγελάδων και της βαθιάς τους πτώχευσης σήμερα. Έστω μια τράπεζα που κερδίζει ένα ποσοστό 1% επί των κεφαλαίων που διαθέτει ή διαχειρίζεται (εκ μέρους καταθετών, πελατών κλπ). Επιλέγοντας όμως έναν συντελεστή μόχλευσης ίσο με, π.χ., το δώδεκα, η καλή τράπεζα δωδεκαπλασιάζει τα κέρδη της χωρίς ιδρώτα ή κόπο. Αυτόματα, δωδεκαπλασιάζονται τα μερίσματα των μετόχων, τα bonus των διευθυντών, οι μισθοί των μεγαλο-υπαλλήλων κλπ κλπ. Αν σκεφτείτε μάλιστα ότι το 2008, λίγο πριν την κατάρρευση ολόκληρου του τραπεζικού οικοδομήματος, ο συντελεστής μόχλευσης των ευρωπαϊκών τραπεζών είχε φτάσει το ιλιγγιώδες 50 προς 1, καταλαβαίνουμε τι είχε συμβεί: γιατί οι αποδοχές των διοικούντων έφτασαν την στρατόσφαιρα, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών ήταν η «ατμομηχανή» των χρηματιστηρίων, το χρηματοπιστωτικό σύστημα έριχνε την σκιά του στην «πραγματική» οικονομία.
Μετά την Άνοδο, η Πτώση
Για να κινδυνεύσει να πτωχεύσει μια τράπεζα με συντελεστή μόχλευσης 2 προς 1, χρειάζεται να έχει ζημίες ίσες με το μισό (το 50%) των δανείων που έχει παράσχει και των τοποθετήσεων που έχει επιλέξει. Όταν όμως ο συντελεστής μόχλευσης φτάσει στο 20 προς 1 (ένα μέγεθος που χαρακτήριζε τις ελληνικές τράπεζες προ της Κρίσης), τότε αρκούν για να πτωχεύσει ζημίες της τάξης του 5%. Κι όταν ο συντελεστής μόχλευσης φτάσει στο επίπεδο που ισχύει στην περίπτωση (για να φέρω ως παράδειγμα μια «κραταιά» τράπεζα που όλοι γνωρίζουμε) μιας Deutsche Bank (περί το 50 προς 1), αν μόλις το 1,25% των δανείων που έχει διαθέσει «ατυχήσουν» (π.χ. οικογένειες που λόγω ανεργίας δεν μπορούν να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους ή επιχειρήσεις που κλείνουν) ξάφνου η καλή τράπεζα, με την βούλα του νόμου, φαλίρισε. Να γιατί, παρά τα αμύθητα κέρδη των τραπεζών προ του 2008, σήμερα είναι όλες του πτωχευμένες. Το μόνο που χρειάστηκε για να πάνε οι ελληνικές τράπεζες από τον Παράδεισο στην Κόλαση ήταν ζημίες της τάξης του 5% - κάτι απόλυτα φυσιολογικό σε μια υφεσιακή οικονομία.
Αυτά έχει το μαγικό ραβδί της μόχλευσης: όσο πιο ψηλά σε εκσφεντονίζει στην περίοδο της «Ακμής», τόσο πιο μεγάλη και τραυματική η πτώση στην περίοδο της «Ύφεσης» που ακολουθεί.
Καλά, δεν πρόσεχαν;
Αυτό δεν το είχαν σκεφτεί οι καλοί οικονομολόγοι που προσλάμβαναν οι τράπεζες να τους συμβουλεύουν (και οι οποίοι, σήμερα, συμβουλεύουν τον πρωθυπουργό μας); Δεν το είχαν σκεφτεί οι Κεντρικές Τράπεζες; Γιατί δεν τους έβαζαν χέρι; Οι λόγοι είναι δύο, ο εξής ένας: το χρήμα έρεε τόσο καταρρακτωδώς που όποιος τόλμαγε να πει κάτι, να κρούσει κάποιον κώδωνα κινδύνου, είτε συνειδητοποιούσε ότι την φωνή του την έπνιγε ο αχός του εκκολαπτόμενου κέρδους είτε (στις σπάνιες περιπτώσεις που φώναζε αρκετά δυνατά για να ακουστεί) αγνοείτο επιδεικτικά, έχανε την δουλειά του, χαρακτηριζόταν «παλιομοδίτης», «εκκεντρικός», «συντηρητικός, «αριστερός» κλπ. Τόσο απλά.
Υπάρχει κι άλλος ένας λόγος, περισσότερο στην σφαίρα της θεωρίας, ο οποίος παρουσιαζόταν ως απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα από Κεντρικούς Τραπεζίτες (καλή ώρα από τον κ. Παπαδήμο): Η πεποίθηση των (καθεστωτικών) οικονομολόγων ότι η αγορά έχει τον τρόπο της να αυτο-ρυθμίζεται. Π.χ. μπορεί οι τραπεζίτες να μην φοβούνται την πτώχευση της τράπεζάς τους (από τότε που οι τράπεζες έγιναν εταιρείες περιορισμένης ευθύνης) όμως, σκεφτόταν ο θιασώτης της αγοράς, οι πιστωτές των τραπεζών, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους (σε περίπτωση που πτωχεύσουν), θα ασκούν de facto έλεγχο στις πρακτικές των τραπεζιτών. Πώς; Αρνούμενοι να δανείσουν τραπεζίτες που το «παρακάνουν» με την μόχλευση. Πού τέτοια τύχη; Αυτό μπορεί να συνέβαινε μέχρι το 1929-1933. Μετά την τραυματική εμπειρία των μαζικών λουκέτων στις τράπεζες, όλοι γνώριζαν ότι το κράτος, η Κεντρική Τράπεζα, δεν θα αφήσει ποτέ τις τράπεζες να κλείσουν ή, το ίδιο είναι, να αφήσουν απλήρωτους τους πιστωτές τους. (Δεν βλέπετε με τι μανία επιμένει σήμερα η ΕΚΤ ότι οι ιρλανδοί φορολογούμενοι, που δεν έφταιξαν σε απολύτως τίποτα, πρέπει να αποπληρώνουν για τα επόμενα 20 χρόνια τα χρέη των πτωχευμένων ιδιωτικών τραπεζών;) Έτσι, λοιπόν, οι τραπεζίτες, ανεξέλεγκτοι τόσο από τους μετόχους τους όσο και από τους πιστωτές τους, είχαν κάθε λόγο να δανείζονται με τρόπο που ούτε το ελληνικό δημόσιο δεν έχει κάνει...
Χαμένοι και κερδισμένοι
Την εποχή της φούσκας, οι διευθύνοντες τις τράπεζες όχι μόνο δεν αντιμετώπιζαν την κριτική και τον έλεγχο των μετόχων και των πιστωτών τους αλλά, κι εδώ είναι η ουσία, μέτοχοι και πιστωτές τους χειροκροτούσαν περισσότερο όσο πιο μεγάλο συντελεστή μόχλευσης επέλεγαν. Επρόκειτο για ένα απίστευτο φαγοπότι άνευ ρίσκου (τουλάχιστον για τους συμμετέχοντες σε αυτό). Όσο τα πράγματα πήγαιναν καλά (η φούσκα καλά κρατούσε), μεγαλύτερος συντελεστής μόχλευσης σήμαινε μεγαλύτερα κέρδη, ελκυστικότερα μερίσματα, παχυλότερους υπερ-μισθούς. Κι αν ερχόταν η Πτώση (όπως και ήρθε), ούτε γάτα ούτε ζημιά: Ο λογαριασμός θα πληρωνόταν από το γκουβέρνο (δηλαδή τον ταλαίπωρο τον φορολογούμενο) και από την Κεντρική Τράπεζα.
Εν ολίγοις, αν κάποιος διάβολος ήθελε να σχεδιάσει ένα τραπεζικό σύστημα ταγμένο στο να δημιουργήσει συνθήκες τεράστιας Κρίσης, δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι καλύτερο από αυτό το οποίο, ψευδεπίγραφα, χαρακτηρίζεται «σύγχρονο σύστημα ιδιωτικών τραπεζών»... Ποιος κερδίζει από αυτό; Ποιος χάνει; Είναι προφανές ότι χάνει η κοινωνία στο σύνολό της. Ποιοι κερδίζουν; Δύο είναι οι συνομοταξίες των κερδισμένων από αυτό το αλισβερίσι ιδιωτικής και δημόσιας διαφθοράς:
Πρώτον, οι βραχυπρόθεσμοι επενδυτές σε τραπεζικά (όχι κρατικά) ομόλογα και μετοχές. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, έχει εκλείψει το είδος των μακροπρόθεσμων μετόχων. Ως επί το πλείστον, οι μετοχές των τραπεζών πωλούνται το πολύ μερικούς μήνες (συνήθως μερικές μέρες) αφού αγοραστούν. Ένα ολόκληρο παρατραπεζικό σύστημα έχει στηθεί στην βάση των πολύ βραχυπρόθεσμων αγορών και πωλήσεων τραπεζικών μετοχών, τα λεγόμενα hedge funds (τα οποία κερδοσκοπούν στοιχηματίζοντας στις μικρές αυξομειώσεις των τιμών των μετοχών, ιδίως του τραπεζικού τομέα). Κάτι αντίστοιχο «παίζεται» και με τα ομόλογα έκδοσης των ιδιωτικών τραπεζών. Για να το πω απλά, η αυξημένη μόχλευση φέρνει και αυξημένες διακυμάνσεις στις τιμές των μετοχών και των ομολόγων των τραπεζών. Αυτές οι διακυμάνσεις είναι το ψωμοτύρι των hedge funds.
Δεύτερον, οι μεγαλο-μέτοχοι των τραπεζών που ελέγχουν την διοίκηση απομυζώντας όχι τόσο πολύ μεγάλα μερίσματα αλλά υπερ-μισθούς που οι ίδιοι δίνουν στους εαυτούς τους και τα λοιπά «οφέλη» που, εξ ορισμού, γεύεται όποιος διαχειρίζεται την «ροή του χρήματος».
Και τώρα; Η επίσημη έκφανση
Αυτές τις μέρες κλείνει από την κυβέρνηση Παπαδήμου το μέγα θέμα της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Επισήμως, το θέμα τίθεται ως εξής: Το ελληνικό δημόσιο αθέτησε τις υποχρεώσεις του προς τις τράπεζες. Αναγκάζοντάς τις να κουρέψουν το 53% της ονομαστικής αξίας των δανείων τους προς το δημόσιο, τις έφερε σε δύσκολη θέση. Έτσι ώστε να μην φαλιρίσουν, και να δώσουν και κανένα δάνειο σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά (αναστέλλοντας την στάση δανείων που έχει «στεγνώσει» την αγορά), το κράτος μας θα δανειστεί από το EFSF, αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος κι άλλο, για να τα δώσει στις τράπεζες. Κι επειδή είναι παράνομο να δώσει κεφάλαια στις τράπεζες χωρίς αντάλλαγμα κάποια περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών (καθώς το κράτος δεν δικαιούται, τουλάχιστον επισήμως, να δωρίζει αμύθητες περιουσίες σε ανώνυμες εταιρείες), θα πρέπει να λάβει μετοχές των τραπεζών. Όμως αυτό συνεπάγεται μερική κρατικοποίηση. Κι επειδή, λέγεται, η κρατικοποίηση των τραπεζών είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί, ο κ. Παπαδήμος και οι σύμβουλοί του (με βασικό σύμβουλο ως πρότινος έμμισθο σύμβουλο μίας εκ των πτωχευμένων, υπό ανακεφαλαιοποίηση, τραπεζών) πασχίζουν να βρουν μια φόρμουλα έτσι ώστε οι μετοχές που θα πάρει το δημόσιο ως αντάλλαγμα για τα νέα χρέη που φορτώνει στην πλάτη του φορολογούμενου εκ μέρους των τραπεζών δεν θα δίνουν στο δημόσιο δικαίωμα συμμετοχής στην διοίκηση. Με απλά λόγια, το δημόσιο θα πάρει μετοχές που τελικά δεν θα είναι ακριβώς... μετοχές.
Το απεχθές παιχνίδι των ημερών
Οι τράπεζες πρέπει να ανακεφαλαιωθούν. Αυτό θα ήταν απαραίτητο ανεξάρτητα από το «κούρεμα» του δημόσιου χρέους. Ο συντελεστής μόχλευσής τους ήταν τέτοιος (βλ. πιο πάνω) που μια οικονομική ύφεση της τάξης του -5% για μια μόνο χρονιά θα τις οδηγούσε, έτσι κι αλλιώς, στην πτώχευση. Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες λειτούργησαν καταστροφικά (και αυτοκαταστροφικά) για πολύ καιρό (θυμάστε τα εορτοδάνεια, τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που αγόραζαν σαν να ήταν σοκολατάκια;), και σπατάλησαν βουνά κερδών στον βωμό της μόχλευσης, καμία κοινωνία δεν μπορεί να συνέλθει, καλώς ή κακώς, αν δεν βγουν από την μαύρη τρύπα οι τράπεζές της.
Η ανακεφαλαίωση δεν μπορεί να γίνει, βέβαια, από ιδιωτικά κεφάλαια. Ποιος επενδυτής ρίχνει τα χρήματά του σε μια μαύρη τρύπα, από την οποία δε θα τα ξαναπάρει ποτέ; Κανείς. Να γιατί η Ευρώπη αποφάσισε να κάνει αυτό που κάποιοι φωνάζουμε ότι έπρεπε να έχει γίνει πριν δυο χρόνια: η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με δημόσιο, ευρωπαϊκό χρήμα. Αυτό, τελικά, αποφασίστηκε να γίνει, έστω και καθυστερημένα. Χρήματα που δανείζεται το EFSF εκ μέρους ολόκληρης της ευρωζώνης, θα δοθούν στις τράπεζες όχι ως δανεικά αλλά ως «έγχυση» νέων κεφαλαίων. [Μην ξεχνάμε ότι ο πτωχευμένος δεν σώζεται με νέα δάνεια – κεφάλαια χρειάζεται.]
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα πρέπει να γίνει «μετάγγιση» κεφαλαίων από το ευρωπαϊκό δημόσιο στις ιδιωτικές τράπεζες. Αυτό είναι (και πρέπει να είναι) δεδομένο. Το ερώτημα είναι: Με τι ανταλλάγματα; Η άποψη που πασχίζουν να περάσουν στην κοινή γνώμη τραπεζίτες και κυβέρνηση είναι ότι τα ανταλλάγματα πρέπει να είναι τέτοια που να αποφευχθεί, πάση θυσία, η κρατικοποίηση των τραπεζών. Κι επειδή στην Ελλάδα, η λέξη «κράτος» δεν ηχεί πολύ χειρότερα από την λέξη «μαφία», ο κόσμος τείνει να αποδεχθεί αυτή την άποψη. Την άποψη που λέει ότι το κράτος πρέπει, ως αντάλλαγμα, να πάρει είτε «ομολογίες» είτε μια άλλη μορφή μετοχών που δεν δίνουν στον κάτοχό του δικαίωμα συμμετοχής ή ελέγχου της διοίκησης.
Αν αυτή η «άποψη» περάσει, ο ελληνικός λαός θα έχει, άλλη μια φορά, συναινέσει στις ραδιουργίες μιας αρπακτικής διαπλεκόμενης συμμαχίας κράτους και επιτήδειων ιδιωτών που στόχο έχουν την διαφύλαξη των συμφερόντων τους εναντίον τόσο του κοινωνικού συνόλου όσο και των τραπεζών της χώρας. Αν η κυβέρνηση Παπαδήμου, στην εκπνοή της, περάσει την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τρόπο που αφήνει στο απυρόβλητο την διαπλοκή μεταξύ των μετόχων, διευθυντών, και πιστωτών των τραπεζών η οποία τις έριξε στον γκρεμό (την οποία περιέγραψα πιο πάνω), θα έχει καταφέρει το μεγαλύτερο πλήγμα στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας μετά το Μνημόνιο. Αν μια τέτοια τεράστια αποτυχία της διοίκησης των τραπεζών μας δεν οδηγήσει στην απώλεια της εξουσίας επί των τραπεζών των μεγαλο-μετόχων-διευθυνόντων που συμμετείχαν με τόση χαρά και ευεξία στο φαγοπότι της μόχλευσης, η κυβέρνηση θα έχει στείλει το εξής μήνυμα στους τραπεζίτες: Ξαναθρέψτε το τέρας της μόχλευσης – ο φορολογούμενος, αν όχι ο Έλληνας τότε σίγουρα ο Ευρωπαίος, εδώ είναι!
Επίλογος: Ο θρίαμβος της Πτωχοτραπεζοκρατίας επί του καπιταλισμού
Μέσα στην αγωνία του «συστήματος» μεγαλο-μετόχων των τραπεζών, πιστωτών των τραπεζών και των υποτιθέμενων ρυθμιστών των τραπεζών (δηλαδή των κυβερνώντων που πασχίζουν να διατηρήσουν μια «συγκινητικά» στενή σχέση με τους τραπεζίτες) να μην χάσουν τον έλεγχο αυτής της χήνας που γεννά τα χρυσά αυγά, ακούμε τους εκπροσώπους τους στα ΜΜΕ, στην Βουλή κλπ να αποτροπιάζονται με την ιδέα ότι το κράτος θα πάρει κοινές μετοχές ως αντάλλαγμα για τα κεφάλαια που φορτώνεται ως νέο χρέος για να τα δώσει στις τράπεζες. Πρόκειται για ανείπωτη υποκρισία.
Κάποτε, οι φιλελεύθεροι επιχειρηματολογούσαν εναντίον των κρατικοποιήσεων στην βάση ότι ήταν υποχρεωτικές, δηλαδή ότι το κράτος σου έπαιρνε την επιχείρηση με το έτσι θέλω, σου έδινε μια γελοία αποζημίωση και σε πέταγε στον δρόμο. Όμως η σημερινή περίπτωση διαφέρει ριζικά. Το κράτος δεν έχει καμία όρεξη να βάλει χέρι στις τράπεζες. Οι τράπεζες ζητιανεύουν κεφάλαια από το κράτος. Μόνο που δεν θέλουν να δώσουν ως αντάλλαγμα αυτό που πρέπει: ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Ποτέ έως τώρα δεν είχα ακούσει επιχείρημα εναντίον των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του δημοσίου. Γιατί περί αυτού πρόκειται: Από την μία οι τράπεζες θα πτωχεύσουν χωρίς τα κεφάλαια του δημοσίου, και ζητούν κεφάλαια από το δημόσιο. Από την άλλη θέλουν να τα πάρουν χωρίς να είναι ούτε δανεικά (καθώς δάνεια παίρνουν αβέρτα από την ΕΚΤ, με επιτόκιο 1%, χωρίς να τις σώζουν, πτωχευμένες ούσες) ούτε και να αποδίδουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα στους φορολογούμενους που δανείζονται για να τα πάρουν.
Όσο για το επιχείρημα ότι αν συμμετέχει το δημόσιο πιο δυναμικά στο μετοχικό κεφάλαιο των ιδιωτικών τραπεζών, τότε οι τράπεζες θα γίνουν κρατικοδίαιτες, διεφθαρμένες και αναποτελεσματικές, η απάντησή μου είναι η εξής: Όπως είδαμε πιο πάνω, εδώ και καιρό, ιδιωτικές τράπεζες (με την σωστή έννοια του επιθετικού προσδιορισμού) δεν υπάρχουν. Σε ολόκληρο τον κόσμο, και ιδίως στην χώρα μας, οι τράπεζες έχουν μετατραπεί σε αρπακτικά μορφώματα ιδιωτικο-κρατικού χαρακτήρα. Οπότε ας αφήσουμε τις ανοησίες περί ανάγκης να αποφευχθεί η κρατικοποίηση των ιδιωτικών τραπεζών. Αυτά είναι λόγια που σκοπό έχουν την τρομοκράτηση της κοινωνίας ώστε να συναινέσει στις επιταγές της Πτωχοτραπεζοκρατίας (ένα καθεστώς που δίνει την μέγιστη εξουσία στους πιο πτωχευμένους τραπεζίτες) η οποία έχει υπονομεύσει πλήρως τον... καπιταλισμό.
Τι θα έπρεπε, λοιπόν, να συζητάμε σήμερα; Θα έπρεπε να συζητάμε όχι το αν θα δοθούν ιδιοκτησιακά δικαιώματα επί των τραπεζών στους φορολογούμενους που δανείζονται για να επανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες, αλλά τι μορφή πρέπει να πάρουν αυτά τα δικαιώματα ώστε και οι τράπεζες να ορθοποδήσουν και η οικονομία να πάρει ανάσες. Κι επειδή ούτε κι εγώ (όπως οι περισσότεροι) δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στους κυβερνώντες μας (ούτε στους σημερινούς ούτε και στους επόμενους), μετά χαράς να συζητήσουμε μια σειρά από καινοτόμες, δημοκρατικές, τεχνοκρατικές λύσεις. Π.χ. από την στιγμή που τα κεφάλαια έρχονται από το EFSF, γιατί να μην πάρει τις μετοχές των τραπεζών το…EFSF (το οποίο να μπορεί να ορίσει, κατά το δοκούν, Ευρωπαίους τεχνοκράτες στα ΔΣ των τραπεζών ώστε να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών που δανείστηκαν αυτά τα χρήματα); Μάλιστα, κάτι τέτοιο θα μας έδινε την δυνατότητα να αιτηθούμε από την ΕΕ τα κεφάλαια αυτά να μην βαρύνουν το ελληνικό δημόσιο χρέος, μιας και τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα θα περάσουν απ’ ευθείας στην ευρωζώνη.
Λύσεις υπάρχουν που ούτε επιβραβεύουν την υφιστάμενη Κλεπτοκρατία μετόχων-διευθυντών-πολιτικών ούτε και οδηγούν τις τράπεζες στην αγκαλιά του ελληνικού δημοσίου. Όσοι όμως σήμερα κόπτονται για τον κίνδυνο «κρατικοποίησης» των τραπεζών, και όσοι διαπραγματεύονται μαζί τους στο Μαξίμου, προσφέρουν χέρι βοήθειας στην Πτωχοτραπεζοκρατία που επιβουλεύεται τόσο την ελληνική οικονομία όσο και τις ελληνικές τράπεζες.
Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη "Κρίσης λεξιλόγιο" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.
Τέτοιες τράπεζες σήμερα δεν υπάρχουν. Σήμερα οι «ιδιωτικές» τράπεζες, παγκοσμίως, αποτελούν έναν παραπλανητικό ευφημισμό. Ιδίως μετά το Κραχ του 2008, οι τράπεζες λειτουργούν ως μορφώματα που συνδυάζουν τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, αποτελώντας έτσι βαρίδια που τραβάνε τις κοινωνίες και τις αγορές μαζί τους στον πυθμένα ενός ωκεανού ζημιών και χρέους.
Αυτές τις μέρες, που μια υπό προθεσμία (και υπό αμφιλεγόμενη νομιμοποίηση) κυβέρνηση «διαπραγματεύεται» την λεγόμενη επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, καλό είναι να θυμηθούμε τι εστί τράπεζα την σήμερον. Για να το θυμηθούμε όμως αυτό, χρειαζόμαστε μια αναδρομή στο ιστορικό του πώς φτάσαμε εδώ που είμαστε.
Όταν οι τράπεζες λειτουργούσαν ως επιχειρήσεις
Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι κραταιές τράπεζες (π.χ. του Λονδίνου) λειτουργούσαν ως ιδιωτικές εταιρείες απεριόριστης ευθύνης. Οι ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι τις διεύθυναν κιόλας (ή τουλάχιστον επέβλεπαν τον τρόπο διοίκησης), διέτρεχαν τον κίνδυνο να χάσουν και το σπίτι τους ακόμα αν η τράπεζα δεν μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες (σε ρευστό) των καταθετών της ή να ανταποκριθεί στα δάνεια που είχε η ίδια συνάψει με πιστωτές. Στην προσπάθειά τους να περιοριστεί αυτός ο κίνδυνος, οι τραπεζίτες κρατούσαν στα ταμεία τους, για να έχουν «καβάτζα», την δική τους χρηματική περιουσία (σε ρευστό, μετοχές ή ομολογίες) και δεν δάνειζαν ποτέ πάνω από το 50% των συνολικών τους κεφαλαίων (δηλαδή του αθροίσματος των χρημάτων που είτε κατέθεταν στην τράπεζα οι πελάτες της είτε κατέθεταν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες).
Από τα μέσα του 19ου αιώνα, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν για αντικειμενικούς λόγους. Κατ’ αρχάς, καθώς ο καπιταλισμός απογειωνόταν, με την δημιουργία νέων, πανάκριβων αλλά και, παράλληλα, υπερκερδοφόρων δικτύων (π.χ. σιδηροδρομικά, τηλεγραφικά, ηλεκτροφόρα δίκτυα), οι επιχειρήσεις είχαν ανάγκη τεράστιων δανείων – για τα οποία ήταν έτοιμες να καταβάλουν αντίστοιχα τεράστιους τόκους. Έτσι, σιγά-σιγά οι τράπεζες «αναγκάστηκαν» να αποποιηθούν τον εγγενή συντηρητισμό τους. Το πρώτο βήμα έγινε το 1826 στο Λονδίνο. Έως τότε, καμία τράπεζα δεν είχε το δικαίωμα να έχει πάνω από έξι μετόχους. Αυτός ο περιορισμός ήταν ο πρώτος που υπέκυψε στις νέες ανάγκες για μεγαλύτερη δανειοδοτική δυνατότητα: ξάφνου, ο αριθμός των μετόχων πολλαπλασιάστηκε, τα κεφάλαια που διέθεσαν οι νέοι μέτοχοι πέρασαν στα βιβλία των τραπεζών και, έτσι, οι τράπεζες μπόρεσαν να χρηματοδοτήσουν την Β’ Βιομηχανική Επανάσταση (μέσα του 19ου αιώνα και μετέπειτα). Πάντως, παρά αυτά τα ανοίγματα, οι μέτοχοι (αν και πιο πολλοί) παρέμειναν υπό την απειλή της προσωπικής πτώχευσης, σε περίπτωση του η τράπεζα παρέπαιε. Αυτή η απειλή αρκούσε ώστε οι ιδιοκτήτες των τραπεζών, οι τραπεζίτες, να κρατάνε σφικτά τα ηνία των διευθυντών τους, στους οποίους δεν επέτρεπαν να διακινδυνεύσουν την περιουσία τους.
Ο περιορισμός της ευθύνης των μετόχων-ιδιοκτητών των τραπεζών νομοθετήθηκε το 1855-6. Έχει ενδιαφέρον ότι οι τραπεζίτες, αντί να αδράξουν την ευκαιρία να αποποιηθούν τον κίνδυνο της προσωπικής πτώχευσης, αντιστάθηκαν στον νέο νόμο – προσπάθησαν, για δεκαετίες, να κρατήσουν το καθεστώς της απεριόριστης ευθύνης διατυμπανίζοντας ότι επέλεγαν να επενδύσουν το προσωπικό τους ρίσκο στην τράπεζά τους ως τίτλο τιμής, ως μέρος του συμβολαίου με τους καταθέτες (του στυλ: «αν πτωχεύσει η τράπεζά μας, να ξέρετε ότι θα καταστραφούμε κι εμείς»). Χρειάστηκε να έρθει η Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930, με τις πολλαπλές πτωχεύσεις τραπεζιτών, για να πειστούν οι τραπεζίτες (δηλαδή οι ιδιοκτήτες των τραπεζών) να «περιορίσουν την ευθύνη τους», κόβοντας τον ομφάλιο λώρο που συνέδεε τις τύχες της τράπεζάς τους με την τύχη της προσωπικής τους περιουσίας.
Το τέρας της μόχλευσης (leverage)
Στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι τράπεζες αρχίζουν να μεταλλάσσονται σε κάτι που σιγά-σιγά παύει να θυμίζει τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, το σύνολο του ενεργητικού όλων των τραπεζών (δηλαδή, των δανείων που δίνουν και των κεφαλαίων που διακρατούν ως «καβάτζα») κυμαινόταν γύρω το 50% του ΑΕΠ μιας αναπτυγμένης χώρας (π.χ. Βρετανίας, Γαλλίας κλπ). Σήμερα, κυμαίνεται μεταξύ του 300% και του 500% του ΑΕΠ. Μια τράπεζα, όπως η Deutsche Bank ή η BNP, μπορεί να έχει ενεργητικό μεγαλύτερο του ΑΕΠ της χώρας στην οποία εδρεύει.
Πώς συνέβη αυτό; Η απάντηση, μονολεκτική: Μόχλευση. Τι είναι αυτό το φρούτο; Κάτι που όλοι γνωρίζουμε με άλλο, απλούστερο, όρο: Χρέος (ή, για την ακρίβεια, ο λόγος του χρέους). Αν σας πω ότι για κάθε €10 που έχω, δανείστηκα €120, θα με περάσετε για τρελό. Όμως αν είμαι τραπεζίτης, και έχω κάνει το ίδιο πράγμα, δεν θα πω ποτέ ότι δανείστηκα. Θα πω απλώς ότι ο συντελεστής μόχλευσης της τράπεζάς μου είναι 12 (δηλαδή, €120 χρέους για κάθε €10 κεφαλαίων που διαθέτει το ταμείο μου). Όχι μόνο ακούγεται καλύτερο και πιο «τεχνοκρατικό» αυτό αλλά, δεδομένης της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα σήμερα, θα θεωρηθεί και ιδιαίτερα συντηρητικός συντελεστής μόχλευσης!
Ποια η σημασία του συντελεστή μόχλευσης; Αποτελεί το μυστικό του αμύθητου πλούτου των τραπεζιτών στις εποχές των παχιών αγελάδων και της βαθιάς τους πτώχευσης σήμερα. Έστω μια τράπεζα που κερδίζει ένα ποσοστό 1% επί των κεφαλαίων που διαθέτει ή διαχειρίζεται (εκ μέρους καταθετών, πελατών κλπ). Επιλέγοντας όμως έναν συντελεστή μόχλευσης ίσο με, π.χ., το δώδεκα, η καλή τράπεζα δωδεκαπλασιάζει τα κέρδη της χωρίς ιδρώτα ή κόπο. Αυτόματα, δωδεκαπλασιάζονται τα μερίσματα των μετόχων, τα bonus των διευθυντών, οι μισθοί των μεγαλο-υπαλλήλων κλπ κλπ. Αν σκεφτείτε μάλιστα ότι το 2008, λίγο πριν την κατάρρευση ολόκληρου του τραπεζικού οικοδομήματος, ο συντελεστής μόχλευσης των ευρωπαϊκών τραπεζών είχε φτάσει το ιλιγγιώδες 50 προς 1, καταλαβαίνουμε τι είχε συμβεί: γιατί οι αποδοχές των διοικούντων έφτασαν την στρατόσφαιρα, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών ήταν η «ατμομηχανή» των χρηματιστηρίων, το χρηματοπιστωτικό σύστημα έριχνε την σκιά του στην «πραγματική» οικονομία.
Μετά την Άνοδο, η Πτώση
Για να κινδυνεύσει να πτωχεύσει μια τράπεζα με συντελεστή μόχλευσης 2 προς 1, χρειάζεται να έχει ζημίες ίσες με το μισό (το 50%) των δανείων που έχει παράσχει και των τοποθετήσεων που έχει επιλέξει. Όταν όμως ο συντελεστής μόχλευσης φτάσει στο 20 προς 1 (ένα μέγεθος που χαρακτήριζε τις ελληνικές τράπεζες προ της Κρίσης), τότε αρκούν για να πτωχεύσει ζημίες της τάξης του 5%. Κι όταν ο συντελεστής μόχλευσης φτάσει στο επίπεδο που ισχύει στην περίπτωση (για να φέρω ως παράδειγμα μια «κραταιά» τράπεζα που όλοι γνωρίζουμε) μιας Deutsche Bank (περί το 50 προς 1), αν μόλις το 1,25% των δανείων που έχει διαθέσει «ατυχήσουν» (π.χ. οικογένειες που λόγω ανεργίας δεν μπορούν να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους ή επιχειρήσεις που κλείνουν) ξάφνου η καλή τράπεζα, με την βούλα του νόμου, φαλίρισε. Να γιατί, παρά τα αμύθητα κέρδη των τραπεζών προ του 2008, σήμερα είναι όλες του πτωχευμένες. Το μόνο που χρειάστηκε για να πάνε οι ελληνικές τράπεζες από τον Παράδεισο στην Κόλαση ήταν ζημίες της τάξης του 5% - κάτι απόλυτα φυσιολογικό σε μια υφεσιακή οικονομία.
Αυτά έχει το μαγικό ραβδί της μόχλευσης: όσο πιο ψηλά σε εκσφεντονίζει στην περίοδο της «Ακμής», τόσο πιο μεγάλη και τραυματική η πτώση στην περίοδο της «Ύφεσης» που ακολουθεί.
Καλά, δεν πρόσεχαν;
Αυτό δεν το είχαν σκεφτεί οι καλοί οικονομολόγοι που προσλάμβαναν οι τράπεζες να τους συμβουλεύουν (και οι οποίοι, σήμερα, συμβουλεύουν τον πρωθυπουργό μας); Δεν το είχαν σκεφτεί οι Κεντρικές Τράπεζες; Γιατί δεν τους έβαζαν χέρι; Οι λόγοι είναι δύο, ο εξής ένας: το χρήμα έρεε τόσο καταρρακτωδώς που όποιος τόλμαγε να πει κάτι, να κρούσει κάποιον κώδωνα κινδύνου, είτε συνειδητοποιούσε ότι την φωνή του την έπνιγε ο αχός του εκκολαπτόμενου κέρδους είτε (στις σπάνιες περιπτώσεις που φώναζε αρκετά δυνατά για να ακουστεί) αγνοείτο επιδεικτικά, έχανε την δουλειά του, χαρακτηριζόταν «παλιομοδίτης», «εκκεντρικός», «συντηρητικός, «αριστερός» κλπ. Τόσο απλά.
Υπάρχει κι άλλος ένας λόγος, περισσότερο στην σφαίρα της θεωρίας, ο οποίος παρουσιαζόταν ως απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα από Κεντρικούς Τραπεζίτες (καλή ώρα από τον κ. Παπαδήμο): Η πεποίθηση των (καθεστωτικών) οικονομολόγων ότι η αγορά έχει τον τρόπο της να αυτο-ρυθμίζεται. Π.χ. μπορεί οι τραπεζίτες να μην φοβούνται την πτώχευση της τράπεζάς τους (από τότε που οι τράπεζες έγιναν εταιρείες περιορισμένης ευθύνης) όμως, σκεφτόταν ο θιασώτης της αγοράς, οι πιστωτές των τραπεζών, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους (σε περίπτωση που πτωχεύσουν), θα ασκούν de facto έλεγχο στις πρακτικές των τραπεζιτών. Πώς; Αρνούμενοι να δανείσουν τραπεζίτες που το «παρακάνουν» με την μόχλευση. Πού τέτοια τύχη; Αυτό μπορεί να συνέβαινε μέχρι το 1929-1933. Μετά την τραυματική εμπειρία των μαζικών λουκέτων στις τράπεζες, όλοι γνώριζαν ότι το κράτος, η Κεντρική Τράπεζα, δεν θα αφήσει ποτέ τις τράπεζες να κλείσουν ή, το ίδιο είναι, να αφήσουν απλήρωτους τους πιστωτές τους. (Δεν βλέπετε με τι μανία επιμένει σήμερα η ΕΚΤ ότι οι ιρλανδοί φορολογούμενοι, που δεν έφταιξαν σε απολύτως τίποτα, πρέπει να αποπληρώνουν για τα επόμενα 20 χρόνια τα χρέη των πτωχευμένων ιδιωτικών τραπεζών;) Έτσι, λοιπόν, οι τραπεζίτες, ανεξέλεγκτοι τόσο από τους μετόχους τους όσο και από τους πιστωτές τους, είχαν κάθε λόγο να δανείζονται με τρόπο που ούτε το ελληνικό δημόσιο δεν έχει κάνει...
Χαμένοι και κερδισμένοι
Την εποχή της φούσκας, οι διευθύνοντες τις τράπεζες όχι μόνο δεν αντιμετώπιζαν την κριτική και τον έλεγχο των μετόχων και των πιστωτών τους αλλά, κι εδώ είναι η ουσία, μέτοχοι και πιστωτές τους χειροκροτούσαν περισσότερο όσο πιο μεγάλο συντελεστή μόχλευσης επέλεγαν. Επρόκειτο για ένα απίστευτο φαγοπότι άνευ ρίσκου (τουλάχιστον για τους συμμετέχοντες σε αυτό). Όσο τα πράγματα πήγαιναν καλά (η φούσκα καλά κρατούσε), μεγαλύτερος συντελεστής μόχλευσης σήμαινε μεγαλύτερα κέρδη, ελκυστικότερα μερίσματα, παχυλότερους υπερ-μισθούς. Κι αν ερχόταν η Πτώση (όπως και ήρθε), ούτε γάτα ούτε ζημιά: Ο λογαριασμός θα πληρωνόταν από το γκουβέρνο (δηλαδή τον ταλαίπωρο τον φορολογούμενο) και από την Κεντρική Τράπεζα.
Εν ολίγοις, αν κάποιος διάβολος ήθελε να σχεδιάσει ένα τραπεζικό σύστημα ταγμένο στο να δημιουργήσει συνθήκες τεράστιας Κρίσης, δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι καλύτερο από αυτό το οποίο, ψευδεπίγραφα, χαρακτηρίζεται «σύγχρονο σύστημα ιδιωτικών τραπεζών»... Ποιος κερδίζει από αυτό; Ποιος χάνει; Είναι προφανές ότι χάνει η κοινωνία στο σύνολό της. Ποιοι κερδίζουν; Δύο είναι οι συνομοταξίες των κερδισμένων από αυτό το αλισβερίσι ιδιωτικής και δημόσιας διαφθοράς:
Πρώτον, οι βραχυπρόθεσμοι επενδυτές σε τραπεζικά (όχι κρατικά) ομόλογα και μετοχές. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, έχει εκλείψει το είδος των μακροπρόθεσμων μετόχων. Ως επί το πλείστον, οι μετοχές των τραπεζών πωλούνται το πολύ μερικούς μήνες (συνήθως μερικές μέρες) αφού αγοραστούν. Ένα ολόκληρο παρατραπεζικό σύστημα έχει στηθεί στην βάση των πολύ βραχυπρόθεσμων αγορών και πωλήσεων τραπεζικών μετοχών, τα λεγόμενα hedge funds (τα οποία κερδοσκοπούν στοιχηματίζοντας στις μικρές αυξομειώσεις των τιμών των μετοχών, ιδίως του τραπεζικού τομέα). Κάτι αντίστοιχο «παίζεται» και με τα ομόλογα έκδοσης των ιδιωτικών τραπεζών. Για να το πω απλά, η αυξημένη μόχλευση φέρνει και αυξημένες διακυμάνσεις στις τιμές των μετοχών και των ομολόγων των τραπεζών. Αυτές οι διακυμάνσεις είναι το ψωμοτύρι των hedge funds.
Δεύτερον, οι μεγαλο-μέτοχοι των τραπεζών που ελέγχουν την διοίκηση απομυζώντας όχι τόσο πολύ μεγάλα μερίσματα αλλά υπερ-μισθούς που οι ίδιοι δίνουν στους εαυτούς τους και τα λοιπά «οφέλη» που, εξ ορισμού, γεύεται όποιος διαχειρίζεται την «ροή του χρήματος».
Και τώρα; Η επίσημη έκφανση
Αυτές τις μέρες κλείνει από την κυβέρνηση Παπαδήμου το μέγα θέμα της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Επισήμως, το θέμα τίθεται ως εξής: Το ελληνικό δημόσιο αθέτησε τις υποχρεώσεις του προς τις τράπεζες. Αναγκάζοντάς τις να κουρέψουν το 53% της ονομαστικής αξίας των δανείων τους προς το δημόσιο, τις έφερε σε δύσκολη θέση. Έτσι ώστε να μην φαλιρίσουν, και να δώσουν και κανένα δάνειο σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά (αναστέλλοντας την στάση δανείων που έχει «στεγνώσει» την αγορά), το κράτος μας θα δανειστεί από το EFSF, αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος κι άλλο, για να τα δώσει στις τράπεζες. Κι επειδή είναι παράνομο να δώσει κεφάλαια στις τράπεζες χωρίς αντάλλαγμα κάποια περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών (καθώς το κράτος δεν δικαιούται, τουλάχιστον επισήμως, να δωρίζει αμύθητες περιουσίες σε ανώνυμες εταιρείες), θα πρέπει να λάβει μετοχές των τραπεζών. Όμως αυτό συνεπάγεται μερική κρατικοποίηση. Κι επειδή, λέγεται, η κρατικοποίηση των τραπεζών είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί, ο κ. Παπαδήμος και οι σύμβουλοί του (με βασικό σύμβουλο ως πρότινος έμμισθο σύμβουλο μίας εκ των πτωχευμένων, υπό ανακεφαλαιοποίηση, τραπεζών) πασχίζουν να βρουν μια φόρμουλα έτσι ώστε οι μετοχές που θα πάρει το δημόσιο ως αντάλλαγμα για τα νέα χρέη που φορτώνει στην πλάτη του φορολογούμενου εκ μέρους των τραπεζών δεν θα δίνουν στο δημόσιο δικαίωμα συμμετοχής στην διοίκηση. Με απλά λόγια, το δημόσιο θα πάρει μετοχές που τελικά δεν θα είναι ακριβώς... μετοχές.
Το απεχθές παιχνίδι των ημερών
Οι τράπεζες πρέπει να ανακεφαλαιωθούν. Αυτό θα ήταν απαραίτητο ανεξάρτητα από το «κούρεμα» του δημόσιου χρέους. Ο συντελεστής μόχλευσής τους ήταν τέτοιος (βλ. πιο πάνω) που μια οικονομική ύφεση της τάξης του -5% για μια μόνο χρονιά θα τις οδηγούσε, έτσι κι αλλιώς, στην πτώχευση. Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες λειτούργησαν καταστροφικά (και αυτοκαταστροφικά) για πολύ καιρό (θυμάστε τα εορτοδάνεια, τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που αγόραζαν σαν να ήταν σοκολατάκια;), και σπατάλησαν βουνά κερδών στον βωμό της μόχλευσης, καμία κοινωνία δεν μπορεί να συνέλθει, καλώς ή κακώς, αν δεν βγουν από την μαύρη τρύπα οι τράπεζές της.
Η ανακεφαλαίωση δεν μπορεί να γίνει, βέβαια, από ιδιωτικά κεφάλαια. Ποιος επενδυτής ρίχνει τα χρήματά του σε μια μαύρη τρύπα, από την οποία δε θα τα ξαναπάρει ποτέ; Κανείς. Να γιατί η Ευρώπη αποφάσισε να κάνει αυτό που κάποιοι φωνάζουμε ότι έπρεπε να έχει γίνει πριν δυο χρόνια: η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με δημόσιο, ευρωπαϊκό χρήμα. Αυτό, τελικά, αποφασίστηκε να γίνει, έστω και καθυστερημένα. Χρήματα που δανείζεται το EFSF εκ μέρους ολόκληρης της ευρωζώνης, θα δοθούν στις τράπεζες όχι ως δανεικά αλλά ως «έγχυση» νέων κεφαλαίων. [Μην ξεχνάμε ότι ο πτωχευμένος δεν σώζεται με νέα δάνεια – κεφάλαια χρειάζεται.]
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα πρέπει να γίνει «μετάγγιση» κεφαλαίων από το ευρωπαϊκό δημόσιο στις ιδιωτικές τράπεζες. Αυτό είναι (και πρέπει να είναι) δεδομένο. Το ερώτημα είναι: Με τι ανταλλάγματα; Η άποψη που πασχίζουν να περάσουν στην κοινή γνώμη τραπεζίτες και κυβέρνηση είναι ότι τα ανταλλάγματα πρέπει να είναι τέτοια που να αποφευχθεί, πάση θυσία, η κρατικοποίηση των τραπεζών. Κι επειδή στην Ελλάδα, η λέξη «κράτος» δεν ηχεί πολύ χειρότερα από την λέξη «μαφία», ο κόσμος τείνει να αποδεχθεί αυτή την άποψη. Την άποψη που λέει ότι το κράτος πρέπει, ως αντάλλαγμα, να πάρει είτε «ομολογίες» είτε μια άλλη μορφή μετοχών που δεν δίνουν στον κάτοχό του δικαίωμα συμμετοχής ή ελέγχου της διοίκησης.
Αν αυτή η «άποψη» περάσει, ο ελληνικός λαός θα έχει, άλλη μια φορά, συναινέσει στις ραδιουργίες μιας αρπακτικής διαπλεκόμενης συμμαχίας κράτους και επιτήδειων ιδιωτών που στόχο έχουν την διαφύλαξη των συμφερόντων τους εναντίον τόσο του κοινωνικού συνόλου όσο και των τραπεζών της χώρας. Αν η κυβέρνηση Παπαδήμου, στην εκπνοή της, περάσει την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τρόπο που αφήνει στο απυρόβλητο την διαπλοκή μεταξύ των μετόχων, διευθυντών, και πιστωτών των τραπεζών η οποία τις έριξε στον γκρεμό (την οποία περιέγραψα πιο πάνω), θα έχει καταφέρει το μεγαλύτερο πλήγμα στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας μετά το Μνημόνιο. Αν μια τέτοια τεράστια αποτυχία της διοίκησης των τραπεζών μας δεν οδηγήσει στην απώλεια της εξουσίας επί των τραπεζών των μεγαλο-μετόχων-διευθυνόντων που συμμετείχαν με τόση χαρά και ευεξία στο φαγοπότι της μόχλευσης, η κυβέρνηση θα έχει στείλει το εξής μήνυμα στους τραπεζίτες: Ξαναθρέψτε το τέρας της μόχλευσης – ο φορολογούμενος, αν όχι ο Έλληνας τότε σίγουρα ο Ευρωπαίος, εδώ είναι!
Επίλογος: Ο θρίαμβος της Πτωχοτραπεζοκρατίας επί του καπιταλισμού
Μέσα στην αγωνία του «συστήματος» μεγαλο-μετόχων των τραπεζών, πιστωτών των τραπεζών και των υποτιθέμενων ρυθμιστών των τραπεζών (δηλαδή των κυβερνώντων που πασχίζουν να διατηρήσουν μια «συγκινητικά» στενή σχέση με τους τραπεζίτες) να μην χάσουν τον έλεγχο αυτής της χήνας που γεννά τα χρυσά αυγά, ακούμε τους εκπροσώπους τους στα ΜΜΕ, στην Βουλή κλπ να αποτροπιάζονται με την ιδέα ότι το κράτος θα πάρει κοινές μετοχές ως αντάλλαγμα για τα κεφάλαια που φορτώνεται ως νέο χρέος για να τα δώσει στις τράπεζες. Πρόκειται για ανείπωτη υποκρισία.
Κάποτε, οι φιλελεύθεροι επιχειρηματολογούσαν εναντίον των κρατικοποιήσεων στην βάση ότι ήταν υποχρεωτικές, δηλαδή ότι το κράτος σου έπαιρνε την επιχείρηση με το έτσι θέλω, σου έδινε μια γελοία αποζημίωση και σε πέταγε στον δρόμο. Όμως η σημερινή περίπτωση διαφέρει ριζικά. Το κράτος δεν έχει καμία όρεξη να βάλει χέρι στις τράπεζες. Οι τράπεζες ζητιανεύουν κεφάλαια από το κράτος. Μόνο που δεν θέλουν να δώσουν ως αντάλλαγμα αυτό που πρέπει: ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Ποτέ έως τώρα δεν είχα ακούσει επιχείρημα εναντίον των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του δημοσίου. Γιατί περί αυτού πρόκειται: Από την μία οι τράπεζες θα πτωχεύσουν χωρίς τα κεφάλαια του δημοσίου, και ζητούν κεφάλαια από το δημόσιο. Από την άλλη θέλουν να τα πάρουν χωρίς να είναι ούτε δανεικά (καθώς δάνεια παίρνουν αβέρτα από την ΕΚΤ, με επιτόκιο 1%, χωρίς να τις σώζουν, πτωχευμένες ούσες) ούτε και να αποδίδουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα στους φορολογούμενους που δανείζονται για να τα πάρουν.
Όσο για το επιχείρημα ότι αν συμμετέχει το δημόσιο πιο δυναμικά στο μετοχικό κεφάλαιο των ιδιωτικών τραπεζών, τότε οι τράπεζες θα γίνουν κρατικοδίαιτες, διεφθαρμένες και αναποτελεσματικές, η απάντησή μου είναι η εξής: Όπως είδαμε πιο πάνω, εδώ και καιρό, ιδιωτικές τράπεζες (με την σωστή έννοια του επιθετικού προσδιορισμού) δεν υπάρχουν. Σε ολόκληρο τον κόσμο, και ιδίως στην χώρα μας, οι τράπεζες έχουν μετατραπεί σε αρπακτικά μορφώματα ιδιωτικο-κρατικού χαρακτήρα. Οπότε ας αφήσουμε τις ανοησίες περί ανάγκης να αποφευχθεί η κρατικοποίηση των ιδιωτικών τραπεζών. Αυτά είναι λόγια που σκοπό έχουν την τρομοκράτηση της κοινωνίας ώστε να συναινέσει στις επιταγές της Πτωχοτραπεζοκρατίας (ένα καθεστώς που δίνει την μέγιστη εξουσία στους πιο πτωχευμένους τραπεζίτες) η οποία έχει υπονομεύσει πλήρως τον... καπιταλισμό.
Τι θα έπρεπε, λοιπόν, να συζητάμε σήμερα; Θα έπρεπε να συζητάμε όχι το αν θα δοθούν ιδιοκτησιακά δικαιώματα επί των τραπεζών στους φορολογούμενους που δανείζονται για να επανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες, αλλά τι μορφή πρέπει να πάρουν αυτά τα δικαιώματα ώστε και οι τράπεζες να ορθοποδήσουν και η οικονομία να πάρει ανάσες. Κι επειδή ούτε κι εγώ (όπως οι περισσότεροι) δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στους κυβερνώντες μας (ούτε στους σημερινούς ούτε και στους επόμενους), μετά χαράς να συζητήσουμε μια σειρά από καινοτόμες, δημοκρατικές, τεχνοκρατικές λύσεις. Π.χ. από την στιγμή που τα κεφάλαια έρχονται από το EFSF, γιατί να μην πάρει τις μετοχές των τραπεζών το…EFSF (το οποίο να μπορεί να ορίσει, κατά το δοκούν, Ευρωπαίους τεχνοκράτες στα ΔΣ των τραπεζών ώστε να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των Ευρωπαίων πολιτών που δανείστηκαν αυτά τα χρήματα); Μάλιστα, κάτι τέτοιο θα μας έδινε την δυνατότητα να αιτηθούμε από την ΕΕ τα κεφάλαια αυτά να μην βαρύνουν το ελληνικό δημόσιο χρέος, μιας και τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα θα περάσουν απ’ ευθείας στην ευρωζώνη.
Λύσεις υπάρχουν που ούτε επιβραβεύουν την υφιστάμενη Κλεπτοκρατία μετόχων-διευθυντών-πολιτικών ούτε και οδηγούν τις τράπεζες στην αγκαλιά του ελληνικού δημοσίου. Όσοι όμως σήμερα κόπτονται για τον κίνδυνο «κρατικοποίησης» των τραπεζών, και όσοι διαπραγματεύονται μαζί τους στο Μαξίμου, προσφέρουν χέρι βοήθειας στην Πτωχοτραπεζοκρατία που επιβουλεύεται τόσο την ελληνική οικονομία όσο και τις ελληνικές τράπεζες.
Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη "Κρίσης λεξιλόγιο" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.
Αντισταθείτε
Αντισταθείτε στις παράλογες συλλογικότητες. Αντισταθείτε στην νέα δήθεν «εθνική αντίσταση»
The Athens Review of Books, Editorial, τχ. 27ο - Μάρτιος 2012
Στο εξαιρετικό, και εν μέρει αυτοβιογραφικό, βιβλίο του νομπελίστα Έρικ Καντέλ Αναζητώντας τη μνήμη, όπου περιγράφεται η ιστορία της έρευνας της βιολογικής λειτουργίας της μνήμης, υπάρχει μια σκηνή από τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα, όταν ο αυστριακός λαός υποδέχεται τον Χίτλερ που εισέβαλε στην Αυστρία. Λίγες ημέρες μετά την εξίσου μαζική και παθιασμένη υποστήριξη της αυστριακής ανεξαρτησίας, 200.000 Βιεννέζοι συγκεντρώθηκαν στην Heldenplatz (Πλατεία Ηρώων) για να ακούσουν τον Χίτλερ στη μεγαλύτερη συγκέντρωση στην ιστορία της Βιέννης. Η μεταστροφή τους ήταν μια από τις πιο απότομες αλλαγές συλλογικής συμπεριφοράς στη σύγχρονη ιστορία. Όταν αναλύουμε τις συλλογικές στάσεις έχουμε πάντα την τάση να προσδίδουμε στις συλλογικότητες (εθνικές, θρησκευτικές, πολιτικές, ιδεολογικές, οικονομικές κ.ά.) μια ανθρωπομορφική φιγούρα και να προσπαθούμε να εξηγούμε τις συλλογικές πράξεις με όρους ατομικής ορθολογικής συμπεριφοράς.
Η τάση αυτή είναι τόσο παράλογη όσο παράλογες είναι πολλές φορές οι συλλογικές αντιδράσεις σε περιόδους μεγάλης κοινωνικής έντασης και συναισθηματικής φόρτισης. Με βάση τα διδάγματα της ψυχολογίας των μαζών, στα μαζικά δρώμενα αθροίζεται η ανοησία των συμμετεχόντων και όχι η υπάρχουσα σύνεσή τους.
Η τάση αυτή είναι τόσο παράλογη όσο παράλογες είναι πολλές φορές οι συλλογικές αντιδράσεις σε περιόδους μεγάλης κοινωνικής έντασης και συναισθηματικής φόρτισης. Με βάση τα διδάγματα της ψυχολογίας των μαζών, στα μαζικά δρώμενα αθροίζεται η ανοησία των συμμετεχόντων και όχι η υπάρχουσα σύνεσή τους.
Οι αρχαίοι Αθηναίοι το γνώριζαν αυτό από πρώτο χέρι και είχαν ματαίως διαμορφώσει ειδικούς κανόνες στην εκκλησία του Δήμου για να προστατευθούν από τον δικό τους ανεξέλεγκτο παραλογισμό, που τους είχε οδηγήσει, για παράδειγμα, στην καταδίκη σε θάνατο των στρατηγών τους μετά τη νικηφόρα ναυμαχία στις Αργινούσες. Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι αυτό που μνημονεύει ο Θουκυδίδης, σχετικά με την αποστολή τριήρους στη Μυτιλήνη προκειμένου να ακυρωθεί η διαταγή που είχε δοθεί προηγουμένως σε άλλη τριήρη να εξολοθρευθούν οι άνδρες της νήσου.
Ο συλλογικός παραλογισμός είναι όντως άρρηκτα συνδεδεμένος με μαζικές καταστροφές. Τα ιστορικά παραδείγματα είναι πάμπολλα: το μαζικό πατριωτικό παραλήρημα στρατιωτών και λαού των δυτικών εθνών όταν ξεκινούσε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, η πιο παράλογη και αναίτια μαζική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η αντίστοιχη συμπεριφορά του γερμανικού λαού στις παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στα καθ’ ημάς, η αποδοκιμασία του Ελευθερίου Βενιζέλου στις εκλογές του 1920. Ακόμα και στο οικονομικό πεδίο μαζικές καταστροφές, όπως η κρίση των στεγαστικών δανείων (subprime mortgages) στις Ηνωμένες Πολιτείες ή η ελληνική χρεοκοπία του 2010, έχουν τη βάση τους σε παράλογες συλλογικές συμπεριφορές των λεγόμενων αγορών, που αποδείχθηκαν σε οικονομικό επίπεδο τόσο παρανοϊκές, όσο και οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές του πλήθους στις συγκεντρώσεις της Νυρεμβέργης.
Άλλωστε μας έχει προειδοποιήσει εδώ και μισό αιώνα ο Ελίας Κανέτι (Μάζα και εξουσία) πως: «Το γεγονός ότι οι πόλεμοι μπορούν να διαρκούν τόσο πολύ, εξαρτάται από τη βαθύτερη παρόρμηση της μάζας να διατηρηθεί στην παρούσα κατάστασή της, να μη διαλυθεί, να παραμείνει μάζα. Αυτό το αίσθημα μερικές φορές είναι τόσο ισχυρό, ώστε οι άνθρωποι προτιμούν να καταστραφούν όλοι μαζί, παρά να αναγνωρίσουν την ήττα τους και να ζήσουν επομένως τη διάλυση της μάζας τους». Οι συλλογικές συμπεριφορές, όταν γίνουν μαζικές, διαμορφώνονται με βάση τους δικούς τους νόμους, που οι κοινωνικές επιστήμες παρά την ένδοξη και μακραίωνα ιστορία τους, από τον Αριστοτέλη και τον Ιμπν Χαλντούν, μέχρι τον Άνταμ Σμιθ, τον Μαρξ, τον Κέυνς, τον Βέμπερ και τον Φρίντμαν, δεν έχουν ακόμα επιτύχει να περιγράψουν επαρκώς ούτε έχουν επινοήσει κριτήρια και μέθοδο ώστε να μπορούν να προβλέπουν με ασφάλεια τα διάφορα είδη κοινωνικών συμπεριφορών, ιδίως σε περιόδους κρίσης.
Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σήμερα ακριβώς σε μια τέτοια στιγμή φόρτισης και μαζικού αποπροσανατολισμού. Οι σκοτεινές δυνάμεις του συλλογικού παραλογισμού αναδεύονται, ανέρχονται και αναδεικνύονται, ένα βήμα πριν μαζικοποιηθούν, με τρόπο θανάσιμα επικίνδυνο για τη συνοχή και το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας. (Είναι αναγνωρίσιμες πια ακόμη και πολλές καταστάσεις σαν αυτές που μας έχει υποδείξει ο Βίλχελμ Ράιχ στην Μαζική ψυχολογία του φασισμού, αλλά επίσης πιο ακατανίκητη η έλξη και πιο γενικευμένη η γοητεία του ανορθολογισμού). Οι ακραίες τους πολιτικές εκφράσεις στη Δεξιά και στην Αριστερά κερδίζουν έδαφος, ενώ νομιμοποιείται η συνάντηση αριστερού και δεξιού εθνικολαϊκισμού. Κερδίζουν έδαφος οι νοσταλγοί του Στάλιν (που μεταμορφώνονται σε ριζοσπάστες εθνοκομμουνιστές), κερδίζουν έδαφος οι πυρομανείς και οι θαυμαστές του Τσάβες ή των εξουσιαστών της τέως KGB, κερδίζουν έδαφος skinheads που χαιρετούν ναζιστικά, μπαίνουν στα σαλόνια των τέως κομμάτων εξουσίας οι θαυμαστές του Λεπέν και οι τηλεπωλητές του εθνικισμού, φτιάχνουν e-κόμματα οι νέοι Παλαιολόγοι της συνωμοσιολογίας.
Ασφαλώς όλοι ετούτοι δεν επωάστηκαν τυχαίως. Μας οδήγησαν εδώ προπάντων η ασύστολη σπατάλη του δημόσιου χρήματος, το πελατειακό κράτος, η ανοχή στη διαφθορά και η προαγωγή κάθε είδους δημαγωγίας και ακρότητας από τη μεγάλη πλειονότητα των Μέσων Μαζικής «Ενημέρωσης». Και οι υπεύθυνοι είναι πάντα παρόντες προσπαθώντας να συσκοτίσουν τις ευθύνες τους και να διατηρήσουν τα υπολείμματα των καθημαγμένων επικρατειών τους.
Η προσπάθειά τους να διατηρήσουν τα προνόμια και την κυριαρχία τους, η ανικανότητά τους στη διαχείριση των πραγματικών προβλημάτων τώρα που τα εύκολα χρήματα που δανείζονταν από το μέλλον δεν υπάρχουν πια, η επιμονή τους στην προστασία των πελατών τους εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, όλα αυτά τροφοδοτούν την οργή και πολλαπλασιάζουν τον θυμό του απλού πολίτη και παροξύνουν τους συλλογικούς παραλογισμούς.
Στο δυσοίωνο αυτό περιβάλλον ο μέσος πολίτης δεν διαβλέπει πουθενά υποφερτές λύσεις ή αυτονόητες επιλογές. Χωρίς ελπίδα, με τις οικονομικές και κοινωνικές του διεξόδους να περιορίζονται, με το επίπεδο ζωής του να κατακρημνίζεται, με την αυτοεκτίμησή του να ταπεινώνεται, είναι όλο και πιο εύκολο να καταφύγει σε πρωτόγονες ή και προπολιτικές αντιδράσεις. Όλο και πιο δύσκολα αντιστέκεται στους ρυθμούς των εμβατηρίων, στη λατρεία των ειδώλων και τη γοητεία συμβόλων των οποίων δεν κατανοεί την ιστορική καταγωγή. Όλο και πιο εύκολα καταφεύγει στις ολισθηρές ατραπούς των προκαταλήψεων και τις εύκολες λύσεις των εξωτερικών εχθρών που «επιβουλεύονται το έθνος».
Όταν η λογική εγκαταλείπεται, όταν η κρίση θολώνει, όταν ο ορθολογισμός υποχωρεί, η συλλογικότητα γίνεται παράλογη και αυτοκαταστροφική. Κυριαρχεί η ανοησία, η απρονοησία, η συναισθηματική εκτόνωση. Τα ελεύθερα πνεύματα εξορίζονται και απομονώνονται. Η ανεξάρτητη σκέψη δαιμονοποιείται και καταδιώκεται. Η κρίση από ευκαιρία αναγέννησης μετατρέπεται σε κατήφορο προς την άβυσσο της ακρότητας.
Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο σταυροδρόμι. Η οικονομική αβεβαιότητα, η πολιτική ρευστότητα, οι ελλειμματικές και ανεύθυνες ηγεσίες οδηγούν την κοινή γνώμη όλο και περισσότερο προς παράλογες και αυτοκαταστροφικές συλλογικές εκφράσεις. Μόνο εμπόδιο στον δρόμο τους είναι όχι μόνο οι δυνάμεις του διαφωτισμού και του ορθολογισμού, αλλά ακόμη, ίσως περισσότερο τώρα, και αυτές της κοινής λογικής. Τόσο οι δυνάμεις της επιστήμης, της τέχνης και της διανόησης, όσο και εκείνες που ανακαλύπτει μέσα του ο απλός πολίτης καθώς προσπαθεί να βρει πραγματικές λύσεις στην καθημερινότητά του και καινούργιους δρόμους στις κοινωνικές και πολιτικές του αναζητήσεις. Σ’ αυτές ελπίζει και πιστεύει η ARB. Μ’ αυτές προσπαθούμε να διαλεχθούμε και να συντονιστούμε, αυτές προσπαθούμε να συναντήσουμε και να κινητοποιήσουμε.
— The Athens Review of Books
Σάββατο 7 Απριλίου 2012
τράπεζες δημιουργοι χρήματος και το δημόσιο χρέος 2
Παρά το ότι διαφωνώ με την τελική προταση του Γ.Βαρουφάκη που όπως το καταλβαίνω προτείνει το πέρασμα των τραπεζών στον έλεγχο του EFSF το παρακάτωαπόσπασμα βοηθάει πάρα πολύ στο να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι αυτή η ανακεφαλαιοποίηση.
......
Και τώρα; Η επίσημη έκφανση
Αυτές τις μέρες κλείνει από την κυβέρνηση Παπαδήμου το μέγα θέμα της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Επισήμως, το θέμα τίθεται ως εξής: Το ελληνικό δημόσιο αθέτησε τις υποχρεώσεις του προς τις τράπεζες. Αναγκάζοντάς τις να κουρέψουν το 53% της ονομαστικής αξίας των δανείων τους προς το δημόσιο, τις έφερε σε δύσκολη θέση. Έτσι ώστε να μην φαλιρίσουν, και να δώσουν και κανένα δάνειο σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά (αναστέλλοντας την στάση δανείων που έχει «στεγνώσει» την αγορά), το κράτος μας θα δανειστεί από το EFSF, αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος κι άλλο, για να τα δώσει στις τράπεζες. Κι επειδή είναι παράνομο να δώσει κεφάλαια στις τράπεζες χωρίς αντάλλαγμα κάποια περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών (καθώς το κράτος δεν δικαιούται, τουλάχιστον επισήμως, να δωρίζει αμύθητες περιουσίες σε ανώνυμες εταιρείες), θα πρέπει να λάβει μετοχές των τραπεζών. Όμως αυτό συνεπάγεται μερική κρατικοποίηση. Κι επειδή, λέγεται, η κρατικοποίηση των τραπεζών είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί, ο κ. Παπαδήμος και οι σύμβουλοί του (με βασικό σύμβουλο ως πρότινος έμμισθο σύμβουλο μίας εκ των πτωχευμένων, υπό ανακεφαλαιοποίηση, τραπεζών) πασχίζουν να βρουν μια φόρμουλα έτσι ώστε οι μετοχές που θα πάρει το δημόσιο ως αντάλλαγμα για τα νέα χρέη που φορτώνει στην πλάτη του φορολογούμενου εκ μέρους των τραπεζών δεν θα δίνουν στο δημόσιο δικαίωμα συμμετοχής στην διοίκηση. Με απλά λόγια, το δημόσιο θα πάρει μετοχές που τελικά δεν θα είναι ακριβώς... μετοχές.
Το απεχθές παιχνίδι των ημερών
Οι τράπεζες πρέπει να ανακεφαλαιωθούν. Αυτό θα ήταν απαραίτητο ανεξάρτητα από το «κούρεμα» του δημόσιου χρέους. Ο συντελεστής μόχλευσής τους ήταν τέτοιος (βλ. πιο πάνω) που μια οικονομική ύφεση της τάξης του -5% για μια μόνο χρονιά θα τις οδηγούσε, έτσι κι αλλιώς, στην πτώχευση. Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες λειτούργησαν καταστροφικά (και αυτοκαταστροφικά) για πολύ καιρό (θυμάστε τα εορτοδάνεια, τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που αγόραζαν σαν να ήταν σοκολατάκια;), και σπατάλησαν βουνά κερδών στον βωμό της μόχλευσης, καμία κοινωνία δεν μπορεί να συνέλθει, καλώς ή κακώς, αν δεν βγουν από την μαύρη τρύπα οι τράπεζές της.
Η ανακεφαλαίωση δεν μπορεί να γίνει, βέβαια, από ιδιωτικά κεφάλαια. Ποιος επενδυτής ρίχνει τα χρήματά του σε μια μαύρη τρύπα, από την οποία δε θα τα ξαναπάρει ποτέ; Κανείς. Να γιατί η Ευρώπη αποφάσισε να κάνει αυτό που κάποιοι φωνάζουμε ότι έπρεπε να έχει γίνει πριν δυο χρόνια: η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με δημόσιο, ευρωπαϊκό χρήμα. Αυτό, τελικά, αποφασίστηκε να γίνει, έστω και καθυστερημένα. Χρήματα που δανείζεται το EFSF εκ μέρους ολόκληρης της ευρωζώνης, θα δοθούν στις τράπεζες όχι ως δανεικά αλλά ως «έγχυση» νέων κεφαλαίων. [Μην ξεχνάμε ότι ο πτωχευμένος δεν σώζεται με νέα δάνεια – κεφάλαια χρειάζεται.]
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα πρέπει να γίνει «μετάγγιση» κεφαλαίων από το ευρωπαϊκό δημόσιο στις ιδιωτικές τράπεζες. Αυτό είναι (και πρέπει να είναι) δεδομένο. Το ερώτημα είναι: Με τι ανταλλάγματα; Η άποψη που πασχίζουν να περάσουν στην κοινή γνώμη τραπεζίτες και κυβέρνηση είναι ότι τα ανταλλάγματα πρέπει να είναι τέτοια που να αποφευχθεί, πάση θυσία, η κρατικοποίηση των τραπεζών. Κι επειδή στην Ελλάδα, η λέξη «κράτος» δεν ηχεί πολύ χειρότερα από την λέξη «μαφία», ο κόσμος τείνει να αποδεχθεί αυτή την άποψη. Την άποψη που λέει ότι το κράτος πρέπει, ως αντάλλαγμα, να πάρει είτε «ομολογίες» είτε μια άλλη μορφή μετοχών που δεν δίνουν στον κάτοχό του δικαίωμα συμμετοχής ή ελέγχου της διοίκησης.
Αν αυτή η «άποψη» περάσει, ο ελληνικός λαός θα έχει, άλλη μια φορά, συναινέσει στις ραδιουργίες μιας αρπακτικής διαπλεκόμενης συμμαχίας κράτους και επιτήδειων ιδιωτών που στόχο έχουν την διαφύλαξη των συμφερόντων τους εναντίον τόσο του κοινωνικού συνόλου όσο και των τραπεζών της χώρας. Αν η κυβέρνηση Παπαδήμου, στην εκπνοή της, περάσει την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τρόπο που αφήνει στο απυρόβλητο την διαπλοκή μεταξύ των μετόχων, διευθυντών, και πιστωτών των τραπεζών η οποία τις έριξε στον γκρεμό (την οποία περιέγραψα πιο πάνω), θα έχει καταφέρει το μεγαλύτερο πλήγμα στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας μετά το Μνημόνιο. Αν μια τέτοια τεράστια αποτυχία της διοίκησης των τραπεζών μας δεν οδηγήσει στην απώλεια της εξουσίας επί των τραπεζών των μεγαλο-μετόχων-διευθυνόντων που συμμετείχαν με τόση χαρά και ευεξία στο φαγοπότι της μόχλευσης, η κυβέρνηση θα έχει στείλει το εξής μήνυμα στους τραπεζίτες: Ξαναθρέψτε το τέρας της μόχλευσης – ο φορολογούμενος, αν όχι ο Έλληνας τότε σίγουρα ο Ευρωπαίος, εδώ είναι!
Επίλογος: Ο θρίαμβος της Πτωχοτραπεζοκρατίας επί του καπιταλισμού
Μέσα στην αγωνία του «συστήματος» μεγαλο-μετόχων των τραπεζών, πιστωτών των τραπεζών και των υποτιθέμενων ρυθμιστών των τραπεζών (δηλαδή των κυβερνώντων που πασχίζουν να διατηρήσουν μια «συγκινητικά» στενή σχέση με τους τραπεζίτες) να μην χάσουν τον έλεγχο αυτής της χήνας που γεννά τα χρυσά αυγά, ακούμε τους εκπροσώπους τους στα ΜΜΕ, στην Βουλή κλπ να αποτροπιάζονται με την ιδέα ότι το κράτος θα πάρει κοινές μετοχές ως αντάλλαγμα για τα κεφάλαια που φορτώνεται ως νέο χρέος για να τα δώσει στις τράπεζες. Πρόκειται για ανείπωτη υποκρισία.Κάποτε, οι φιλελεύθεροι επιχειρηματολογούσαν εναντίον των κρατικοποιήσεων στην βάση ότι ήταν υποχρεωτικές, δηλαδή ότι το κράτος σου έπαιρνε την επιχείρηση με το έτσι θέλω, σου έδινε μια γελοία αποζημίωση και σε πέταγε στον δρόμο. Όμως η σημερινή περίπτωση διαφέρει ριζικά. Το κράτος δεν έχει καμία όρεξη να βάλει χέρι στις τράπεζες. Οι τράπεζες ζητιανεύουν κεφάλαια από το κράτος. Μόνο που δεν θέλουν να δώσουν ως αντάλλαγμα αυτό που πρέπει: ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Ποτέ έως τώρα δεν είχα ακούσει επιχείρημα εναντίον των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του δημοσίου. Γιατί περί αυτού πρόκειται: Από την μία οι τράπεζες θα πτωχεύσουν χωρίς τα κεφάλαια του δημοσίου, και ζητούν κεφάλαια από το δημόσιο. Από την άλλη θέλουν να τα πάρουν χωρίς να είναι ούτε δανεικά (καθώς δάνεια παίρνουν αβέρτα από την ΕΚΤ, με επιτόκιο 1%, χωρίς να τις σώζουν, πτωχευμένες ούσες) ούτε και να αποδίδουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα στους φορολογούμενους που δανείζονται για να τα πάρουν.
Όσο για το επιχείρημα ότι αν συμμετέχει το δημόσιο πιο δυναμικά στο μετοχικό κεφάλαιο των ιδιωτικών τραπεζών, τότε οι τράπεζες θα γίνουν κρατικοδίαιτες, διεφθαρμένες και αναποτελεσματικές, η απάντησή μου είναι η εξής: Όπως είδαμε πιο πάνω, εδώ και καιρό, ιδιωτικές τράπεζες (με την σωστή έννοια του επιθετικού προσδιορισμού) δεν υπάρχουν. Σε ολόκληρο τον κόσμο, και ιδίως στην χώρα μας, οι τράπεζες έχουν μετατραπεί σε αρπακτικά μορφώματα ιδιωτικο-κρατικού χαρακτήρα. Οπότε ας αφήσουμε τις ανοησίες περί ανάγκης να αποφευχθεί η κρατικοποίηση των ιδιωτικών τραπεζών. Αυτά είναι λόγια που σκοπό έχουν την τρομοκράτηση της κοινωνίας ώστε να συναινέσει στις επιταγές της Πτωχοτραπεζοκρατίας (ένα καθεστώς που δίνει την μέγιστη εξουσία στους πιο πτωχευμένους τραπεζίτες) η οποία έχει υπονομεύσει πλήρως τον... καπιταλισμό.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
