Δευτέρα 21 Ιουλίου 2014

Επιτάφιος για έναν μέτριο άνθρωπο (αναδημοσίευση)


 από τον Γελωτοποιό

Δεν θα νικήσουμε. Το ξέρουμε τώρα πια. Όμως γνωρίζουμε ότι δεν γίνεται και να ηττηθούμε.

Γιατί δεν υπάρχει ήττα ή νίκη στην ιστορία. Οι προσπάθειες μας είναι μικρά κύματα στον ωκεανό της. Χρειάζονται πάντα οι υποχωρήσεις για να υπάρξουν διεκδικήσεις.

Δεν θα νικήσουμε. Ούτε θα ηττηθούμε. Ποιοι να νικήσουν; Και ποιοι να ηττηθούν;

Οι καλοί ενάντια στους κακούς. Οι τίμιοι ενάντια στους διεφθαρμένους. Οι ιδεολόγοι ενάντια στους τεχνοκράτες. Οι φτωχοί ενάντια στους πλούσιους. Οι πιστοί ενάντια στους άπιστους. Οι άνθρωποι ενάντια στους… Ποιους οφείλουμε να νικήσουμε; Από ποιους αναπότρεπτα θα νικηθούμε;

Δεν θα νικήσουμε. Και δεν το θέλουμε πια. Δεν ζητάμε τίποτα πια. Γιατί το ξέρουμε ότι όσα ζητήσαμε το βράδυ τα απευχόμαστε το πρωί. Δεν υπάρχουν σταθερές, δεν υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις.

Μέσα από την αταξία ξεπηδάει η τάξη. Και η τάξη δεν είναι αρμονία, είναι ό,τι συμβαίνει. Και τίποτα παραπάνω απ” ό,τι συμβαίνει δεν μπορεί να συμβεί.

Η επανάσταση, η ανατροπή, η αδικία, ο πόλεμος είναι απλές παράμετροι της εξίσωσης.

Κάποιοι θα παλέψουν να αλλάξουν την κοινωνία. Κάποιοι θα παλέψουν για να μην αλλάξει τίποτα. Το αποτέλεσμα είναι δεδομένο. Ο κόσμος θα αλλάξει. Το μόνο βέβαιο είναι η αλλαγή. Όμως η μορφή της αλλαγής είναι απογοητευτική για όλους. Ποτέ οι άνθρωποι δεν θα είναι απόλυτα ευτυχισμένοι και ίσοι, ποτέ η ειρήνη δεν θα είναι η μόνη επιλογή, ποτέ ο θάνατος δεν θα αφανιστεί.

Δεν θα ηττηθούμε. Όσο ζούμε θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι θεωρούμε σωστό και να αποφεύγουμε ό,τι θεωρούμε λάθος, τη συγκεκριμένη στιγμή. Γιατί τίποτα δεν είναι καλό και τίποτα δεν είναι κακό, αλλά η σκέψη μας τα κάνει τέτοια. Κι αν οι περιστάσεις αλλάξουν, κάτι θα βρούμε πάλι να πιστεύουμε ως καλό και ως κακό.

Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς πεποιθήσεις. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αντιφάσεις. Η αντίφαση είναι το μόνο όπλο που μας έδωσε η φύση, για να μπορούμε να σηκώνουμε το βάρος της αβάσταχτης ελαφρότητας.

Πιστεύουμε στη δημοκρατία μέχρι να σταματήσουμε να πιστεύουμε σ” αυτήν. Αγαπάμε μέχρι να μισήσουμε.

Δεν θα νικήσουμε. Δεν θα νικηθούμε. Το δίπολο είναι απόρροια της λειψής μας λογικής. Ήττα-νίκη, εχθρός-φίλος, ευτυχία-δυστυχία, πόλεμος-ειρήνη. Δεν υπάρχει νίκη χωρίς ήττα, κακό αμιγές καλού, ούτε έχθρος που να μη γίνεται φίλος. Η ευτυχία η δική μας μπορεί να είναι η δυστυχία των άλλων και ο πόλεμος τίποτα άλλο από τα διαλείμματα της ειρήνης.

Το σκοτάδι είναι η έλλειψη του φωτός. Το φως δεν έχει αντίθετο, η ζωή δεν έχει αντίθετο, εγώ δεν έχω αντίθετο.

Δεν θα νικήσουμε ούτε θα ηττηθούμε. Γιατί χρησιμοποιώ τον πληθυντικό; Ανήκω σε κάποια ομάδα που πρέπει να νικήσει; Όχι, δεν ανήκω πουθενά και δεν πιστεύω κανέναν.

Ό,τι μας δίνεται ακόπιαστα είναι λανθασμένο, γιατί δεν είναι δικό μας. Οι ιδεολογίες και οι πεποιθήσεις σκοτώνουν τη σκέψη, την προσωπικότητα, τη ζωή. Οι ιδεολογίες και οι πεποιθήσεις σκορπίζουν το θάνατο. Οι άνθρωποι δολοφονούν για να επιβάλλουν την άποψη τους. Οι άνθρωποι θυσιάζονται για να επιβάλλουν την άποψη τους.

Ο εχθρός της αλήθειας δεν είναι το ψέμα, είναι η πεποίθηση.

Δεν θα νικήσω. Δεν το θέλω, αλλά και να το ήθελα δεν θα μπορούσα. Κάθε ανθρώπινη νίκη διαρκεί για μια ζωή. Και η ζωή είναι πιο σύντομη από ένα όνειρο.

Δεν θα ηττηθώ, δεν θα θυσιάσω τον εαυτό μου στο βωμό καμίας πίστης, παρότι ξέρω ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο λυτρωτικό από το να πιστεύεις χωρίς να αμφιβάλλεις.

Θα ζήσω μια ζωή με πολλές πικρές ήττες και πολλές μικρές νίκες. Η συνισταμένη τους θα είμαι εγώ. Αυτός ο άνθρωπος που έζησε τόσα -πολλά και λίγα.

Ούτε μεγαλοφυής ούτε αυτόματο. Ούτε μάρτυρας ούτε δυνάστης. Ούτε νικητής ούτε χαμένος.

Απλώς εγώ.

Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014

Η μοιχεία κάνει τη Γη να γυρνάει!





  
Ένα από τα μεγαλύτερα κατά συνθήκη ψεύδη είναι ότι ο άνθρωπος είναι μονογαμικό ον.
Και η καταπίεση των γυναικών ξεκινάει από αυτό ακριβώς το ψέμα.

Η αντρική πολυγυνία ήταν –και είναι- πολύ περισσότερο αποδεκτή από τη γυναικεία πολυ-ανδρία. Σε κάποιες χώρες –μουσουλμανικές κυρίως- ακόμα και σήμερα η γυναικεία μοιχεία τιμωρείται με θάνατο. Στην Ελλάδα η μοιχεία έπαψε να είναι ποινικό αδίκημα το 1982! Στο Τέξας μέχρι το 1974 ο φόνος του εραστών που συλλαμβάνονταν επ’ αυτοφώρω από το σύζυγο δεν τιμωρούνταν!

Ο λόγος που η γυναικεία μοιχεία θεωρείται κακούργημα (ή πταίσμα ή -έστω- "πουτανιά") είναι ότι θέτει σε κίνδυνο τη μέγιστη κατάκτηση του αντρικού φύλου: Τη βεβαιότητα της πατρότητας.
Όσες, όμως,  απαγορεύσεις και να υπάρχουν η απιστία –γυναικών και αντρών- είναι συνώνυμη του ανθρώπινου είδους... Του ανθρώπινου είδους;

Από τα πρωτεύοντα (οι πιο εξελιγμένοι πίθηκοι) μόνο οι γίββωνες είναι μονογαμικοί και αυτό οφείλεται στη γεωγραφική απομόνωση των ζευγαριών. Οι γορίλες έχουν «χαρέμια», ενώ οι χιμπαντζήδες και οι ουραγκοτάγκοι κοινωνίες ελεύθερου σεξ.
Στους σύγχρονους ανθρώπους η μονογαμία επιβλήθηκε –και επιβάλλεται- με κοινωνικούς μηχανισμούς, όπως οι διάφορες απαγορεύσεις (θρησκευτικές, ηθικές, νομικές).
Αυτό το σύστημα όμως –η μονογαμία- δε συμφωνεί καθόλου με το βιολογικό αναπαραγωγικό σύστημα του σεξουαλικού πιθήκου –του ανθρώπου.

Ο άντρας διαθέτει το μεγαλύτερο πέος απ’ όλα τα ζώα –σε σχέση με το σώμα του- και τους δεύτερους μεγαλύτερους όρχεις –μετά τους χιμπαντζήδες.
Η γυναίκα είναι προσαρμοσμένη απολύτως σεξουαλικά: Τα στήθη της είναι πολύ μεγαλύτερα απ’ ό,τι χρειάζεται για να θηλάσει. Τα οπίσθια της είναι πολύ πιο ανεπτυγμένα –αναλογικά με το μέγεθος της- από όλων των άλλων ζώων, ενώ η λεκάνη της είναι πολύ μικρή –πάντα σε αναλογία. Το αιδοίο της είναι πιο «φανερό» και τα χείλη της –του προσώπου- τόσο διογκωμένα που θυμίζουν αιδοίο –και ας μην αναφερθούμε στο κόκκινο κραγιόν που χρησιμοποιεί για να τονίζει τη «θηλυκότητα» της.

Αυτά δείχνουν ότι το αναπαραγωγικό σύστημα των ανθρώπων θα έπρεπε να βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο πολυγυνικό σύστημα του «χαρεμιού» του γορίλα (στάδιο από το οποίο πέρασε η ανθρωπότητα στους ιστορικούς χρόνους) και το ελεύθερο πολυγαμικό σύστημα των χιμπατζήδων.

Ανθρωπολογικές μελέτες συμφωνούν με αυτή την παρατήρηση: Οι πρώτοι homo (habilis και erectus) ζούσαν σε κοινωνίες ελεύθερου σεξ. Και στις πρωτόγονες φυλές που ανακαλύφτηκαν στον 20ο αιώνα η πολυγαμία ήταν ο κανόνας.

Όπως φαίνεται όλα άλλαξαν όταν οργανώθηκαν οι πρώτες κοινωνίες ατομικής ιδιοκτησίας. Οι άντρες τότε απέσυραν τις γυναίκες από την ομάδα του ελεύθερου σεξ προκειμένου να διαφυλάξουν –με αυστηρότητα- την πατρότητα (και την περιουσία τους, αφού έτσι ήταν βέβαιοι ότι τα ζώα τους, τα εργαλεία τους και τη γη τους θα τα κληρονομούσαν οι γιοί τους.)
Επειδή ακριβώς η μονογαμία επιβλήθηκε κοινωνικά παρά προέκυψε εξελικτικά και αφού η πολυγαμία πρόσφερε και προσφέρει βιολογικό πλεονέκτημα στους μοιχούς, αντισταθμίστηκε –η έλλειψη πολλών «νόμιμων» συντρόφων- με την Καλή Πατροπαράδοτη Απιστία.

Η κύρια διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα είναι «οικονομική»: Το σπέρμα είναι «φτηνό», ενώ το ωάριο είναι «ακριβό».
Ένας άντρας μπορεί να γονιμοποιήσει εκατοντάδες γυναίκες κάθε μήνα. Η γυναίκα μπορεί να γονιμοποιηθεί μόνο από έναν... Και μετά τη γονιμοποίηση πρέπει να περιμένει τουλάχιστον εννιά μήνες για να μπορεί να μείνει έγκυος ξανά (ενώ στο ίδιο διάστημα οι άντρες αλωνίζουν).
Το γεγονός ότι οι εγκυμονούσες «λάμπουν» και έχουν αυξημένη διάθεση για σεξ εκείνη την περίοδο δεν είναι κατασκεύασμα των περιοδικών. Με αυτό τον τρόπο –το σεξ- οι γυναίκες προσπαθούν να κρατήσουν τον πατέρα του παιδιού τους κοντά τους, τουλάχιστον μέχρι να γεννήσουν.

Σαν να μην έφτανε αυτή η διαφορά «οικονομίας» η γυναίκα έχει όριο γονιμότητας –την εμμηνόπαυση- στο μέσο ουσιαστικά της ζωής της, ίσως επειδή ζει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι είχαν προβλέψει οι ανθρωποειδείς πρόγονοι της.
Αντίθετα ο άντρας μπορεί να τεκνοποιεί (θεωρητικά τουλάχιστον) μέχρι το θάνατο του από γηρατειά.

Τέλος, οι γυναίκες είναι περισσότερο υπεύθυνες για το μεγάλωμα των παιδιών από τους άντρες (και αυτό δεν είναι ανθρώπινο προσόν, συμβαίνει με όλα τα θηλαστικά, εξ’ ορισμού).

Όλα αυτά αναγκάζουν τις γυναίκες να ψάχνουν και να επενδύουν σε «μονιμότερες» σχέσεις, με άντρες οι οποίοι θα τους παρέχουν ασφάλεια -κυρίως οικονομική.
(Αν και αυτό το δεδομένο έχει αρχίσει να ανατρέπεται στις δυτικές κοινωνίες, όπου και όταν οι γυναίκες είναι πλέον ανεξάρτητες οικονομικά, οπότε επιλέγουν άντρες με βάση τα γονιδιακά πλεονεκτήματα, ήτοι: Νεότητα, ομορφιά και ευφυΐα.)

Οι γυναίκες είναι άνθρωποι (αν κάποιοι δεν το ξέρετε). Οπότε θέλουν να ζήσουν και «κάτι παραπάνω» από τη στενή συζυγική σχέση, ειδικά αν αυτή έχει γίνει με βάση τα οικονομικά κριτήρια ασφάλειας. Αφού η πολυγαμία δεν επιτρέπεται επιλέγουν πολύ συχνά τη «στρατηγική της Μποβαρί».
Αν δεν έχετε διαβάσει το μυθιστόρημα του Φλομπέρ (κακώς) θα σας δώσω εν συντομία την υπόθεση του: Η Έμμα Μποβαρί είναι μια νεαρή γυναίκα που παντρεύεται έναν καλό (αλλά μεσήλικα και βαρετό) γιατρό και τον απατάει με έναν όμορφο, νεαρό τυχάρπαστο.

Αυτή η στρατηγική δε θα ακούγεται ως κάτι παράξενο στις γυναίκες-αναγνώστριες του Γελωτοποιού. Πολλές από εσάς το έχετε κάνει, οι περισσότερες το έχετε ονειρευτεί και σίγουρα όλες γνωρίζετε προσωπικά μια «Μποβαρί».

Το παράδοξο είναι ότι η μοιχαλίδα ασυνείδητα επιλέγει να μείνει έγκυος από τον εραστή της. Και δεν αναφέρομαι στην ηρωίδα του βιβλίου, αλλά στην πλειονότητα των γυναικών.

Οι ερευνητές Baker και Bellis ανακάλυψαν ότι το ποσό του σπέρματος που παραμένει στον κόλπο της γυναίκας ποικίλλει ανάλογα με αν η γυναίκα έχει ή δεν έχει οργασμό και πόσο «καθυστερημένος» είναι αυτός.
Προχωρώντας την έρευνα τους με ερωτηματολόγια έμαθαν ότι στις «μη-πιστές» γυναίκες μόνο το 30% των συζυγικών οργασμών ήταν του καθυστερημένου τύπου, ο οποίος αυξάνει την πιθανότητα γονιμοποίησης, ενώ με τον εραστή τους έφτανε το 70%...
Επιπλέον, συνειδητά ή ασυνείδητα, οι μοιχαλίδες έκαναν έρωτα με τους εραστές τους στις πιο γόνιμες μέρες του κύκλου τους.
Έτσι, ενώ μπορεί να έκαναν έρωτα πιο συχνά με το σύζυγο τους, υπήρχαν περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν το παιδί του εραστή τους.

Πως αντιμάχονται αυτή τη στρατηγική οι σύζυγοι (χωρίς να χρησιμοποιήσουν τις ζώνες αγνότητας); Παράγουν περισσότερο σπέρμα...
Οι Baker και Bellis (ξανά) ανακάλυψαν ότι όταν ένας άντρας βρίσκεται όλη μέρα με τη σύζυγο του (οπότε την ελέγχει) παράγει λιγότερο σπέρμα απ’ όταν λείπει όλη μέρα.
(Φυσικά ένας άντρας θα δώσει μια πιο απλή εξήγηση για τα πορίσματα αυτής της έρευνας: Όταν ένας άντρας είναι όλη μέρα με τη σύζυγο του τού «σπάει» τόσο πολύ τα... νεύρα, ώστε το σεξ –μαζί της- είναι το τελευταίο πράγμα που τον ενδιαφέρει.)

Ούτως ή άλλως η στρατηγική του έξτρα σπέρματος δε φαίνεται να έχει πάντα αποτέλεσμα, αφού έρευνες που έγιναν στην Αγγλία έδειξαν ότι ένα έως δύο στα πέντε παιδιά δεν είναι του υποτιθέμενου πατέρα –που τα ταΐζει... Δεν είναι μικρός αριθμός. Το 20-40% των παιδιών είναι άλλου πατέρα.
Ειδικά όσο αυξάνονται τα χρόνια γάμου –και τα τέκνα που προέκυψαν- αυξάνονται και οι πιθανότητες να γεννηθεί ένα «κάπως διαφορετικό».
(«Κληρονόμησε τα μάτια του προπάππου μου, αγάπη μου.»)

Αυτό το φαινόμενο δεν αφορά μόνο στην Αγγλία του σήμερα. Η μοιχεία είναι παγκόσμια πολιτιστική σταθερά (κάτι σαν τον πόλεμο, αλλά χωρίς όπλα).

Η ανθρώπινη φύση είναι πολυγαμική.

Αυτό είναι ένα βιολογικό δεδομένο, το οποίο η πατριαρχική ηθική προσπαθεί να καταστείλει με απαγορεύσεις.
Έτσι η «φανερή» πολυγαμία αντικαθίσταται από την «κρυφή» μοιχεία.

«Ο νόμος επιβάλλει de jure τη μονογαμία, αλλά η κοινωνία ανέχεται de facto την πολυγαμία»... Μέσω της απιστίας και της μοιχείας.
Γιατί έτσι οι άντρες και οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαιωνίσουν τα γονίδια τους με κάποιον ή κάποιους συντρόφους που τους φαίνονται πιο ελκυστικοί.
Ή, απλά, γιατί η πολυγαμία είναι πιο απολαυστική...

Ας αναφέρουμε, για να τελειώσουμε, το «φαινόμενοCoolidge»:
Ο Αμερικάνος πρόεδρος John Calvin Coolidge βρέθηκε ένα πρωινό με τη σύζυγο του σε μια ορνιθοτροφική μονάδα. Η πρώτη κυρία παρακολουθώντας τον κόκορα να βατεύει μια κότα ρώτησε τον υπεύθυνο πόσες φορές την ημέρα ζευγαρώνει ένας πετεινός.
«Μέχρι και δώδεκα φορές», απάντησε εκείνος.
«Παρακαλώ, πείτε το αυτό στον κύριο πρόεδρο», σχολίασε καυστικά η κυρίαCoolidge.
Τότε ο πρόεδρος ρώτησε τον υπεύθυνο:
«Αυτό συμβαίνει κάθε φορά με την ίδια κότα;»
«Α, όχι, κύριε Πρόεδρε... Κάθε φορά και με διαφορετική», απάντησε εκείνος.
«Παρακαλώ, πείτε το αυτό στην κυρία Coolidge», είπε θριαμβευτικά ο πρόεδρος...




(Για άλλη μια φορά υλικό και έμπνευση ο Γελωτοποιός άντλησε από το βιβλίο: «Ο σεξουαλικός πίθηκος», του Ευάγγελου Καφετζόπουλου, εκδόσεις Κάτοπτρο.)

Παρασκευή 11 Ιουλίου 2014

Συντηρητικός και Μπατίρης


4Μπορεί η κοινή γνώμη στην Ελλάδα, έτσι όπως παρουσιάζεται από τον (συχνά) παραμορφωτικό φακό των δελτίων ειδήσεων, να ασχολείται με τον απελευθερωμένο κροκόδειλο στην Κρήτη, με τα στοιχήματα πριν τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Βραζιλία ή με την προφυλάκιση του ναζιστή Κασιδιάρη, όμως η πραγματικότητα κάθε άλλο παρά ιδανική είναι για ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό πολιτών. Τα τελευταία στοιχεία αναφέρουν πως 470.000 νοικοκυριά δεν έχουν κανένα εισόδημα, 686.000 παιδιά ζουν στα όρια της φτώχειας ενώ τα επίσημα ποσοστά της ανεργίας διατηρούνται σταθερά πάνω απ’ το 26%, απ’ το Σεπτέβρη του 2012 (σήμερα βρίσκεται στο 27,3%). Και όσοι εργάζονται, βέβαια, δεν είναι σε καλύτερη μοίρα, καθώς ο μέσος μισθός μειώθηκε απ’ το 2008 μέχρι σήμερα σε ποσοστό 30 με 35% και ο κατώτατος μεικτός μηνιαίος μισθός από τα 751,39 ευρώ το 2012 σε 586,08 ευρώ. Περισσότεροι από 1.200.000 εργαζόμενοι αμείβονται με καθυστέρηση από τρεις έως και 12 μήνες και ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων απασχολείται με πεντάμηνα προγράμματα ή voucher του ΟΑΕΔ, που καταργούν κάθε εργατική κατάκτηση, παρέχοντας στους επιχειρηματίες δωρεάν εργατικό δυναμικό. Την ίδια στιγμή, τα ληξιπρόθεσμα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς το Δημόσιο φτάνουν το ποσό των 66,4 δις ευρώ και τα «κόκκινα δάνεια» αυτό των 77 δις, ποσά που είναι αδύνατο να αποπληρωθούν ποτέ. Φυσικά, η ζοφερή αυτή πραγματικότητα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, αλλά και σχεδόν ολόκληρη τη γηραιά Ήπειρο, καθώς η κρίση μαραζώνει πλέον και τη Γαλλία, την Ιρλανδία και βυθίζει στην ανέχεια πολλά νοικοκυριά στη Βρετανία και την Ολλανδία.
Αν δίναμε τα στοιχεία αυτά σ ‘έναν άνθρωπο που μόλις επέστρεψε απ’ τον πλανήτη Άρη ζητώντας του να μαντέψει το κλίμα που επικρατεί στην Ελλάδα (που αναμφισβήτητα υποφέρει περισσότερο από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης), πιθανότατα θα υπέθετε είτε πως η κοινωνία βρίσκεται σε εξεγερσιακό αναβρασμό, είτε πως ένα στρατιωτικό καθεστώς έχει καταφέρει να καταστείλει κάθε επαναστατική προοπτική. Η πραγματικότητα, σίγουρα, θα τον απογοήτευε. Καθώς ο μπατίρης, ένας απ’ τους χιλιάδες ανθρώπους που αντιπροσωπεύονται στους παραπάνω αριθμούς, αντί να ριζοσπαστικοποιηθεί, στράφηκε προς τη συντήρηση. Αντί να κοινωνικοποιηθεί, απομονώθηκε. Αντί να σπάσει τα δεσμά του, πιάστηκε γερά απ’ τις αλυσίδες του, φοβούμενος μήπως τις απολέσει πέφτοντας στον γκρεμό. Ποιές είναι όμως οι συνθήκες μέσα στις οποίες λειτούργησε ο μπατίρης και πώς οδηγήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση;
Εξασθένιση της αριστεράς και επικράτηση του κομφορμισμού
Η ήττα και, εν συνεχεία, η υποχώρηση της ριζοσπαστικής μαρξιστικής Αριστεράς και των χειραφετησιακών κινημάτων (σαν αυτά της δεκαετίας του ’60) αποτελεί ίσως έναν από τους σοβαρότερους παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του σημερινού κινηματικού νεκροταφείου. Η ενσωμάτωση, ή ακόμη και η εμπορευματοποίηση, στοιχείων των απελευθερωτικών ρευμάτων από την κυρίαρχη κουλτούρα, η αποκάλυψη του σοβιετικού εκτρώματος, η διαρκής υποχώρηση των ριζοσπαστικών ιδεών απέναντι στην πραγματικότητα που απαιτούσε άμεσα εφαρμόσιμες («ρεαλιστικές») λύσεις, άφησαν ελάχιστα περιθώρια για ελπίδα στις τάξεις των αναξιοπαθούντων, ώστε να αγωνιστούν και να διεκδικήσουν μέσα από τις διάφορες οργανώσεις της θρυμματισμένης Αριστεράς. Μιας Αριστεράς, η οποία έμεινε προσκολλημένη στα αναλυτικά εργαλεία του παρελθόντος, αδυνατώντας όχι απλά να διαγνώσει την ενδοκαπιταλιστική κρίση, αλλά και να την εκμεταλλευτεί πολιτικά ώστε να αντιπροτείνει κάποιο δικό της όραμα ή σχέδιο.
Το ξέσπασμα της κρίσης είχε ως αποτέλεσμα το δραματικό πολλαπλασιασμό των νεόπτωχων, μιας μεγάλης κοινωνικής ομάδας που κάνει τα πρώτα της βήματα στο περιθώριο, δίχως κοινά σημεία αναφοράς ή ταξική αυτοσυνειδησία Με το αίσθημα του ανήκειν αποδυναμωμένο, ο ανομοιογενής αυτός πληθυσμός στρέφεται προς τον ατομικισμό και ασχολείται με την ιδιωτική του σφαίρα, αδυνατώντας να εντοπίσει τους δεσμούς της αμοιβαίας εξάρτησης και της αλληλεπίδρασης με το σύνολο. Έτσι, ο νεόπτωχος νιώθει ανήμπορος και αβοήθητος σε μια κοινωνία-ζούγκλα που κάθε μέρα φθείρεται και καταρρέει ολοένα και περισσότερο. Μέσα σ’ όλα αυτά, είτε αφήνεται στην απο-πολιτικοποίηση (για την οποία έχει ήδη φροντίσει το εκπαιδευτικό σύστημα και το κυρίαρχο lifestyle που αναπαράγεται μέσα από διάφορα μεταμοντέρνα ιδεολογήματα του τύπου «όλα είναι σχετικά») είτε υιοθετεί ένα ψέμα που θα λειτουργεί ως παυσίπονο στις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις του/της. Ποιό μπορεί να είναι αυτό;
Το ψέμα δεν έχει μία απόχρωση ή έναν εκφραστή. Έχει όμως, συνήθως, κοινά χαρακτηριστικά: το λαϊκισμό, τη συνωμοσιολογία, τη λογική της ανάθεσης, την πίστη σε μεταφυσικού χαρακτήρα έννοιες (όπως το έθνος, οι πρόγονοι, οι νόμοι της ιστορίας, οι νόμοι της φύσης, η θρησκεία) ή το φόβο. Έτσι, στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό αναδύονται από τη μία οι δυνάμεις της άκρας δεξιάς και των λαϊκών υπερσυντηρητικών (όπως λ.χ η Χρυσή Αυγή ή τα λαϊκίστικα σχήματα της Λεπέν και του Φαράτζ) που εκμεταλλεύονται την ανασφάλεια του μέσου νεόπτωχου επενδύοντας στο αντι-μεταναστευτικό μίσος, καθώς και το πολιτισμικό κενό που αφήνει πίσω της η κατάρρευση παραδοσιακών φιλελεύθερων ιδεολογιών (όπως η πολυπολιτισμικότητα). Από την άλλη, έχουμε λαϊκίστικα πολυσυλλεκτικά σχήματα όπως το Κίνημα των Πέντε Αστέρων ή τα πιο αριστερίστικα (Κεϋνσιανικής φύσης) Podemos, Sinn Fein και ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Στην διασπορά των διαφόρων μύθων, βέβαια, συμβάλλουν και τα Μέσα Ενημέρωσης, ως εκφραστές του κυρίαρχου λόγου και διαμορφωτές της κοινής γνώμης, που επεμβαίνουν καταλυτικά στην ψυχοσύνθεση του μέσου νεόπτωχου. Οι συνεχείς επικλήσεις στη «σταθερότητα», την «κοινή λογική» και την «ασφάλεια» από τις περισσότερες (φιλο)ευρωπαϊκές νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις (τη στιγμή που οδηγούν με τις επιλογές τους στη γενικότερη αστάθεια, στην κυριαρχία του παραλόγου και τον κοινωνικό κανιβαλισμό) έχουν ως στόχο τη συμμόρφωση του πολίτη-ψηφοφόρου-καταναλωτή-τηλεθεατή, στη συμπόρευση του με τις «υπεύθυνες δυνάμεις» απέναντι στις σειρήνες της κοινωνικής αναταραχής. Παράλληλα, ασκείται διαρκώς η ψυχολογική βία της αυτο-ενοχής: όσοι δεν καταφέρνουν να επιτύχουν στα πλαίσια του ενδοκαπιταλιστικού «υγιούς» ανταγωνισμού είναι αυτοί που δεν εργάστηκαν αρκετά σκληρά, αυτοί που στην τελική δεν άξιζαν να πετύχουν. Ως εκ τούτου, ο νεόπτωχος είτε θ’ αυτομαστιγωθεί θεωρώντας πως είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την ίδια του τη μοίρα, σ’ έναν κόσμο που είναι «φύσει σκληρός για τους αδύναμους», είτε θα αναζητήσει αποδιοπομπαίους τράγους για τα προβλήματα του στα πρόσωπα των μεταναστών, των «τεμπέληδων» ή των… Ιλλουμινάτι. Έτσι, μετατρέπεται σ’ ένα μέσο συντηρητικό – ή καλύτερα αντιδραστικό – ανθρωπάκο, που αντί να εναντιώνεται στους καταπιεστές του/της, αναζητά νέους αφέντες (όντας ο ίδιος/α δούλος), των οποίων τα επιχειρήματα, την ιδεολογία και τα παραμύθια αναπαράγει με πάθος.
3
Απευθυνόμενοι προς το συντηρητικό
Τα ερεθίσματα που δέχεται ο μπατίρης της ιστορίας μας, όμως, δεν προέρχονται από μία μόνο κατεύθυνση. Μπορεί, πράγματι, το Κράτος, οι επιχειρήσεις και τα ΜΜΕ να κατέχουν την ηγεμονία, κι άλλες φωνές όμως φτάνουν στ’ αυτιά των περισσότερων πολιτών, ανεξαρτήτως του αν αυτές αποτελούν, ή όχι, αντικείμενο προσοχής από την κοινωνική πλειοψηφία. Αφίσες, τρικάκια, πανό, πορείες, κινηματικά ραδιόφωνα και εφημερίδες, πολιτικές εκδηλώσεις και ανοιχτές συζητήσεις, ιστότοποι αντιπληροφόρησης, επιδιώκουν τη διάχυση του λόγου που εναντιώνεται σε αυτό των κυρίαρχων και προτάσσει διαφορετικές αξίες, σχέσεις, συμπεριφορές, στόχους και μεθόδους. Ο λόγος των υπό ανάπτυξη αντισυστημικών κινημάτων «από τα κάτω» σήμερα, ειδικότερα στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες (κυρίως του Νότου), εκφράζεται κυρίως από τον αντιεξουσιαστικό χώρο, που συντίθεται από διάφορες πολιτικές ομάδες οι οποίες αρνούνται την αντιπροσώπευση, την ανάθεση της επίλυσης των προβλημάτων σε τρίτους, τη διαμεσολάβηση και την ιεραρχική δόμηση. Ο συντηρητικός μπατίρης, όμως, αυτός ο οποίος, όπως εξηγήσαμε παραπάνω, εσωτερικεύει και αναπαράγει τους μύθους των αφεντικών του, στεκόμενος ως άμισθος υπερασπιστής τους (υπάρχουν και οι έμμισθοι βέβαια: ο, κατά το ΣτΕ, «σκληρός πυρήνας του Κράτους»), αρνείται επίμονα κάθε προσπάθεια προσέγγισής του. Γι’ αυτόν, ο ειρηνικός διαδηλωτής «κλείνει το δρόμο», ο συγκρουσιακός «καταστρέφει την περιουσία του κοσμάκη», ο απεργός «εμποδίζει την ομαλή λειτουργία του εργοστασίου» και ο αφισοκολλητής «γεμίζει την πόλη με σκουπίδια». Γιατί όμως δίνει αυτήν την «εύκολη» απάντηση, αυτή που σερβίρεται στο πιάτο από τις κιτρινισμένες φυλλάδες και τα δελτία των οκτώ;
Προφανώς, επειδή έχει εθιστεί στις εύκολες απαντήσεις και στην ακρισία, αδυνατώντας να κατανοήσει την πραγματικότητα σε βάθος. Αρχικά, ήταν η απλή αποστήθιση των κειμένων, που εξασφάλιζε καλούς βαθμούς στο σχολείο. Έπειτα, η μελέτη των «sos», οι φωτοτυπημένες σημειώσεις, τα σκονάκια σε σμίκρυνση που εξασφάλισαν το πολυπόθητο πτυχίο. Στη συνέχεια, η μηχανιστική εργασία που δεν προϋποθέτει ιδιαίτερες πρωτοβουλίες, αποξενώνει τον εργάτη απ’ το προϊόν του μόχθου του, όμως προσφέρει τα απαραίτητα για την επιβίωση. Μέσα σ’όλα αυτά, οι εφήμερες σχέσεις, οι οποίες δεν προϋποθέτουν ιδιαίτερες δεσμεύσεις και ευθύνες απέναντι στο έτερο πρόσωπο, το σερβιρισμένο φαγητό, είτε σε πακέτο από φαστφουντάδικο, είτε κατεψυγμένο απ’ το πολυκατάστημα, ακόμη κι ο αγοραίος έρωτας, αποστειρωμένος από αληθινό πάθος και συμπυκνωμένος σε λίγες σειρές σφηνάκια. Ο συντηρητικός μπατίρης αρνείται να εμπλακεί σε διαδικασίες που απαιτούν την ενεργό συμμετοχή του, όχι επειδή δεν μπορεί, αλλά επειδή έχει μάθει να φοβάται να δοκιμάσει και δεν επιθυμεί ν’ αποξενωθεί απ’ τον κατεστημένο τρόπο ζωής που έχει επιλέξει να ακολουθεί, αναμένοντας παθητικά την επαλήθευση των ανόητων προφητειών περί «εξόδου από την κρίση» και επιστροφής στην υπερκαταναλωτική αφθονία.
Μία λαθεμένη ερώτηση,είναι η εξής: αξίζει να θυσιάσουμε την ποιότητα του λόγου και της δράσης μας ώστε ν’ αποκτήσουμε μαζικότητα; Λαθεμένη, διότι α) αναγνωρίζει και αξιολογεί ως ποιοτικό το σύγχρονο αντισυστημικό λόγο και πράξη, δίχως να εξηγεί ποιά αποτελέσματα μας οδηγούν σ’ αυτό το συμπέρασμα και β) υποτιμά a priori τη μάζα στην οποία απευθύνεται, ομολογώντας μάλιστα και την υποκριτική -ψηφοθηρικού τύπου- μέθοδο που θα μπορούσε να ακολουθηθεί. Μια λαθεμένη, επίσης, αντίδραση είναι η επένδυση στη λογική του μηδενισμού, και η ανάδυση του αντικοινωνικού μίσους, η απολίτικη και στην ουσία επίσης συντηρητική (και αυτοκαταστροφική) στροφή εναντίον της ίδιας της κοινωνίας, και όχι των θεσμών που τη διέπουν. Πώς μπορεί, λοιπόν, να επιδιωχθεί η γνωστική σύγκρουση, η αμφισβήτηση δηλαδή του προϋπάρχοντος συνόλου ιδεών και η κριτική του σύγκριση με τις ριζοσπαστικές ιδέες και προτάγματα; Οι ιδέες ούτε φυτεύονται, ούτε επιβάλλονται, μεταδίδονται και υιοθετούνται αυτοβούλως. Και ποιά είναι η ορθότερη μέθοδος διάδοσης, αν όχι η προπαγάνδιση δια του παραδείγματος, ο αυτοδιαχειριστικός πειραματισμός, που στοχεύει στην ανάπτυξη αντιθεσμών και στη μεταβολή του συσχετισμού δυνάμεων ανάμεσα στο θεσμοθετημένο και το θεσμοθετόν, υπερ των θεσμοθετουσών δυνάμεων. Όλα τα κείμενα, οι ζωγραφιές, τα συνθήματα, τα stencil, οι συγκρούσεις σώμα με σώμα, που αποτελούν την παρακαταθήκη του ανταγωνιστικού κινήματος, εμπνέουν, μορφοποιούνται και ζωντανεύουν κάθε φορά που οργανώνεται ένας κύκλος αυτομόρφωσης, κάθε φορά που απελευθερώνεται απ’ το Κράτος και την Ιδιοκτησία ένας χώρος, κάθε φορά που απαλλοτριώνεται απ’ τους φτωχούς ένα σουπερμάρκετ.
Αντί επιλόγου
Αν κανείς θεωρεί πως οι συντηρητικοί πολίτες αυτού του κόσμου θα πρέπει να εξοντωθούν ή να σταλούν σε τροχιά στο διάστημα, τότε τ’ όνειρο του, είν΄ ο χειρότερος μας εφιάλτης. Η ιστορία βρίθει μαζικών εκκαθαρίσεων, στρατοπέδων συγκέντρωσης αντιφρονούντων, κρεματορίων και εμφυλίων. Η αποδυνάμωση της ιδεολογικής ηγεμονίας του συντηρητισμού απαιτεί, παράλληλα με την κατανόηση του και την παρακολούθηση της εξέλιξης του, τη δημιουργία του δεύτερου πόλου, αυτού που θα συγκεντρώσει τις κοινωνικές δυνάμεις που εκτός του ότι πλήττονται απ’ τη νεοφιλελεύθερη επέλαση, έχουν, ή αποκτούν σταδιακά, και τη διάθεση να αντισταθούν σ’ αυτή, από κάθε μέτωπο.
Η έννοια κοινωνική τάξη δεν αφορά μονάχα ένα σύνολο ανθρώπων με κοινά (οικονομικά) συμφέροντα αλλά επί της ουσίας πρόκειται για ομάδες ανθρώπων με συγκεκριμένες κοινωνικές σχέσεις (που ταυτόχρονα διαμορφώνουν, αυτό που είχε πει κάποτε ο Μαρξ, την λεγόμενη ταξική συνείδηση). Στην εποχή του ατομικισμού όπου κάθε τέτοια σχέση έχει αντικατασταθεί από τον καταναλωτισμό και την απάθεια, από την ιδιώτευση και την μαλθακότητα, η παραδοσιακή ταξική διαστρωμάτωση δίνει τη θέση της σε ένα γενικό μέσο όρο ο οποίος αντικατοπτρίζει όλη αυτή την αποσύνθεση που χαρακτηρίζει το μεταμοντέρνο κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής κοινωνίας όπου το φαντασιακό του Δυτικού καταναλωτισμού και της απάθειας κατάφερε να διαβρώσει σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού, και αυτό το βλέπουμε κυρίως μέσα από την επικράτηση του κιτς (Ολυμπιακοί Αγώνες, Euro 2004, Eurovision κτλ).
«Ο αυτοδιαχειριστικός πειραματισμός δεν έχει έννοια παρά μόνο σαν πραγματική κατάκτηση της βάσης, προϋποθέτει έτσι μια γνήσια αυτονομία»(βλ. Πιερ Ροζανβαλόν, “Αυτοδιαχείριση: το μέλλον του σοσιαλισμού”).http://eagainst.com/articles/poorandconservative-commentsarefree/

Πέμπτη 3 Ιουλίου 2014

Κοινωνία και άνθρωποι σε κατάσταση σοκ. Πως το ξεπερνάμε;


Του Σταμάτη Στεφανάκου
Σε μια νεφελώδη και ομιχλώδη κατάσταση βρίσκεται η κοινωνία στην χώρα μας. Κάνεις δεν έχει πλήρη εικόνα για το που και πως θα οδηγηθούμε.
Πάρα πολλά θέματα απασχολούν τους πολίτες και οι απαντήσεις που παρέχονται μέσω του πολιτικού λόγου, απέχουν παρασάγγας από το να διαφωτίσουν με σαφήνεια και καθαρότητα τι ακριβώς συμβαίνει ή ποια είναι η λύση.

Κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα ταλανίζουν άνεργους, εργαζόμενους και συνταξιούχους . Βασικά δικαιώματα , όπως η πρόσβαση στην υγεία αντιμετωπίζονται με προχειρότητα και προεκλογικού χαρακτήρα ανακοινώσεις. Πχ η σημερινή ανακοίνωση για προσλήψεις στον χώρο της υγείας.
Με την ανεργία να βρίσκεται σε άνοδο, και στην ουσία να χρησιμοποιείται η εποχιακή ή η ευκαιριακή απασχόληση ως λύση και διέξοδος για καλύτερα στατιστικά στοιχεία για την εργασία, αναρωτιέσαι πραγματικά ποιος κοροϊδεύει ποιον και για πόσο.
Βασικά ανθρώπινά δικαιώματα παραβιάζονται, ο κόσμος της εργασίας έχει παραδοθεί στις ποιο ακραίες νέο- φιλελεύθερες πολιτικές , η φύση βιάζεται στο όνομα του κέρδους και της απληστίας, και ως πολίτες ακούμε ανούσιες υποσχέσεις και υποτιθέμενες «πολιτικές ευαισθησίες».
Η νέα γενιά έχει έρθει ήδη αντιμέτωπη με ένα εξαιρετικό ζοφερό παρόν και μέλλον, και κοιτάει ανήμπορη να αντιδράσει ή να αμυνθεί. Δυστυχώς έχει ανδρωθεί και ανδρώνεται σε ένα κόσμο που το συλλογικό θεωρήθηκε και θεωρείται γραφικό και ανεπαρκές. Η ευθύνη για την κατάσταση αυτή δεν βρίσκεται στους νέους αλλά σε εμάς, που χαμένοι για δεκαετίες μέσα στην πλαστή και ευκαιριακή ευδαιμονία παραδώσαμε εαυτούς και το μέλλον της χώρας σε ισοπεδωτικές λογικές, έχοντας επιτρέψει την άλωση των προσωπικών , κοινωνικών, πολιτισμικών και πολιτικών αξίων από τον υπερκαταναλωτικό και την παραπλανητική κοινωνική αναγνώριση των υλικών αγαθών.
Η κυβέρνηση αυτή δεν κάνει το παραμικρό για να βάλει έστω ένα φραγμό στο κατήφορο, αντίθετα έχει παραδώσει την χώρα και εμάς βορά των πλέον αδίστακτων ντόπιων και πολυεθνικών συμφερόντων. Η αντιπολίτευση συνολικά αντιμετωπίζει προβλήματα που η διαχείριση τους είναι πολύπλοκη δύσκολη και έχει δρόμο ακόμα για να παρουσιάσει λύσεις επαρκώς τεκμηριωμένες. Η οικονομική και η συνεπακόλουθη κοινωνική εξαθλίωσης έχει οδηγήσει την κοινωνία σε κατάσταση παρατεταμένης καταστολής και αδράνειας.
Σε κατάσταση σοκ οι πολίτες και η κοινωνία, αποδιοργανωμένοι, αποπροσανατολισμένοι, παραδομένοι στην λαίλαπα και με το άγχος και το στρες της καθημερινής επιβίωσης , καθοδηγούμενοι να βρουν λύσεις ατομικές και όχι συλλογικές.
Αποτέλεσμα λίγοι , οι ταγμένοι και συνειδητοποιημένοι, συνεχίζουν τον αγώνα για ένα καλύτερο παρόν και αύριο με όρους κοινωνίας , φωτεινές εξαιρέσεις σε μια πραγματικότητα οργουελική.
Θα μου πείτε: «και εμείς τι να κάνουμε;»
Η απάντηση είναι συλλογική δράση με όρους κοινωνίας, αληθινά κινηματικά και όχι με όρους κόμματος ή ιδεολογικής κατεύθυνσης. Όχι με την λογική «να πω/πούμε στην κοινωνία» αλλά με την λογική να αφουγκραστείς , να προτείνεις και να συζητήσεις. Μην περιμένεις αναγνώριση και καρέκλα εξουσίας ή να βρεις ψηφοφόρους. Κατέβα στο δρόμο , δούλεψε, για σένα, τα παιδία σου, τα αγαπημένα σου πρόσωπα, για την χώρα, για την κοινωνία, για ένα καλύτερο αύριο για όλο τον πλανήτη. Για όποιον λόγο στο κάτω κάτω της γραφής σε κάνει εσένα να κινητοποιηθείς. Δράσε.
Ναι είναι δύσκολο να ξεπεράσεις το εγώ και το ατομικό συμφέρον. Ναι είναι δύσκολο να κάνεις την υπέρβαση και αφήσεις την «ταμπέλα» ή την «φανέλα» σου ή την βολή σου, να δεχτείς ότι δεν υπάρχουν «σωτήρες», να χαλάσεις την ημέρα σου, να αποδεχτείς το ρίσκο της αποτυχίας παρόλη την προσπάθεια σου, αλλά λυπάμαι, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Δεν υπάρχουν κάποιοι να τους αναθέσεις την σωτηρία την δική σου και των παιδιών σου. Και στο εγγυούμαι: θα χαλάσεις χρόνο, ενέργεια, θα σε κοιτάξουν περίεργα, θα ακούσεις μπράβο, θα σε θεωρήσουν «γραφικό» , θα έρθουν καλοθελητές να σε «καθοδηγήσουν» ,να σε αποπροσανατολίσουν, να σου μιλήσουν για «πολιτικές σωτηρίες και θρησκείες», θα ακούσεις «έλα μωρέ κοίτα την πάρτι σου» , αλλά φίλε ή φίλη μου… θα είσαι εντάξει με την συνείδηση σου… Και αυτό δεν πληρώνεται, δεν αμείβεται με τίποτα. Όλα τα άλλα; Αναγνώριση κοινωνική και κομματική , θέση εξουσίας κλπ; Στείλτα στο σκουπιδοτενεκέ και ετοιμάσου να δώσεις τον αγώνα χωρίς ανάπαυση, χωρίς στάση, χωρίς φόβο αποτυχίας.
Το σύστημα αυτό δεν τρέμει κάποιο πολιτικό φορέα. Δεν τρέμει κάποιον αναγνωρισμένο «αντάρτη». Τρέμει και πανικοβάλλεται με αυτούς που δίνουν την μάχη χωρίς να θέλουν να έχουν ανταλλάγματα.
Τρέμει εσένα ή εμένα που θα μιλήσουμε ως άνθρωποι στον διπλανό μας, που σε μια χαλαρή συζήτηση θα αποκαλύψουμε αυτά που θέλει να κρύψει περίτεχνα μέσα από την προπαγάνδα , τον εκφοβισμό και τον εκμαυλισμό. Σε φοβάται γιατί δεν μπορεί να σε ελέγξει, γιατί είσαι ενημερωμένος και αποφασισμένος. Δεν μπορεί να υπολογίσει τι θα κάνεις, με ποιον/ποιους θα συνομιλήσεις, γιατί είσαι ευέλικτος, απρόβλεπτος, ασύμμετρος, δεν έχεις αρχηγό, δεν ζητάς αλλά δίνεις.
Επομένως διάλεξε μετερίζι, διάλεξε με ποιους θα σταθείς δίπλα και ξεκίνα. Τεκμηρίωσε τις απόψεις σου, δόμησε τον λόγο σου, κατέβα στην κοινωνία. Μην περιμένεις από μια εκλογική διαδικασία ή ένα κόμμα να σε «σώσει» .

Πηγή – ελεύθερος να σκέφτεσαι
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Αναγνώστες