Πέμπτη 25 Απριλίου 2013

ΔΕΤΣΙΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Αναδημοσίευση από το περιοδικό ''Σκουλήκι''.


Είναι αδύνατον να πληρώσει μια κυβέρνηση το χρέος και την ίδια στιγμή να παρασχεθεί στον λαό η κατάλληλη διοίκηση και οι εγγυημένες συνθήκες για την ηθική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.
Η κυβέρνηση είναι αδύνατον να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς τους δανειστές και προς τον λαό της.
Οι πόροι της χώρας είναι ανεπαρκείς να εκπληρώσουν και τις δυο υποχρεώσεις ταυτόχρονα.
ΌΠΟΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ κι αν ήταν στη θέση της, θα έκανε το ίδιο»
Τούτη η απόκριση, κόλαφος για τους σημερινούς εθελόδουλους «σοσιαλιστές», βγαίνει από το στόμα, όχι ενός δημοκρατικού (τρομάρα μας), αλλά του νομικού συμβούλου της φασιστικής κυβέρνησης του Μεταξά, Ιωάννη Γούπη, όταν εκείνος, απευθυνόμενος στο Δικαστήριο της Κοινωνίας των Εθνών, εξηγούσε τους λόγους που δεν πλήρωσε η κυβέρνηση τους δανειστές Βέλγους.
Προφανώς όποια κυβέρνηση κι αν ήτανε θα έκαμε το ίδιο, εκτός από τούτη που μας έχει κάτσει στον σβέρκο.
Με δαύτη, η ωμή πολιτική πραγματικότητα πλάθει το ξέθωρο θεωρώντας το αναγκαίο.
Με δαύτη, ο προθάλαμος του νεκροτομείου φαντάζει κοινωνικό δικαίωμα απαιτητό.
Οι κυβερνώντες τούτοι, οι υποκριτές κι ανίκανοι, τάχα με τη στόχευση την μακροπρόθεσμη, τη βγαλμένη όχι από τα λειψά μυαλά τους, αλλά από τα στελέχη των εταιριών, που αφορά την πλήρη ιδιωτικοποίηση του κόσμου ολάκερου, είναι εχθροί της ελλαδικής κοινωνίας.
Υποβαθμίζουν ότι το ανεκτίμητο στις ανθρώπινες και κοινωνικές σχέσεις κι αναβαθμίζουν το αγοραίο, κάνοντάς το σύμβολο εθνικό.
Κι εμείς; Όλοι εμείς οι πολίτες τούτης της περήφανης χώρας, πρέπει να γίνουμε ακολουθητές τους; Αυτής, της ξέθωρης πολιτικής, της εκφρασμένης στη λαιμαριά του σκλάβου και το λιώσιμο της ψυχής;
Της πολιτικής του ολετήρα, όλων αυτών των «εγχώριων» και βαφτισμένων σωτήρων που θέλουνε να καταστήσουνε «το πολιτικώς αδύνατον, πολιτικώς αναγκαίο»;
Των φωστήρων της νεοφιλελεύθερης μονεταριστικής τακτικής, που αντικαθιστούν την ιστορική κουλτούρα του ελληνισμού με τους διασωληνωμένους «γιάπηδες» του αδηφάγου καπιταλισμού;
Αυτών, που η μόνη κοινωνική τους αναφορά στον λαό, βρίσκεται στην απαξίωση και τη παρακμή του;
Η ξέθωρη τούτη κοινοβουλευτική χούντα (μνημόνιο συνταγματικά ανεπικύρωτο από τα 3/5 των βουλευτών που απαιτείται, λοιπές επικαιροποιήσεις που συνιστούν αλλοίωση του πολιτεύματος, υπέρβαση της εκτελεστικής εξουσίας σε βάρος της νομοθετικής, συμπεριφορά μελών κυβέρνησης που συνιστά έγκλημα (άρθρο Π.Κ. 134), απιστία σε βάρος του Δημοσίου (άρθρα 390, 256), προσβολή εθνικής κυριαρχίας) πρέπει να φύγει.
Η κοινωνία πρέπει να πάρει στα χέρια της τη κατάσταση.
Οφείλει να επεξεργαστεί τους θεσμικούς ρόλους και τα δικαιώματα, να αναιρέσει τις αντιπροσωπευτικές τάχα αρχές των εξουσιαστών, να καταργήσει ασυλίες κι αποκτημένα τσιφλίκια των βαλτών (βάλτων) στα πολιτικά πεπραγμένα.
Κι η αριστερά να μην «τραβηχτεί από των χιονιών το θάμα», αλλά να σταθεί ενωμένη, σαν η μόνη δύναμη που έχει και τα αντικειμενικά και τα υποκειμενικά κριτήρια να σταματήσει τις κοινωνίες - καζίνο που θέλουνε να εφαρμόσουνε οι ψεύτες των εταιριών.
Είναι ψεύτες!!
Ενοποιούν το άψυχο και το αλλοτριωμένο, ονομάζοντας το βγαλμένο υβρίδιο «σωτηρία». Τα δάνειά τους (αρχινίσανε το 1824 φέρνοντας τον εμφύλιο στην μεγαλύτερη επανάσταση της ανθρωπότητας) εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα τα αποικιοκρατικά.
Μην τους πιστεύετε!! Οι Έλληνες και παράγουν (3η χώρα παγκοσμίως στο λάδι, 7η στο βαμβάκι, 1η στη ναυτιλία, 16η στο τυρί) και εξάγουν (μαγνησίτη, αλουμίνιο, βωξίτη, νικέλιο κ.α.) και εργάζονται περισσότερο από πολλούς λαούς.
Αντισταθείτε!! Δεν ξέρω τι μπορεί να κερδίσουμε.
Στο κάτω-κάτω «είναι προτιμότερο το αβέβαιο κάτι από το βέβαιο μηδέν».

Τετάρτη 24 Απριλίου 2013

Στην κρίση του ευρώ οφείλεται ο λαϊκισμός;



Της Katinka Barysch, http://www.cer.org.uk/, www.capital.gr
Οι λαϊκιστές και οι εξτρεμιστές είναι σε άνοδο σε όλη την Ευρώπη. Ακόμη και η Γερμανία βλέπει τώρα την άνοδο ενός ευρωσκεπτικιστικού κόμματος. Η κρίση του ευρώ είναι ο λόγος για το αυξανόμενο πολιτικό ρίσκο στην ευρωζώνη. Ή μήπως είναι; Είναι αλήθεια ότι τα λαϊκιστικά κόμματα είναι περισσότερο σημαντικά σε διάφορες χώρες της ευρωζώνης. Αλλά οι λόγοι για αυτό είναι πολλαπλοί, και είναι δύσκολο να εντοπιστεί μια πανευρωπαϊκή τάση. Ένα τέλος στην κρίση του ευρώ δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί μια επιστροφή στο προβλέψιμο πολιτικό σκηνικό των δύο στρατοπέδων. Τι είναι λαϊκισμός; Στο πιο βασικό επίπεδο, ένας λαϊκιστής είναι κάποιος που συνηγορεί υπέρ μέτρων που δεν σας αρέσουν. Για τον ακροδεξιό Τύπο, λαϊκιστές είναι οι άνθρωποι που κάνουν λόγο για υψηλότερους φόρους, μεγαλύτερη ευμάρεια και προστασία των βιομηχανιών. Για τα αριστερά μέσα ενημέρωσης, είναι άνθρωποι που αντιτίθενται στην μετανάστευση, στην πολυμορφία και την ΕΕ. Αυτό που οι λαϊκιστές τείνουν να έχουν από κοινού είναι ότι έρχονται οι ίδιοι σε αντίθεση με τις πολιτικές ελιτ. «Ο λαϊκισμός είναι τόσο στυλ, όσο και ουσία», δηλώνει ο Tim Bale, καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Queen Mary στο Λονδίνο και ειδικός του θέματος. Οι λαϊκιστές συνήθως υποστηρίζουν ότι εκπροσωπούν μόνο τους ανθρώπους ενώ τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα παρουσιάζονται ως απόμακρα και διεφθαρμένα. Οι λαϊκιστές αντιπαθούν την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και αγαπάνε τα δημοψηφίσματα.


Εφαρμόζοντας αυτόν τον ορισμό, η άνοδος του λαϊκισμού στην Ευρώπη είναι προγενέστερη της κρίσης κατά αρκετά χρόνια. Σκεφτείτε τον Jorg Haider στην Αυστρία, τον Pim Fortuyn στην Ολλανδία, τους αδερφούς Kaczynski στην Πολωνία ή το Jean-Marie Le Pen στη Γαλλία.

Δύο τάσεις έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στην κρατική εξουσία και επομένως βοήθησε τους λαϊκιστές. Πρώτον, η παγκοσμιοποίηση, η μετανάστευση και η τεχνολογική αλλαγή κάνει τη ζωή πιο σύνθετη. Τα κεντροαριστερά κόμμα δεν μπορούν πλέον αξιόπιστα να υπόσχονται θέσεις εργασίας και κοινωνική ασφάλεια. Οι κεντροδεξιές έννοιες των σταθερών οικογενειών και της μεμονωμένης ευθύνης, ηχούν ελάχιστα αξιόπιστες. Καθώς οι παλιές ιδεολογικές διαφορές «θολώνουν», τα κυρίαρχα κόμματα και στις δύο πλευρές υπόσχονται να κάνουν «ό,τι έχει αποτέλεσμα». Οι μπερδεμένοι ψηφοφόροι βρίσκουν τα ξεκάθαρα, απλοϊκά μηνύματα των λαϊκιστών, ελκυστικά.

Δεύτερον, η εξάπλωση του διαδικτύου και των νέων μέσων μπορούν να βοηθήσουν ανερχόμενους πολιτικούς αστέρες να κινητοποιήσουν τις μάζες. Πολλοί άνθρωποι στις ημέρες μας εμπιστεύονται το διαδίκτυο περισσότερο από ό,τι τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Και στην προσπάθειά τους να επανακτήσουν τις αξιολογήσεις, ακόμη και σοβαρά δίκτυα δίνουν στους «πολύχρωμους» λαϊκιστές περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο από ό,τι στους «βαρετούς» κεντρώους.

Η κρίση του ευρώ δεν έχει προκαλέσει τον ευρωπαϊκό λαϊκισμό, αλλά σίγουρα τον έχει τροφοδοτήσει. Σε αυτές τις εξοργιστικές στιγμές, οι απλές λύσεις που «πουλάνε» οι λαϊκιστές κερδίζουν έδαφος σε πολλές χώρες της ευρωζώνης. Αλλά κάθε χώρα έχει τις ιδιοσυγκρασίες της.

Οι ψηφοφόροι σε μερικές από τις βόρειες πιστώτριες χώρες στην αρχή έγιναν ανήσυχοι. Το ευρωσκεπτικιστικό και αντί-μεταναστευτικό Κόμμα της Ελευθερίας σχεδόν τριπλασίασε το ποσοστό του στις ολλανδικές εκλογές το 2010. Ένα χρόνο μετά, το κόμμα των Αληθινών Φιλανδών (κατά των διασώσεων) έγινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στο φινλανδικό κοινοβούλιο. Το 2012 η υποστήριξη για το Κόμμα της Ελευθερίας κατέρρευσε στις ολλανδικές γενικές εκλογές, όπως έκανε και η στήριξη για τους Αληθινούς Φιλανδούς στις τοπικές εκλογές.

Είναι η σειρά της Γερμανίας τώρα; Με το «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), ένα ευρωσκεπτικιστικό κόμμα που για πρώτη φορά θα συμμετέχει στις γενικές εκλογές της Γερμανίας το Σεπτέμβριο. Ο κύριος στόχος του είναι η Γερμανία να εγκαταλείψει το ευρώ, αν και το κόμμα υποστηρίζει άλλες πτυχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Μια δημοσκόπηση εμφάνισε ότι σχεδόν ένα τέταρτο των Γερμανών «κατ αρχήν» θα εξέταζε το αν θα ψήφιζε υπέρ ενός ευρωσκεπτικιστικού κόμματος. Αλλά σε μια άλλη δημοσκόπηση, μόλις το 3% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα ψήφιζε το AfD εάν οι εκλογές διεξαγόταν τώρα. Ο ηγέτης του, Bernd Lucke, ένας ηπίων τόνων ακαδημαϊκός με εμφάνιση παιδική, είναι ένα περίεργο είδος λαίκιστή, αν και όπως και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ανταγωνιστές του, υπόσχεται περισσότερη άμεση δημοκρατία και τέλος στις πολιτικές του παρελθόντος. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από τα ανώτερα κλιμάκια του κόμματος είναι σοβαροί καθηγητές και επιτυχημένοι επιχειρηματίες, απευθύνεται στους μεσαίας τάξης κεντρώους ψηφοφόρους, που στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ακόμη ευτυχείς με την Angela Merkel και τις πολιτικές της αναφορικά με το ευρώ.

Στη Γερμανία, όπως και σε άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες, ο κύριος αντίκτυπος των λαϊκιστών είναι ότι ρίχνουν στην απραξία τις καλά προετοιμασμένες πολιτικές συμμαχίες. Το AfD ίσως να μην λάβει το 5% που απαιτείται για να μπει στη Βουλή. Αλλά θα μπορούσε να «κλέψει» αρκετές ψήφους από τους Φιλελεύθερους (που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα) για να στερήσει από τη Merkel τον φυσικό εταίρο της μετά από τον Σεπτέμβριο. Οι λαϊκιστές έχουν επίσης αντίκτυπο διότι κάποιοι εκ των mainstream πολιτικών συχνά αισθάνονται υποχρεώμενοι να σφετεριστούν τις ιδέες τους. Τέτοιες τακτικές σχεδόν ποτέ δεν έχουν αποτέλεσμα, εν μέρει διότι οι λαϊκιστές μπορούν εύκολα να μετακινηθούν σε περαιτέρω άκρα και εν μέρει καθώς οι μετριοπαθείς ψηφοφόροι (που αποτελούν ακόμη την πλειοψηφία σε όλες τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης) αγανακτούν με τους πολιτικούς που κυνηγούν τη λαϊκιστική ψήφο.

Εάν ο λαϊκισμός στη Βόρεια Ευρώπη είναι αποσταθεροποιητικός αλλά όχι καταστροφικός, τι συμβαίνει με το Νότο; Στην Ελλάδα και στην Ιταλία οι λαϊκιστές δεν είναι πλέον στοιχεία του περιθωρίου. Στις ελληνικές εκλογές το Μάιο του 2012 το ακροαριστερό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ ήρθε πολύ κοντά στην πρωτιά υποσχόμενο στους Έλληνες ότι θα βάλει τέλος στη λιτότητα που επιβάλει η ΕΕ, το νεοφασιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής έλαβε 7%, με ένα παρόμοιο ποσοστό να πηγαίνει σε ένα ακόμη ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα (η επανάληψη των εκλογών ένα μήνα αργότερα έφερε το κεντροδεξιό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας να συγκεντρώνει περισσότερες ψήφους από το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κατά τα άλλα δεν άλλαξαν πολλά πράγματα). Στις ιταλικές εκλογές το Φεβρουάριο του 2013, το Five Star Movement του Beppe Grillo κέρδισε 25%, περισσότερο από κάθε άλλο κόμμα μεμονωμένα.

Με την ανεργία να διαμορφώνεται τώρα στο 27% στην Ελλάδα και την Ιταλία να πλήττεται από την μεγαλύτερη ύφεση των δύο τελευταίων δεκαετιών, πώς θα μπορούσαν οι άνθρωποι να μην ψηφίσουν τους λαϊκιστές; Θα μπορούσαν. Η Ισπανία έχει επίσης 27% ανεργία και δεν υπάρχει κανένα λαϊκιστικό κόμμα στον ορίζοντα. Οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι έχουν υποφέρει πάρα πολύ εξαιτίας της κρίσης του ευρώ αλλά δεν έχουν εγκαταλείψει τα καθιερωμένα κόμματα.

Οι Ελλάδα και Ιταλία ξεχωρίζουν καθώς τα πολιτικά τους συστήματα είχαν γίνει δυσλειτουργικά πολύ πριν από την οικονομική κρίση. Η διαφθορά και ο νεποτισμός υπάρχουν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που επικρατούσε συνήθως στην Ρώμη και στην Αθήνα. Είναι συνεπώς κατανοητό ότι οι Έλληνες και οι Ιταλοί αρνούνται τώρα να υποστηρίξουν τα καθιερωμένα κόμματα που έχουν κάνει ελάχιστα για τις αντίστοιχες χώρες τους εδώ και δεκαετίες.

Το βαθύτερο ρήγμα στην ελληνική πολιτική σκηνή εν είναι μεταξύ υποστηρικτών και αντιπάλων της λιτότητας, αλλά μεταξύ εκείνων που έχουν επί μακρόν επωφεληθεί από έναν διογκωμένο δημόσιο τομέα (προστατευόμενο και άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Νέα Δημοκρατία και το άλλο mainstream κόμμα, το ΠΑΣΟΚ) και αυτών του ιδιωτικού τομέα που έχουν επωμιστεί το κύριο βάρος της λιτότητας. Για αυτούς, οι υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για δωρεάν υγειονομική περίθαλψη και σχολικά γεύματα, γενναιόδωρα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και αύξηση του κατώτατου μισθού, φαίνονται ελκυστικές. Αλλά πολλοί από αυτούς απλώς δεν μπορούν να «χωνέψουν» την υποστήριξη των δύο παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας πια.

Η Ελλάδα είναι επίσης ένα από τα λίγα μέρη που η κρίση έχει ενισχύσει την άκρα δεξιά. Ένας λόγος είναι η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των εκατομμυρίων περίπου μεταναστών που κατέφθασαν στις καλές εποχές. Άλλος ένας είναι η κατάρρευση του νόμου και της τάξης που έχει συνοδεύσει την ελληνική οικονομική κατάρρευση. Το κράτος είναι σε τέτοια σύγχυση που πολλοί Έλληνες έχουν «καλωσορίσει» τους κακοποιούς με τις μαύρες μπλούζες της Χρυσής Αυγής που φέρνουν κάποια «τάξη» στις γειτονιές τους, ακόμη και εάν αυτό συνεπάγεται ότι εκατοντάδες μετανάστες καταλήγουν στο νοσοκομείο μετά από βάναυσους ξυλοδαρμούς.

Στην Ιταλία, το δεξιό κόμμα της Λέγκας του Βορρά έλαβε το τιποτένιο 4% στις εκλογές του 2013, κυρίως διότι ήταν πολλά χρόνια στην κυβέρνηση. Οι Ιταλοί απέρριψαν όλα τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα στις τελευταίες εκλογές, ασχέτως εάν αυτά ήταν υπέρ ή κατά της λιτότητας. Δεν ψήφισαν επίσης ούτε υπέρ του πάλαι ποτέ τεχνοκράτη πρωθυπουργού τους, Mario Monti. Οι αυξήσεις φόρων και οι περικοπές στον προϋπολογισμό από το Monti, δεν του έδωσαν πολλούς φίλους. Αλλά τα ποσοστά του (τα οποία είχαν φθάσει και το 70%), κατέρρευσαν μόνο όταν σταμάτησε να είναι τεχνοκράτης και άρχισε την πολιτική καριέρα ως υποψήφιος στις εκλογές.

Η τραγωδία στην Ελλάδα και στην Ιταλία είναι ότι αυτή η πολύ-καθυστερημένη επαναδιευθέτηση και ανανέωση του πολιτικού συστήματος έρχεται σε μια στιγμή που και οι δύο χώρες χρειάζονται απεγνωσμένα ισχυρές και σταθερές κυβερνήσεις. Ίσως να περάσουν χρόνια προτού αυτό γίνει μια ρεαλιστική προοπτική. Οι λαϊκιστές συχνά «ξεμένουν» από υποστήριξη. Όσο πιο κοντά πηγαίνουν προς την εξουσία, τόσο υπό πίεση βρίσκονται για να παρουσιάσουν αξιόπιστες λύσεις και να κάνουν συμβιβασμούς. Σε αυτό το σημείο, είτε γίνονται mainstream είτε ξεφουσκώνουν. Μέχρι να συμβεί αυτό, ο λαϊκισμός και η πολιτική αβεβαιότητα θα συνεχίσουν να κάνουν την κρίση του ευρώ περισσότερο εύφλεκτη.

Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι ένα τέλος στη λιτότητα θα καταστήσει την ελληνική και ιταλική πολιτική σκηνή προβλέψιμη, ούτε ότι χωρίς περαιτέρω διασώσεις δεν θα υπάρξει λαϊκισμός στη Βόρεια Ευρώπη. Σε μια εποχή όπου οι ψηφοφόροι είναι τόσο μπερδεμένοι όσο και εύκολα εξαρτημένοι από το διαδίκτυο και τα social media, οι πολιτικοί δεν θα επιστρέψουν στα νηφάλια συστήματα των δύο ή τριών κομμάτων που κυριάρχησαν μεταπολεμικά.


Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ: http://www.cer.org.uk/insights/euro-crisis-responsible-populismhttp://politicalreviewgr.blogspot.gr/2013/04/blog-post_24.html

Κυριακή 21 Απριλίου 2013

αγροτική πολιτική

Σκέψεις για την αγροτική πολιτική


                          

Του Κωστή Κασαπάκη*,19.4.2013
Αφού αντέκρουσα στο προηγούμενο την προτεινόμενη από «αριστερά» πολιτική αυτάρκειας της χώρας στον αγροκτηνοτροφικό τομέα καθώς και την υπερεκτίμηση της συμβολής της πρωτογενούς παραγωγής στη συνολική ανάπτυξη που έχει ανάγκη η χώρα μας, θα προσπαθήσω να καταθέσω κάποιες σκέψεις και να θέσω στη σωστή, κατά τη γνώμη μου, βάση τη συζήτηση για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας.Κάθε χώρα ανέκαθεν συμμετέχει και εντάσσεται στο διεθνή καταμερισμό εργασίας αναπτύσσοντας κυρίως τους τομείς όπου έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, είτε λόγω των φυσικών της πόρων (έδαφος, υπέδαφος, κλίμα), είτε λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης. Σήμερα επίσης η επιτυχία ή όχι μιας μικρής χώρας να επιβιώσει στο διεθνές περιβάλλον κρίνεται σε μεγάλο βαθμό από το επίπεδο ενσωμάτωσης, σε όλους τους παραγωγικούς τομείς, της σύγχρονης τεχνολογίας . Για να χαρακτηριστεί δε πραγματικά αναπτυγμένη πρέπει να στηρίζεται στην εκπαίδευση και την έρευνα ,να αποκτήσει δική της τεχνογνωσία και να εφαρμόσει καινοτομικές μεθόδους.

Αν δούμε, μέσα σε αυτό πλαίσιο, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του γεωργικού τομέα στη χώρα μας θα διαπιστώσουμε αμέσως το ευνοϊκό για μεγάλη ποικιλία καλλιεργειών κλίμα, άντε και την εμπειρία σε συγκεκριμένες καλλιέργειες,  αλλά μέχρις εκεί. Παράλληλα πρέπει να εντοπίσουμε ως συγκριτικό μειονέκτημα την απόσταση από τις πλούσιες αγορές της Ευρώπης όπου παραδοσιακά καταναλώνεται ο κύριος όγκος των μεσογειακών μας προϊόντων.
Τα διαρθρωτικά και σχεδόν μόνιμα όμως προβλήματα στη χώρα μας, για την άσκηση μιας σύγχρονης γεωργίας, είναι τεράστια και φαντάζουν αξεπέραστα σε όποιον το ψάξει λίγο παραπάνω. Θα αναφερθώ μόνο σε τέσσερα.
Πρώτο και κύριο το ιδιοκτησιακό και το εγγειοδιαρθρωτικό καθεστώς. Κλήρος, στο μεγαλύτερο ποσοστό του, λίγων δεκάδων στρεμμάτων, αποτελούμενος από δεκάδες μικρά κομμάτια γης. Και ακόμα παραπέρα στην ιδιοκτησία, σε τεράστιο ποσοστό, υπερηλίκων αγροτών , μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών και μη κατοίκων της υπαίθρου. Μια βιαστική ματιά στο αμπελουργικό και ελαιοκομικό μητρώο που τηρούνται, για λόγους επιδοτήσεων και μόνο, στους συνεταιρισμούς του νομού μας, είναι αρκετή για του λόγου το αληθές.
Δεύτερο η έλλειψη κτηματολογίου. Και όταν μιλάμε για γεωργική γη δεν μας ενδιαφέρουν απλά τα τοπογραφικά στοιχεία. Θέλουμε και  όλες εκείνες τις πληροφορίες  που προσδιορίζουν τη  καταλληλότητα για την α ή τη β καλλιέργεια, με πρώτα τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά (π.χ. σύσταση, κλίση ), τα υδρολογικά στοιχεία της περιοχής , τα δίκτυα υποδομής (δρόμοι, αρδευτικά).
Τρίτο το ανύπαρκτο χρηματοδοτικό πλαίσιο. Η σύγχρονη γεωργία ακόμα και με τη μορφή της οικογενειακής εκμετάλλευσης χρειάζεται κεφάλαια και επενδύσεις. Η κατάργηση της μόνης ειδικευμένης τράπεζας, της ΑΤΕ, τα λέει όλα. Συναφές με το θέμα είναι και η οργάνωση των αγροτών μας γύρω από συλλογικές μορφές παραγωγής,  μεταποίησης και εμπορίας των προϊόντων. Και εδώ δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να διαπιστώσει κανείς την ανυπαρξία αξιόπιστων δομών. Οι συνεταιριστικές οργανώσεις συρρικνώθηκαν στο μη περαιτέρω και οι ομάδες παραγωγών είναι σχεδόν άγνωστη έννοια στην κουλτούρα των αγροτοπατέρων αλλά και των αγροτών μας.
Τέταρτο η αποδιοργάνωση της γεωργικής έρευνας. Να σημειώσουμε ότι ειδικά στο γεωργικό τομέα ο ρόλος της εφαρμοσμένης έρευνας, αυτής που θα επαληθεύσει σε τοπικές συνθήκες την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών (βελτιωμένοι σπόροι, νέες ποικιλίες, νέες τεχνικές καλλιέργειας)  είναι πολύ σημαντικός. Δεν μπορεί δηλαδή να «αγοραστεί» από το εξωτερικό αλλά να δοκιμαστεί πρώτα στις τοπικές ιδιαιτερότητες.
Πάσα ελπίς εξέλιπε λοιπόν, για την ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία;
Φυσικά και όχι. Πολλά μπορούν και πρέπει άμεσα να γίνουν, Μέτρα και πολιτικές τόσο άμεσα όσο και στρατηγικού χαρακτήρα που μπορούν, αν υπάρξουν με σοβαρότητα, να αλλάξουν την εικόνα και να οδηγήσουν στη βιώσιμη ανάπτυξη με συνέργειες (αγροτουρισμός, βιοτεχνία, βιομηχανία χαμηλής όχλησης), στο βαθμό που θα αμβλύνουν, αν όχι εξαλείψουν, τις παραπάνω αντιξοότητες.
Από την αλλαγή του οικογενειακού δικαίου μέχρι τη δημιουργία τράπεζας γης, τα φορολογικά και άλλα κίνητρα στους πραγματικούς αγρότες και τα αντικίνητρα στους ετεροεπαγγελματίες κατόχους γεωργικής γης, για να μεγαλώσει ο κλήρος και να καλλιεργηθεί αποδοτικά η γη.
Από τον καθορισμό χρήσεων γης και τη σύνταξη  κτηματολογίου μέχρι την εκπόνηση σύγχρονων εδαφολογικών χαρτών, για να υπάρχει η απαραίτητη βάση δεδομένων χάραξης εθνικών πολιτικών.
Από τη λειτουργία εξειδικευμένης αγροτικής τράπεζας που θα χρηματοδοτεί με αναπτυξιακά κριτήρια, και όχι με υποθήκες, τους παραγωγούς και μεταποιητές αγροτικών προϊόντων, μέχρι  την οικοδόμηση του απαραίτητου δικτύου παραγωγικών οργανώσεων με επιχειρηματική κατεύθυνση (ίδια κεφάλαια, συντονισμένη συλλογική εργασία, επενδύσεις στη μεταποίηση και εμπορικά δίκτυα) στη θέση των ξεπερασμένων σημερινών μας συνεταιρισμών.
Από την οργάνωση και ενίσχυση της γεωργικής εκπαίδευσης και έρευνας .
Αυτά οπωσδήποτε αλλά και άλλα σίγουρα πολλά,  που δεν μου επιτρέπει να γνωρίζω  η μακρά απουσία μου από τη δράση στην πραγματική αγροτική οικονομία, θα συνιστούσαν μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική αγροτική πολιτική.
Μια πολιτική με στόχο να στηρίξει όσους παραδοσιακά απασχολούνται ακόμα με την αγροκτηνοτροφία, και να προσελκύσει νέους σε μια προσπάθεια αναστροφής του κλίματος εγκατάλειψης της υπαίθρου. Προσπάθεια πραγματικά εθνικής σημασίας που πέρα από την παραγωγή, αφορά στην κοινωνική συνοχή και  στην προστασία του πλούσιου σε δυνατότητες αλλά υποβαθμισμένου σήμερα φυσικού, οικιστικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, έξω από τα τερατώδη αστικά μας κέντρα.
Το αν μια τέτοια πολιτική δεν είναι, για κάποιους, αριστερή, αφού εξακολουθεί να υπάρχει… ο καπιταλισμός, λίγη νομίζω σημασία έχει!                                                       http://politicalreviewgr.blogspot.gr/2013/04/blog-post_7829.html                                                   
 *Γεωτεχνικός, Ηράκλειο Κρήτης 

Σάββατο 20 Απριλίου 2013

Πόσο κοστίζει η ανθρώπινη ζωή;

Η τιμή της ζωής

(Επενδυτής. 20/4/2013)



Πόσο κοστίζει η ανθρώπινη ζωή; Έχει παντού το ίδιο βάρος, το ίδιο κόστος συντήρησης, το ίδιο κόστος αφανισμού; Το ερώτημα μου προέκυψε με την ίδια αφορμή που μπορεί να προέκυψε και σε σας. Η τρομοκρατική επίθεση στη Βοστόνη προκάλεσε τα ανακλαστικά των κοιμώμενων στην αγκαλιά της τρόικας ΜΜΕ. Διακόπηκε η ροή του προγράμματος, άνοιξαν παράθυρα αναμετάδοσης του CNN, στήθηκαν έκτακτες εκπομπές και οι ομιλούσες κεφαλές των τηλεπαραθύρων έπρεπε να επιστρατεύσουν την επινοητικότητά τους για να δώσουν ερμηνείες, να διατυπώσουν σενάρια, ποιος είναι αυτή τη φορά ο εχθρός, πόσο ισλάμ κρύβει, πόση Ακροδεξιά, πόσον εξτρεμισμό ή τρέλα. Τρεις νεκροί, 176 τραυματίες σε μια μέρα χαράς για τους Βοστονέζους οπωσδήποτε είναι μια τραγωδία. Αλλά δεν είναι και η 11η Σεπτεμβρίου.

Δεν έγινε κάτι αντίστοιχο για τους πέντε νεκρούς στις διαδηλώσεις της Βενεζουέλας, ούτε για τους δεκάδες νεκρούς του σεισμού στα σύνορα Ιράν και Πακιστάν. Κι ούτε λόγος να διακόψει κανείς το πρόγραμμα για τους 16 νεκρούς σ’ ένα ορυχείο της Γκάνα, ή για τον απροσδιόριστο αριθμό καθημερινών θυμάτων στον εμφύλιο της Συρίας. Και με την αιματηρή καθημερινότητα στο Ιράκ ποιος ασχολείται πια, μετά βίας βρίσκουν θέση στα μονόστηλα οι απολογισμοί νεκρών από επιθέσεις αυτοκτονίας, κι αν του Ιράκ οι χαμένες ζωές έχουν κάποια μικρή τύχη στην ειδησεογραφία, δεν ισχύει το ίδιο για τη Σομαλία, ποιος άλλωστε καταγράφει τον απολογισμό των εμφυλίων που σοβούν σ’ όλη την Αφρική, αυτοί οι θάνατοι είναι μόνο για τις στατιστικές του ΟΗΕ, που κατά καιρούς αφυπνίζουν τον κοιμώμενο ανθρωπισμό της Δύσης.


Μάθαμε συγκλονιστικές λεπτομέρειες για το οκτάχρονο παιδί που έχασε τη ζωή του στο σημείο των εκρήξεων στη Βοστόνη, μαθαίνουμε κι άλλες συγκινητικές ιστορίες απλών Αμερικανών που τραυματίστηκαν, ακρωτηριάστηκαν ή σοκαρίστηκαν, αλλά δεν έχουμε μάθει έστω και μια απλή ιστορία ενός από τα 10.000 -15.000 παιδιά που κατά τους απολογισμούς των διεθνών οργανώσεων έχουν χαθεί στη διάρκεια των συγκρούσεων στη Συρία. Ακόμη κι αυτό το «περίπου» του απολογισμού -5.000 παιδιά πάνω, 5.000 παιδιά κάτω- είναι ένα μέτρο του χάσματος των τιμών της ζωής μεταξύ Δύσης και Ανατολής, πλούσιων και φτωχών κοινωνιών, ισχυρών και ανίσχυρων κρατών. Στη Βοστόνη δεν υπήρξε «περίπου», μετρήθηκε και η παραμικρή σταγόνα αίματος που χύθηκε, και η τελευταία κραυγή τρόμου που βγήκε, και το τελευταίο δάκρυ που κύλησε. Έγινε πρώτο θέμα παντού, γιατί, πράγματι, η ζωή δεν έχει παντού το ίδιο ειδικό βάρος και, αν υπήρχε χρηματιστήριο για την αξιολόγησή της από τις ψυχρές και ακριβοδίκαιες αγορές, είναι σίγουρο ότι θα εκτόξευαν στα ύψη την τιμή της ζωής στην αμερικανική αγορά, «νέο ιστορικό ρεκόρ στην Dead Man Walking Street», κάποια ανάλογη δίκαιη αποτίμηση θα έκαναν στις λονδρέζικες ή στις βερολινέζικες ζωές, αλλά οι ζωές της Αφρικής, της Ινδονησίας, της Κίνας, του Πακιστάν δεν μοιάζει να έχουν καμιά πολυτιμότητα, ώστε ν’ αξίζουν να μπουν έστω σε μια αγορά ανθρώπινων ζωών. Ποιος επενδύει σε κάτι εξ ορισμού χαμένο;


«Είμαστε όλοι Βοστονέζοι», έσπευσαν κάποιοι να πουν και να γράψουν, ίσως για να ξεπλύνουν εκείνη την «ντροπή» της 9.11.2001, όταν το τραυματισμένο γόητρο της υπερδύναμης που κατέρρεε μαζί με τους Δίδυμους Πύργους και 3.000 ανυποψίαστες ζωές προκαλούσε κάποια κρυφή χαιρεκακία, ίσως και μια παράλογη προσδοκία ότι το θηρίο θα μαλακώσει, αν κι έγινε το αντίθετο. «Είμαστε όλοι Βοστονέζοι», είπαν κι έγραψαν, αιτιολογώντας με άψογο ορθολογισμό την περήφανη θλίψη τους, γιατί -λέει- οι ΗΠΑ είναι το προπύργιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας, γιατί αν δεν ήταν οι ΗΠΑ θα ήμασταν κάτι μεταξύ Βόρειας Κορέας και Βιετνάμ.


Αλλά το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό: «Δεν είμαστε όλοι Βοστονέζοι». Όσο πιο μακριά από το «κέντρο του κόσμου» βρισκόμαστε, τόσο μικραίνει το ειδικό βάρος της ανθρώπινης υπόστασής μας, γι’ αυτό άλλωστε η πολιτισμένη Δύση τη μετρά με πλούτο, με κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Κι αφού το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Σομαλία είναι μόλις 600 δολάρια τον χρόνο- τόσο κοστίζει εκεί κάθε κεφαλή και το σώμα που τη συνοδεύει, λιγότερο από 2 δολάρια τη μέρα-, πού να βρει τα υπόλοιπα ο μέσος Σομαλός για να υπερβεί τα 49 χρόνια του προσδόκιμου ζωής του;


«Δεν είμαστε όλοι Βοστονέζοι», είμαστε πιο πολύ Σομαλέζοι, Βιετναμέζοι, Βορειοκορεάτες, Σύροι, Ιρακινοί, γιατί απέχουμε όλο και περισσότερο από τις αποτιμήσεις του χρηματιστηρίου της ζωής, από τα 48.000 δολάρια κατά κεφαλήν ΑΕΠ του Βοστονέζου και του Νεοϋορκέζου. Αυτή είναι η ανομολόγητη συνθήκη της πραγματικότητας: το ειδικό βάρος της ανθρώπινης ζωής είναι συνάρτηση του ειδικού βάρους της χώρας στην οποία «φυτρώνει», κι είναι απορίας άξιον γιατί οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης που βαθμολογούν το αξιόχρεο κάθε κράτους δεν έχουν επινοήσει κι έναν δείκτη που να μετρά το αξιόζωον κάθε πολίτη της, να το πουλάνε στις τράπεζες να ξέρουν πώς πορεύονται, να το δίνουν και στις ασφαλιστικές να ξέρουν κι αυτές αν αξίζει τον κόπο να τον ασφαλίσουν – αν και το κάνουν ήδη, ζητώντας από τους υποψήφιους πελάτες «εγγυήσεις» ότι δεν θα πάθουν καρκίνο, δεν έχουν φραγμένες αρτηρίες και κουρασμένη καρδιά.

Λοιπόν, δεν υπάρχει τίποτε παράδοξο στο γεγονός ότι ένας θάνατος, αν και για τον νεκρό έχει την ίδια ακριβώς βαρύτητα είτε επέρχεται σε ένα πολυτελές διαμέρισμα της Βοστόνης είτε σε ένα παράπηγμα της Καμπούλ, για τους ζώντες έχει άλλη σημασία και βαρύτητα. Οι Αμερικανοί οικονομέτρες, που δεν αφήνουν τίποτε αμέτρητο, έχουν επινοήσει την «τιμή μιας στατιστικής ζωής», που σημαίνει περίπου πόσο κοστίζει στην κοινωνία η προστασία ενός ανθρώπου από τον απροσδόκητο θάνατο από ιάσιμη ασθένεια, από αποτρέψιμα ατυχήματα κι απειλές, από την περιβαλλοντική επιβάρυνση κ.ά. Ο «λογαριασμός» πριν από μερικά χρόνια έβγαλε πως το κόστος είναι περίπου 8 εκατομμύρια δολάρια δημόσιας και ιδιωτικής δαπάνης για μια αμερικανική «στατιστική ζωή», κι υποτίθεται ότι στη δαπάνη αυτή περιλαμβάνονται τα τρισεκατομμύρια που διατίθενται για να βομβαρδιστεί το Αφγανιστάν, να ισοπεδωθεί το Ιράκ, γιατί η αμερικανική «στατιστική ζωή» απειλείται παντού κι αξίζει τους θανάτους πολλών μη Αμερικανών που η «στατιστική ζωή» τους δεν έχει καν τιμή.

Το παράδοξο είναι το πώς το βλέμμα και τα προγραμματισμένα συναισθήματα όλων μας, είτε ζούμε σε καπιταλιστική μητρόπολη, είτε σε ένα φτωχό βαλκανικό χωριό, έχουν ομογενοποιηθεί και εξοικειωθεί μ’ αυτό το άνισο ισοζύγιο της ανθρώπινης ζωής και θανάτου. Αν και ο φόβος του δεύτερου είναι το μόνο που μας καθιστά ίσους από γεννήσεώς μας, η απώλεια της πρώτης μάς συγκλονίζει όταν συμβαίνει «έκτακτα», όπως στη Βοστόνη, αλλά μας φαίνεται σχεδόν φυσική όταν συμβαίνει στο περιθώριο του καπιταλιστικού σύμπαντος, από «φυσικά» γεγονότα όπως η πείνα, η ελονοσία, ο εμφύλιος ή η αστοχία ενός αμερικανικού βομβαρδισμού.

Μήπως αδικώ με τις κοινοτοπίες μου τις γεωπολιτικές διαστάσεις μιας φονικής επίθεσης στις ΗΠΑ σε σχέση με τις περιορισμένης διεθνούς επιρροής ανθρώπινες εκατόμβες στην Ασία ή την Αφρική; Δεν τις αγνοώ καθόλου, κι αντιλαμβάνομαι πως, ακόμη κι αν οι εκρήξεις της Βοστόνης ήσαν αναίμακτες, δύσκολα θα αποφεύγαμε έναν νέο κύκλο τρομοφοβίας κι έναν ακόμη γύρο ασφαλειομανίας, που από το 2001 και μετά κόστισε σε όλη της Δύση πολλά σε χρήμα, δικαιώματα και αυταρχισμό, αλλά δεν πρόσθεσε τίποτα ούτε στην ασφάλεια ούτε στην αξία της ανθρώπινης ζωής. Αντίθετα, η αξία κάθε «στατιστικής ζωής» παραμένει πιο εκτεθειμένη σε απλούστατους κινδύνους και απειλές, ακόμη και στην πολιτισμένη Δύση, στην «ανθρωπιστική» Ευρώπη που υποτίθεται πως σώζει τον εαυτό της από έναν ιστορικό θάνατο, διαλύοντας το σύστημα κοινωνικής προστασίας, υποβαθμίζοντας τα συστήματα υγείας, εκθέτοντας τους φτωχότερους Ευρωπαίους σε κινδύνους θανάτου που νομίζαμε πως είχαν εξαλειφθεί. Βρετανοί επιστήμονες προειδοποίησαν ήδη για την «τοξική, γενετική κληρονομιά της λιτότητας», για τον θανατηφόρο συνδυασμό ύφεσης και κρατικής αναλγησίας, που μειώνει δραστικά την «τιμή της στατιστικής ζωής» του μέσου Ευρωπαίου. Προσεχώς, όλοι θα είμαστε Σομαλοί. Αν και στην Ελλάδα, όπως μας θύμισε η Μανωλάδα, είμαστε ήδη Μπαγκλαντέζοι.



ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ

Για δεκαετίες οι ομοσπονδιακές Αρχές (των ΗΠΑ) έχουν υπολογίσει την αξία μιας «στατιστικής ζωής» και έχουν χρησιμοποιήσει αυτήν την τιμή κάθε φορά που εκτιμούν τα κόστη και τα ευεργετήματα των προτεινόμενων ρυθμίσεων. Αν μια ρύθμιση αναμενόταν να σώσει μερικές ζωές, ο αριθμός των ζωών θα μπορούσε να πολλαπλασιαστεί με την «τιμή της στατιστικής ζωής» για να αποτιμηθούν τα οφέλη. Ωστόσο, επειδή οι ζωές που σώζονται στο μέλλον έχουν την ίδια ονομαστική τιμή με τις ζωές που σώζονται στο παρόν, η πραγματική τιμή των μελλοντικών ζωών φθίνει σταθερά, με έναν ετήσιο ρυθμό που κυμαίνεται μεταξύ του 3% έως 7%. Με άλλα λόγια, αν μια ζωή που σώζεται σήμερα αξίζει 8 εκατομμύρια δολάρια, μια ζωή που θα σωθεί σε δέκα ή είκοσι χρόνια θα αξίζει πολύ λιγότερο. Ένας ρυθμός μείωσης 7% μειώνει στο μισό την αξία μιας ζωής που αναμένεται να σωθεί το 2022 και κατά τρία τέταρτα την αξία μιας ζωής που θα σωθεί το 2032. Αυτή η διαδικασία εμποδίζει τη ρύθμιση των βραδυφλεγών κινδύνων, όπως η καρκινογένεση στους χώρους εργασίας ή η παγκόσμια κλιματική αλλαγή.
http://kibi-blog.blogspot.gr/2013/04/blog-post_20.html
Ben Trachtenberg, «Tinkering with the machinery of life» (UCLA LAW REVIEW)

Παρασκευή 19 Απριλίου 2013

ακρη ελασσονας: Η Φραουλίτσα

ακρη ελασσονας: Η Φραουλίτσα: Η Φραουλίτσα και ο Γαργαντούας Ο Γαργαντούας είναι ο ήρωας ενός «μυθιστορήματος» του Ραμπελέ, εξόχως...

Η Φραουλίτσα

Η Φραουλίτσα και ο Γαργαντούας



E4B73492-FE0F-4514-B814-01C8CC106224

Ο Γαργαντούας είναι ο ήρωας ενός «μυθιστορήματος» του Ραμπελέ, εξόχως διασκεδαστικού και επίκαιρου –παρότι γράφτηκε πριν 500 χρόνια. Είναι ένας γίγαντας, ένας γιγάντιος γίγαντας, ένας αχόρταγος γίγαντας, ένας αδηφάγος γίγαντας.
Οι χωρικοί του φέρνουν ολόκληρα βόδια και γουρούνια, λαχανικά και φρούτα με το τσουβάλι, βαρέλια κρασί, τσουκάλια με φαΐ και ο Γαργαντούας τα καταβροχθίζει όλα, χωρίς ποτέ να χορταίνει.
Η Φραουλίτσα είναι η ηρωίδα ενός «κοριτσίστικου» κινούμενου σχεδίου. Είναι καλοκάγαθη και χαριτωμένη και ζει σε έναν γλυκό κόσμο φτιαγμένο από ζαχαρωτά. Τα μόνα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γλυκιά Φραουλίτσα έχουν να κάνουν με τη μαρέγκα που δεν της πέτυχε ή με την τούρτα γενεθλίων του σκύλου της –«Ωχ, όχι! Μου τέλειωσε το παντεσπάνι!»
Στον κόσμο της Φραουλίτσας, όπως φάνηκε με το εγκληματικό περιστατικό στη Μανωλάδα, ζούνε και οι Έλληνες –καθώς και όλος ο δυτικός κόσμος, ας μην ιδιοποιούμαστε την υποκρισία.
Όλοι σοκαρίστηκαν και έσπευσαν να καταδικάσουν τους «δουλέμπορους του 21ου αιώνα». Όλα τα κόμματα, όλες οι εφημερίδες –ημεδαπές και αλλοδαπές, όλοι οι φραουλένιοι πολίτες που άξαφνα συνειδητοποίησαν ότι υπάρχουν κακοί άνθρωποι που εκμεταλλεύονται τον λαθροσυνάνθρωπο τους.
«Μποϋκοτάζ στις φράουλες του αίματος», φωνάζουν διαδικτυακά τα φραουλόπαιδα.
«Δε θα ξαναφάω ποτέ φράουλες με σαντιγί», διακηρύττει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Και αναρωτιέμαι: Είμαστε ηλίθιοι ή υποκριτές;
Ποιοι έχουν φτιάξει τα ρούχα και τα παπούτσια που φοράμε; Ο δισεκατομμυριούχος Ζάρας με τα χεράκια του ή χιλιάδες εξαθλιωμένοι εργάτες, εκεί μακριά στην Ασία;
Και τα «σκυλάδικα» παιχνίδια που αγοράζουμε στα παιδιά μας μήπως τα κατασκευάζουν χαρούμενοι εργαζόμενοι που δουλεύουν οκτάωρο και το απόγευμα πηγαίνουν στη μεζονέτα τους –στα προάστια του Χονγκ Κονγκ;
Τον υπολογιστή μας και το τόσο έξυπνο κινητό μας που τα έχουν συναρμολογήσει; Στην Ελβετία ή στο Λουξεμβούργο;
Και τα έπιπλα που αγοράζουμε γιατί είναι φτηνά; Επειδή οι Σουηδοί ρίχνουν το κόστος βάζοντας αλογίσιο κρέας στα κεφτεδάκια τους;
Ο καφές, τα πορτοκάλια Αργεντινής, ο βακαλάος Ειρηνικού είναι προϊόντα fair trade;
gargantua kutali
Ο πολιτισμός έχει κτιστεί πάνω στα σώματα σκλάβων. Αλλά οι σκλάβοι του σήμερα ζούνε πολύ μακριά για να μη μας χαλάνε τη φραουλένια μας διάθεση όταν αγοράζουμε το νέο ipad.
Και σαν τους καλοφαγάδες που ζητάνε από τον εστιάτορα να διώξει το ζητιάνο από την τζαμαρία του εστιατορίου, γιατί τον λυπούνται και δεν μπορούν να φάνε, έτσι κι εμείς δε θέλουμε να ξέρουμε για τους σκλάβους.
Ας πάνε στο Μπαγλαντές να πεθάνουν, γιατί πρέπει να εξοντώνονται στη Μανωλάδα;

Η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση μας, η οποία «καίγεται» για τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα, καταδικάζει αυτού του είδους τις αποτρόπαιες εκδηλώσεις βίας, απ’ όπου κι αν προέρχονται, αρκεί βεβαίως να μην προέρχονται από τον Ελληνικό Χρυσό και την Ελντοράντο.
Ο Γαργαντούας, βλέπετε, πρέπει όχι μόνο να τραφεί, αλλά και να προστατευτεί από τα φραουλόπαιδα. Έτσι ρίχνουν πρώτο θέμα σε όλα τα κανάλια και τις εφημερίδες τα γαργαντουάκια και τα σκυλιά τους.
Και για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού έθνους όλοι συμφωνούν.

Την ίδια στιγμή οι ξένες εφημερίδες «εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους», λες και στις ΗΠΑ οι Μεξικάνοι λαθρομετανάστες ζούνε το αμερικανικό όνειρο.
Λες και στην Ευρώπη η ελαστική εργασία, η μερική εργασία, η παράνομη εργασία, η κακοπληρωμένη εργασία και η ανεργία δεν είναι ο κανόνας.
Λες και οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ και οι χώρες του νυν μεσογειακού μπλοκ δεν μετατρέπονται σε στρατόπεδα εργασίας.
Λες και όλα αυτά δεν γίνονται για να τραφεί ο Γαργαντούας.

Δε θυμάμαι το τέλος του Γαργαντούα. Νομίζω –ή θέλω να πιστεύω- ότι πεθαίνει από το πολύ φαγητό. Ή μπορεί οι χωρικοί να σταματάνε να τον ταΐζουν και να πεθαίνει από ασιτία.
Σίγουρα πάντως, ο Γαργαντούας δε θα πάθει τίποτα αν δεν έχει να φάει φτηνές φράουλες -κι αυτό το ξέρει καλά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

ΥΓ: Επειδή η ηλιθιότητα δεν είναι καθόλου σπάνια στις μέρες μας, θα πρέπει να κάνω τη διευκρίνιση ότι δεν αντιτίθεμαι στο μποϋκοτάζ.
Αν δεν έγινα σαφής με όσα έγραψα το λέω και με μια βιβλική φράση: Διυλίζουμε τις φράουλες και καταπίνουμε την κάμηλο.ο γελωτοποιος

Σάββατο 13 Απριλίου 2013

Γιαννωτά





Και τώρα λίγο γέλιο.
Ενα κουίζ από τον Κώστα Παλιούρα που γραφτηκε σε σχόλιο στο μπλοκ Γιαννωτά,http://giannota.blogspot.de/

-Θα βαλω ενα κουίζ με 10 ερωτησεις για το ποσο Γιαννουτιώτες εισται.

Ποσο Γιαννουτιώτς η Γιαννουτιωτσα είσαι;;;;;

1.Ποτε ιδρυθηκε ο ΜΕΣΓιαννωτών.
α) Το 1980
β) Το 1978
γ) Το 1979

2. Ποια ηταν τα ''Μπαζούφια''.

α) Ο Νεοκλής με το Μπατζανίκα;
β) Ο συχωρεμενος ο Ηρακλης με το Μπασια;
γ) Ο Γκουλτσουνικος με το Κωτσιο τ Μπουραζανι;

3. Τι ομαδα ειναι ο Παναγιώτς τσ Κουλας.
α) Λαρσα
β) ολυμπιακος
γ) παναθηνα'ι'κος

4. Πως ειναι η σώστη φραση.
α) Να σι δαγκωσει τ' Πραπα του γουμαρι;
β) Να σι κλωτσήσει τ' Πραπα του γουμάρι;
γ) Να σι γαμησει τ΄Πραπα του γουμαρι;

5. Πως λεγεται η πετρα στο δρομο για το μοναστηρι.
α) Κριακούρο;
β) Σουρλόπετρα;
γ) Βραχος;

6. Πως λεγεται η προβατινα με μικρο μαστάρι;
α) Καλαμοβύζα;
β) Τσιπρουβύζα;
γ) Σφιχτάρμεχτη;

7. Ποιος ειδε πρωτος τ πατσια απ' τν αρκούδα;
α) Οι κηνυγαραίοι;
β) Οι τσιουμπαναραίοι;
γ) Οι περιπατητές;

8. Τι λενε οι καφετζηδες στο χωριο αμα πεσει μυγα στο φραπε;
α) Σκασμαρα δεν ψοφσαν πριν απο λιγο εριξα αεροζολ.
β) Να σε κανω αλλο;
γ) αρα δε παθεντς τιποτα, μεχρι να γινει αυτη σα κι σενα...

9. Που πεφτει η Λαζηνιά.
α) Απεναντι απο το μοναστηρι προς Τροχαλο μερια.
β) Στο ποταμι.
γ) Σιαπερα κατου Τσιάρα.

10. Ποια ηταν η σωστη ανακοινωση απο το μεγαφωνο του χουριου.
α) Πλαλατει χουριανοι νταλτσει ου λυκους στ Κωτσιου το μαντρι.
β) Πλαλατει χουριανοι εφαγε ου λυκους τ γιανν' του μπλαρι.
γ) Πλαλατει χουριανοι ενας λυκους κι εφτα λυκουλια γκιλιουντι στου Τρανό του λακκου.

Αν απαντησεις εισαι

10/10 Ντιπ Γιαννουτιωτς
9/10 Μονιμος κατοικος Γιαννουτας
8/10 Μεντς σν αλασσονα
7/10 Μεντς στ Λαρσα
6/10 Μεντς στ γερμανια
5/10 Ερχαισε στ χαση κι στ φεξη
4/10 Εχς μανα απο τ χουριο
3/10 Εχς φιλους Γιαννουτιωτες
2/10 Εχς μακρινες ριζες
1/10 Εισαι οσο παταει η γατα

Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Η ψυχολογία του όχλου

Η ψυχολογία του όχλου και ο ρόλος των δημαγωγών στις επαναστάσεις (Γκιστάβ Λε Μπον)




Γκιστάβ Λε ΜπονΟ ρόλος του λαού στάθηκε ο ίδιος σ' όλες τις επαναστάσεις. Δεν είναι ποτέ ο λαός εκείνος, που συλλαμβάνει την ιδέα των επαναστάσεων, ούτε εκείνος που τις καθοδηγεί. Η δράση του κατευθύνεται από τους δημαγωγούς. Μόνον όταν τα άμεσα συμφέροντά του βλάπτονται, βλέπει κανείς, τμήματα του λαού να επαναστατούν αυθόρμητα. Ένα κίνημα επίσης εντοπισμένο αποτελεί μια απλή στάση.
Η επανάσταση είναι εύκολη, όταν οι δημαγωγοί εξασκούν μεγάλη επιρροή στον λαό. Οι νέες όμως ιδέες διεισδύουν στις λαϊκές μάζες με μια εξαιρετική βραδύτητα. Ο λαός αποδέχεται γενικά μια επανάσταση χωρίς να γνωρίζει το γιατί, και όταν τυχαία φθάσει στο σημείο να το αντιληφθεί, η επανάσταση έχει πια τελειώσει από πολύ καιρό. Ο λαός κάνει μια επανάσταση, γιατί σπρώχνεται να την κάνει, αλλά επειδή δεν καταλαβαίνει και πολλά πράγματα από τις ιδέες των δημαγωγών του, τις εξηγεί με τον τρόπο του κι ο τρόπος αυτός δεν μοιάζει καθόλου με τον τρόπο των αληθινών πρωτεργατών του κινήματος. Η Γαλλική Επανάσταση παρέχει σ' αυτό το σημείο ένα εκπληκτικό παράδειγμα.
Η Επανάσταση του 1789 είχε σαν πραγματικό σκοπό ν’ αντικαταστήσει την εξουσία των ευγενών με την εξουσία της αστικής τάξεως, δηλαδή ν' αντικαταστήσει μια παλιά ομάδα εκλεκτών, που είχαν γίνει ανίκανοι, με μια νέα ομάδα εκλεκτών, που ήταν ικανοί. Στην πρώτη αυτή φάση της Γαλλικής Επαναστάσεως πολύ λίγο έμπαινε ζήτημα για τον λαό. Είχε βέβαια διακηρυχθεί η λαϊκή κυριαρχία, αλλά μεταφραζόταν μόνο με το δικαίωμα να εκλέγει τους αντιπροσώπους του. Ο λαός εντελώς αμόρφωτος, μη ελπίζοντας, όπως η αστική τάξη, ν' ανεβεί τις βαθμίδες της κοινωνικής κλίμακας, μη νοιώθοντας διόλου τον εαυτό του ισότιμο με τους ευγενείς και μη φιλοδοξώντας να το πετύχει, είχε βλέψεις και συμφέροντα πολύ διαφορετικά από τα συμφέροντα των ανεπτυγμένων τάξεων της κοινωνίας. Οι αγώνες της Εθνοσυνελεύσεως με τη βασιλική εξουσία οδήγησαν στην ανάμιξη του λαού σ' αυτή την πάλη. Η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή του λαού μετέβαλε πολύ γρήγορα την αστική επανάσταση σε λαϊκή.
Όταν μια ιδέα δεν έχει δύναμη και δεν επενεργεί παρά με την προϋπόθεση ότι θα 'χει σαν στήριγμα μια συναισθηματική και μυστικιστική βάση, στην περίπτωση αυτή οι θεωρητικές αντιλήψεις της αστικής τάξεως, για ν' ασκήσουν επίδραση πάνω στον λαό, θα 'πρεπε να μεταμορφωθούν σε μια καινούργια ξεκάθαρη πίστη, που να πηγάζει από ολοφάνερα πρακτικά συμφέροντα. Η μεταμόρφωση αυτή έγινε πολύ γρήγορα, όταν ο λαός άκουσε τους ανθρώπους εκείνους, που τους θεωρούσε σαν κυβερνήτες του, να τον διαβεβαιώνουν, ότι ήταν ίσος με τους παλιούς αφέντες του. Θεώρησε τότε τον εαυτό του θύμα κι άρχισε να λεηλατεί, να πυρπολεί, να σφάζει, νομίζοντας ότι εξασκεί κάποιο δικαίωμα.
Η μεγάλη δύναμη των επαναστατικών αρχών κατέληξε γρήγορα στο να δώσει ελεύθερη διέξοδο στα ένστικτα της πρωτόγονης βαρβαρότητας, που χαλιναγωγούνταν ως τότε από τους πανάρχαιους απαγορευτικούς φραγμούς του κοινωνικού περιβάλλοντος, από την παράδοση και τους νόμους. Τα πλήθη σπάζοντας κάθε μέρα όλους τους κοινωνικούς φραγμούς, που τα συγκρατούσαν, είχαν την εντύπωση πως αποκτούσαν μια απεριόριστη εξουσία και δοκίμαζαν τη χαρά να βλέπουν τους παλιούς αφέντες τους να αφανίζονται και να απογυμνώνονται. Μιας κι ο λαός έγινε αφέντης, μπορούσε να μην επιτρέψει τα πάντα στον εαυτό του;
Το έμβλημα «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη», αληθινή εκδήλωση πίστης και ελπίδας στα πρώτα βήματα της Γαλλικής Επαναστάσεως, δεν χρησιμεύει τώρα πια παρά για να καλύψει με μια νόμιμη δικαιολογία τα αισθήματα πλεονεξίας, ζηλοφθονίας και μίσους για κάθε ανώτερο, δηλαδή τα αληθινά κίνητρα των όχλων, που καμμιά πειθαρχία δεν μπορεί να χαλιναγωγήσει. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Επανάσταση μέσα σε τόσο λίγο χρόνο κατέληξε στην αταξία, στις βιαιότητες και στην αναρχία.
Απ' τη στιγμή που η Γαλλική Επανάσταση πέρασε απ' τα χέρια της αστικής τάξεως στα λαϊκά στρώματα, έπαψε να κυριαρχεί ο ορθός λόγος πάνω στο ένστικτο και, αντίθετα, κατεβλήθη η προσπάθεια να κυριαρχήσει το ένστικτο πάνω στον ορθό λόγο. Ο νόμιμος αυτός θρίαμβος των αταβιστικών ενστίκτων ήταν τρομερός. Κάθε κοινωνική προσπάθεια-προσπάθεια απαραίτητη σε κάθε κοινωνία για να της επιτρέψει να υφίσταται— έτεινε σταθερά στο να χαλιναγωγήσει, χάρις στη δύναμη των παραδόσεων, των εθίμων και των κανόνων, ορισμένα φυσικά ένστικτα, που κληροδοτήθηκαν στον άνθρωπο από την πρωτόγονη ζωώδη κατάστασή του. Είναι εύκολο να δαμάσουμε τα ένστικτα αυτά -κι ένας λαός είναι τόσο περισσότερο πολιτισμένος, όσο περισσότερο τα εξουσιάζει- αλλά δεν μπορούμε να τα εξαλείψουμε. Η επίδραση διαφόρων παρορμήσεων τα κάνει να ξαναπαρουσιάζονται εύκολα. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, είναι τόσο επικίνδυνη η αποχαλίνωση των λαϊκών παθών. Ο χείμαρρος, που βγαίνει έξω από την κοίτη του, δεν ξαναγυρνάει σ' αυτήν πριν να σπείρει την καταστροφή. «Δυστυχία σ' εκείνον που θα ξεσηκώσει τις λαϊκές μάζες», έλεγε ο φιλόσοφος Ριβαρόλ, από την αρχή της Γαλλικής Επαναστάσεως. «Δεν είναι δυνατόν με κανέναν τρόπο να διαφωτιστεί ο όχλος».
Οι νόμοι της ψυχολογίας των όχλων, δείχνουν ότι ο λαός δεν ενεργεί ποτέ χωρίς δημαγωγούς και ότι αν λάβει κάποτε σημαντικό μέρος στις επαναστάσεις ακολουθώντας και οδηγώντας ως τα άκρα τις παρορμήσεις, που δέχτηκε, δεν διευθύνει ποτέ τα κινήματα, που εκτελεί. Σ' όλες τις πολιτικές επαναστάσεις συναντά κανείς τη δράση των δημαγωγών. Οι δημαγωγοί δε δημιουργούν τις ιδέες, που χρησιμεύουν σαν στήριγμα στις επαναστάσεις, αλλά τις χρησιμοποιούν σαν μέσα δράσεως. Ιδέες, δημαγωγοί, στρατοί και όχλοι αποτελούν τέσσερα στοιχεία, που το καθένα έχει τον δικό του ρόλο σ' όλες τις επαναστάσεις. Ο όχλος, που ξεσηκώνεται από τους δημαγωγούς, ενεργεί κυρίως σαν μάζα. Η δράση του μπορεί να παραβληθεί με τη δράση μιας οβίδας, που τρυπάει έναν θώρακα, με την ενέργεια μιας δύναμης, που δεν δημιούργησε. Ο όχλος σπανίως αντιλαμβάνεται κάτι απ' τις επαναστάσεις, που συντελέστηκαν με τη βοήθειά του. Ακολουθεί υπάκουα τους δημαγωγούς, χωρίς καν να προσπαθεί να μαντέψει τι επιθυμούν να γίνει...
Ο φόβος της τιμωρίας εμποδίζει πολλούς απ' αυτούς που αποτελούν τον όχλο να εγκληματίσουν σε ομαλές περιστάσεις· εγκληματούν όμως μόλις μπορέσουν, χωρίς κίνδυνο, ν' αφήσουν αχαλιναγώγητα τα κακά τους ένστικτα. Σ' αυτόν τον ολέθριο συρφετό, οφείλονται οι σφαγές, που βούτηξαν στο αίμα όλες τις επαναστάσεις. Γιατί, ο όχλος ήταν εκείνος που, με την καθοδήγηση των δημαγωγών, πλημμύριζε αδιάκοπα τις μεγάλες επαναστατικές συνελεύσεις. Τα άτακτα αυτά πλήθη, δεν είχαν άλλο ιδανικό παρά να σφάζουν, να λεηλατούν, να πυρπολούν. Η αδιαφορία τους για τις θεωρίες και τις αρχές ήταν πλήρης.
Στα στοιχεία, που στρατολογούνται από τα πιο χαμηλά στρώματα του λαού, έρχεται να προστεθεί, εξ αιτίας της μεταδοτικότητος, ένα πλήθος άεργοι κι αδιάφοροι, που παρασύρονται απ' το κίνημα. Φωνασκούν, γιατί ο καθένας φωνασκεί και επαναστατούν, γιατί ο καθένας επαναστατεί, χωρίς να 'χουν άλλωστε την πιο παραμικρή ιδέα για την αιτία, για την οποία φωνασκούν και στασιάζουν οι άλλοι. Η υποβολή του κοινωνικού περιβάλλοντος τα κυβερνάει εντελώς και τ' αναγκάζει να δρουν.
Οι θορυβώδεις και κακοποιοί αυτοί όχλοι, πυρήνας όλων των επαναστάσεων, απ' την αρχαιότητα ως την εποχή μας, είναι οι μόνοι που γνωρίζουν οι ψευτορήτορες. Γι' αυτούς, ο όχλος είναι ο κυρίαρχος λαός. Στην πραγματικότητα, ο κυρίαρχος λαός αποτελείται προπάντων απ’ το χυδαίο όχλο για τον όποιον έλεγε ο Θιέρσος: «Απ' τον καιρό που ο Τάκιτος τον είδε να χειροκροτεί τα εγκλήματα των αυτοκρατόρων, ο χυδαίος όχλος δεν άλλαξε. Οι βάρβαροι αυτοί, που πληθαίνουν μέσα στα σπλάγχνα της κοινωνίας, είναι πάντα έτοιμοι να την ρυπάνουν με όλα τα εγκλήματα, ν’ ακολουθήσουν κάθε εξουσία κι έτσι ν' ατιμάσουν όλες τις αιτίες μιας επαναστάσεως...».
Πλάι στις καταστροφικές ορδές, που ο ρόλος τους είναι πρωταρχικός στις επαναστάσεις, βρίσκεται η μάζα του πραγματικού λαού, που δεν ζητάει τίποτε άλλο παρά να εργαστεί. Ωφελείται μερικές φορές απ' τις επαναστάσεις, αλλά δεν σκέπτεται ποτέ να τις υποκινήσει. Οι θεωρητικοί της επαναστάσεως, πολύ λίγο τον γνωρίζουν και δυσπιστούν σ' αυτόν, επειδή διαισθάνονται καλά, ότι κατά βάθος είναι συντηρητικός και προσηλωμένος στις παραδόσεις. Σταθερός πυρήνας αντιστάσεως μιας χώρας, έχει συνοχή και δύναμη. Εξαιρετικά πειθήνιος από φόβο, παρασυρόμενος εύκολα απ' τους δημαγωγούς, αφήνεται για μια στιγμή να οδηγηθεί, κάτω από την επίδρασή τους, σ' όλες τις υπερβολές, αλλά το προγονικό βάρος της φυλής θα υπερισχύσει αμέσως και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο κουράζεται γρήγορα από τις επαναστάσεις. Η ψυχή του, που είναι προσηλωμένη στις παραδόσεις, τον παρακινεί να ορθωθεί γρήγορα ενάντια στην αναρχία, όταν αυτή ογκώνεται πολύ. Αναζητάει τότε τον αρχηγό, που θα ξαναφέρει την τάξη. Ο λαός αυτός, ο υποτακτικός και ήσυχος, δεν έχει φυσικά υψηλές ή πολυσύνθετες πολιτικές αντιλήψεις. Το ιδεώδες της πολιτικής διακυβερνήσεως που επιδιώκει, πάντα απλό, πλησιάζει πολύ προς τη δικτατορία. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, από την εποχή των ελληνικών δημοκρατιών ως τις μέρες μας, η μορφή αυτή της διακυβερνήσεως έρχεται σαν σταθερό επακόλουθο της αναρχίας...
Οι κοινωνίες όλων των εποχών περιλαμβάνουν πάντοτε έναν ορισμένο αριθμό ανήσυχων πνευμάτων, ασταθών και δυσαρεστημένων, που είναι έτοιμα να επαναστατήσουν ενάντια σ' οποιαδήποτε καθιερωμένη τάξη πραγμάτων. Δρουν από απλή μόνο κλίση προς την ανταρσία, κι αν κάποια μαγική δύναμη πραγματοποιούσε χωρίς κανέναν περιορισμό τις επιθυμίες τους, πάλι θα επαναστατούσαν. Η ειδική αυτή νοοτροπία προέρχεται συχνά απ' την εσφαλμένη προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον του, ή από υπερβολικό μυστικισμό, μπορεί όμως να είναι και ζήτημα ιδιοσυγκρασίας ή να προέρχεται από παθολογικές διαταραχές.
Η ανάγκη της εξεγέρσεως παρουσιάζει πολλούς και διαφόρους βαθμούς εντάσεως: Από την απλή δυσαρέσκεια, που εκφράζεται μόνο με λόγια ενάντια στους ανθρώπους και στα πράγματα, ως την ανάγκη της καταστροφής τους. Μερικές φορές, το άτομο στρέφει ενάντια στον ίδιο τον εαυτό του την επαναστατική ορμή, που δεν μπορεί να την διοχετεύσει αλλιώς... Οι αιώνιοι αυτοί επαναστάτες, ρέπουν γενικά προς την υποβολή και η μυστικιστική ψυχή τους είναι κυριευμένη, από έμμονες ιδέες. Παρά την φανερή ενεργητικότητα, που χαρακτηρίζει τις πράξεις τους, έχουν χαρακτήρα αδύναμο και είναι ανίκανοι να αυτοκυριαρχηθούν, ώστε ν' αντισταθούν στις παρορμήσεις που τους κυβερνούν. Το μυστικιστικό πνεύμα, απ' το όποιο εμπνέονται, τους παρέχει προφάσεις για τις βιαιότητες τους και τους κάνει να θεωρούν τους εαυτούς τους σαν μεγάλους μεταρρυθμιστές.
Σε ομαλή κατάσταση, οι επαναστάτες, που κάθε κοινωνία κλείνει μέσα της, συγκρατούνται απ' τους νόμους και το κοινωνικό περιβάλλον, με μια λέξη απ' όλους τους κοινωνικούς καταναγκασμούς, κι έτσι δεν ασκούν καμμιά επίδραση. Μόλις όμως εκδηλωθούν περίοδοι ταραχών, οι κοινωνικοί αυτοί καταναγκασμοί εξασθενούν και οι επαναστάτες μπορούν να δώσουν ελεύθερη διέξοδο στα ένστικτά τους. Τότε γίνονται οι φημισμένοι δημαγωγοί των κινημάτων. Λίγο τους ενδιαφέρει η αιτία και ο σκοπός της επαναστάσεως· αυτοί θα πεθάνουν χωρίς να νοιαστούν πως θ' αποκτήσουν την κόκκινη ή την λευκή σημαία, ή πως θα πετύχουν την απελευθέρωση κάποιας χώρας, που αόριστα μόνον άκουσαν να μιλάνε γι' αυτήν.
Το επαναστατικό πνεύμα δεν σπρώχνεται πάντα σε ακρότητες, που το καθιστούν επικίνδυνο. Μπορεί ν' αποβεί πηγή προόδου, όταν προέρχεται, όχι από συναισθηματικά και μυστικιστικά κίνητρα, αλλά από διανοητική βάση. Έτσι, χάρις στο τόσο ανεξάρτητα πνεύματα, που γίνονται διανοητικώς επαναστατικά, κατορθώνει ένας πολιτισμός να απαλλαγεί απ' τον ζυγό των παραδόσεων και της συνήθειας, όταν ο ζυγός αυτός γίνεται αβάσταχτος. Οι επιστήμες, οι τέχνες, η βιομηχανία προόδευσαν προπάντων χάρις στα πνεύματα αυτά. Ο Γαλιλαίος, ο Λαβουαζιέ, ο Ντάρβιν, δ Παστέρ, ήταν επαναστάτες. Αν δεν είναι αναγκαίο σ' έναν λαό να 'χει πολλές τέτοιες μεγαλοφυίες, του είναι όμως απαραίτητο να 'χει μερικές. Χωρίς αυτές ο άνθρωπος θα κατοικούσε ακόμη στα πρωτόγονα σπήλαια.
Η επαναστατική τόλμη, που ανοίγει τον δρόμο στις ανακαλύψεις, έχει ανάγκη από πολύ σπάνιες διανοητικές ικανότητες. Απαιτεί κυρίως μια ανεξαρτησία πνεύματος αρκετή για να ξεφεύγει απ' την επίδραση των κοινών αντιλήψεων και μια κρίση που να επιτρέπει να αντιλαμβάνεται, κάτω απ' τις επιφανειακές αναλογίες, την πραγματικότητα που κρύβεται. Η μορφή αυτή του επαναστατικού πνεύματος είναι δημιουργική, ενώ αυτή, που εξετάσαμε παραπάνω, είναι καταστροφική. Η επαναστατική νοοτροπία θα μπορούσε, λοιπόν, να συγκριθεί μ' ορισμένες ψυχολογικές καταστάσεις, χρήσιμες στη ζωή του ατόμου, οι οποίες όμως, στην υπερβολή τους, παίρνουν κάποια παθολογική μορφή πάντοτε βλαβερή.
Όλες οι πολιτισμένες κοινωνίες σέρνουν μοιραία ξοπίσω τους ένα κατακάθι εκφυλισμένων κι απροσάρμοστων στο κοινωνικά περιβάλλον, που έχουν προσβληθεί από κάθε λογής κακές τάσεις. Απατεώνες, ζητιάνοι, κατάδικοι, κλέφτες, δολοφόνοι, εξαθλιωμένοι, που ζουν χωρίς να φροντίζουν για την άλλη μέρα, αποτελούν τον εγκληματικό συρφετό των μεγάλων πόλεων. Στις ομαλές περιόδους τα φυράματα αυτά του πολιτισμού συγκρατούνται σχεδόν απ' την αστυνομία. Κατά τη διάρκεια όμως των επαναστάσεων, επειδή τίποτα δεν τα συγκρατεί πια, αφήνουν αχαλίνωτα τα εγκληματικά και αρπακτικά τους ένστικτα. Σ' αυτό το κοινωνικό κατακάθι, οι επαναστάτες όλων των εποχών, είναι βέβαιοι ότι θα βρουν στρατιώτες. Άπληστοι μόνο για λεηλασίες και σφαγές, λίγο ενδιαφέρονται για την υπόθεση, που ο κόσμος νομίζει ότι υπερασπίζουν...
Οι επαναστάσεις, οποιεσδήποτε κι αν είναι οι αφετηρίες τους, δεν επιφέρουν όλα τα αποτελέσματα τους παρά αφού διεισδύσουν στην ψυχή των λαών. Οι επαναστάσεις λοιπόν είναι συνέπεια της ψυχολογίας των όχλων...
Ο άνθρωπος, αν και αποτελεί μέρος ενός λαού, διαφέρει πολύ απ' τον ίδιο άνθρωπο, όταν είναι απομονωμένος. Η συνειδητή ατομικότητά του εξαφανίζεται μέσα στην ασυνείδητη προσωπικότητα του όχλου. Μια υλική σχέση δεν είναι απολύτως αναγκαία για να δώσει στο άτομο τη νοοτροπία ενός όχλου. Πάθη και συναισθήματα κοινά, που προκαλούνται από ορισμένα γεγονότα, αρκούν συχνά για να την δημιουργήσουν. Η ομαδική ψυχή, που σχηματίζεται ταυτόχρονα, αντιπροσωπεύει ένα πολύ ιδιόμορφο άθροισμα. Το κυριότερο χαρακτηριστικό της είναι ότι κυριαρχείται αποκλειστικά από ασυνείδητα στοιχεία, που υποτάσσονται σε μια ιδιαίτερη λογική: Την ομαδική λογική.
Ανάμεσα στα άλλα χαρακτηριστικά των όχλων πρέπει να αναφέρουμε ακόμα την απεριόριστη ευπιστία τους, την υπερβολική συναισθηματικότητά τους, την απρονοησία και την ανικανότητα να επηρεαστούν από έναν συλλογισμό. Η διαβεβαίωση, η μετάδοση, η επανάληψη και το γόητρο, αποτελούν τα μόνα μέσα για να πεισθεί ο όχλος. Η πραγματικότητα και η πείρα δεν ασκούν καμμιά επίδραση στον όχλο. Μπορεί κάνεις να κάνει, ώστε το πλήθος να παραδεχτεί τα πάντα. Τίποτα δεν είναι αδύνατον στα μάτια του λαού.
Εξ αίτιας της υπερβολικής συναισθηματικότητας των όχλων, τα αισθήματά τους, καλά ή κακά, είναι πάντοτε υπερβολικά. Η υπερβολή αυξάνει πιο πολύ σ' επαναστατικές εποχές. Ο παραμικρός ερεθισμός οδηγεί τότε τα πλήθη σε παράφορες ενέργειες. Η ευπιστία τους, που είναι τόσο μεγάλη σ' ομαλές περιστάσεις, αυξάνει επίσης· οι πιο απίθανες ιστορίες γίνονται εύκολα πιστευτές...
Όταν ο άνθρωπος αποτελεί μέρος ενός όχλου, κατεβαίνει πολύ χαμηλά στην κλίμακα του πολιτισμού. Αφού καταντήσει βάρβαρος, εκδηλώνει έπειτα τα ελαττώματα και τα προτερήματά του: Στιγμιαίες βιαιότητες, όπως επίσης και ενθουσιασμούς και ηρωισμούς. Το διανοητικό επίπεδο ενός όχλου είναι πάντοτε κατώτερο απ' το επίπεδο ενός μεμονωμένου ανθρώπου. Αντίθετα, το ηθικό και το συναισθηματικό του επίπεδο μπορεί να είναι ανώτερο. Ο όχλος εκτελεί επίσης ένα έγκλημα με τόση ευκολία, όπως και μια πράξη αυταπαρνήσεως.
Επειδή οι ατομικοί χαρακτήρες εξαφανίζονται στον όχλο, η επίδραση, που ασκεί πάνω στα άτομα, που τον αποτελούν, είναι σημαντική. Ο φιλάργυρος γίνεται μεγαλόδωρος, ο σκεπτικιστής, φανατικός πιστός, ο τίμιος άνθρωπος, εγκληματίας, ο δειλός, ήρωας... Ο άνθρωπος του όχλου, όταν είναι μέλος ενός δικαστηρίου ή μιας βουλής, βγάζει ετυμηγορίες ή ψηφίζει νόμους, που σίγουρα δεν θα είχε ποτέ σκεφθεί σαν μεμονωμένο άτομο.
Μια από τις πιο αξιοσημείωτες συνέπειες της επιδράσεως, που ασκεί η ομάδα πάνω στα άτομα, που την συγκροτούν, είναι η ενοποίηση των συναισθημάτων τους και των θελήσεών τους. Η ψυχολογική αυτή ενότητα, έχει σαν αποτέλεσμα ότι οι όχλοι αποκτούν μεγάλη δύναμη. Η διαμόρφωση μιας τέτοιας διανοητικής ενότητας, είναι προπάντων αποτέλεσμα του ότι σ' έναν όχλο, συναισθήματα, χειρονομίες και ενέργειες, είναι εξαιρετικά μεταδοτικές. Επευφημίες μίσους, πάθους ή έρωτος, γίνονται αμέσως αποδεκτές και επαναλαμβάνονται απ' τον όχλο.
Πώς γεννιούνται η θέληση αυτή και τα κοινά αυτά συναισθήματα; Διαδίδονται με τη διανοητική μετάδοση, είναι όμως αναγκαία κάποια αφετηρία για να δημιουργηθεί η ατμόσφαιρα αυτής της μεταδόσεως. Ο δημαγωγός, εκπληρώνει αυτόν τον ρόλο. Χωρίς δημαγωγούς, ο όχλος είναι ένα ον άμορφο και ανίκανο για δράση... Αν ορισμένοι ανώτεροι πολιτικοί άνδρες, κατόρθωσαν να μαντέψουν μ' έναν ενστικτώδη τρόπο, τους νόμους της ομαδικής ψυχολογίας, πρέπει επίσης να διαπιστώσουμε ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις τους υποτίμησαν και τους υποτιμούν ακόμη. Ακριβώς επειδή τους αγνόησαν, γι' αυτό πολλές κυβερνήσεις έπεσαν τόσο εύκολα. Όταν βλέπουμε με πόση ευκολία ανατράπηκαν ορισμένα καθεστώτα από μια μικρή στάση, οι κίνδυνοι που προέρχονται απ' την άγνοια της ομαδικής ψυχολογίας, διαφαίνονται πολύ καθαρά...
Ένας λαός μπορεί, κάτω απ' την πιο χειρότερη εκδοχή, να συγκριθεί μ' έναν όχλο. Ο λαός έχει ορισμένες ιδιότητες του όχλου, οι διακυμάνσεις όμως των ιδιοτήτων αυτών, περιορίζονται απ' την ψυχή της φυλής του, που διατηρεί μια σταθερότητα άγνωστη στην προσωρινή και μεταβατική ψυχή ενός όχλου. Όταν ένας λαός διαθέτει προγονική ψυχή, που έχει σταθεροποιηθεί από ένα μακρόχρονο παρελθόν, η ψυχή του όχλου κυριαρχείται πάντοτε απ' αυτήν. Ένας λαός διαφέρει ακόμα από έναν όχλο ως προς το ότι αποτελείται από ένα πλήθος ομάδων, που καθεμιά έχει διαφορετικά συμφέροντα και πάθη. Σ' έναν όχλο, με την καθ' αυτή σημασία της λέξεως, βρίσκονται, αντιθέτως, ομάδες όπως π.χ. σε μια λαϊκή συγκέντρωση, που μπορεί να ανήκουν σε ανόμοιες κοινωνικές κατηγορίες... Ένας λαός είναι πολύ λιγότερο ευέξαπτος από έναν όχλο. Ωστόσο, ορισμένα γεγονότα όπως, εθνική εξύβριση, απειλή εισβολής, κ.λπ., μπορούν να τον κάνουν να ξεσηκωθεί σε μια στιγμή... Ή απότομη αυτή έκρηξη των συναισθημάτων μιας φυλής παρατηρείται, άλλωστε, σε όλους τους λαούς...
Όλες οι ποικιλίες των όχλων, ομοιογενείς ή ετερογενείς, συνελεύσεις, λαοί, λέσχες, κ.λπ., είναι σύνολα ανίκανα να ενωθούν και να δράσουν, εφ' όσον δεν βρουν έναν οδηγό για να τους κατευθύνει... Η ασυνείδητη ομαδική ψυχή του όχλου φαίνεται πως είναι δεμένη με την ψυχή του δημαγωγού. Ο δημαγωγός, του δημιουργεί μια και μόνη θέληση και του επιβάλλει μια απόλυτη υπακοή. Ο δημαγωγός επενεργεί προπάντων πάνω στον όχλο με το μέσο της υποβολής. Κι απ' τον τρόπο με τον όποιο προκαλείται η υποβολή αυτή, εξαρτάται η επιτυχία του... Σύμφωνα με την υποβολή των δημαγωγών του, το πλήθος είναι ήρεμο, παράφορο, εγκληματικό ή ηρωικό. Οι διάφορες αυτές υποβολές θα μπορούσαν να θεωρήσουν ότι εμφανίζουν κάποτε μια ορθολογιστική άποψη, αλλά δεν θα 'χουν απ' τον ορθό λόγο παρά την επιφανειακή του όψη. Επειδή ένας όχλος, είναι στην πραγματικότητα ανίκανος να δεχτεί οποιαδήποτε λογική, οι μόνες ιδέες, που είναι ικανές να τον επηρεάσουν, θα είναι πάντοτε συναισθήματα, που αναπολούνται με την μορφή εικόνων...
Μια μεγάλη πολιτική συνέλευση, ένα κοινοβούλιο παραδείγματος χάριν, είναι όχλος, αλλά όχλος μερικές φορές ελάχιστα δραστήριος, εξ αιτίας των αντιθέτων συναισθημάτων των εχθρικών ομάδων απ' τις όποιες αποτελείται. Η παρουσία των ομάδων αυτών, που εμπνέονται από διάφορα συμφέροντα, μας υποχρεώνει να θεωρήσουμε μια συνέλευση ότι αποτελείται από ετερογενείς όχλους, που επιβάλλεται ο ένας πάνω στον άλλο και που ο καθένας υπακούει σε ξεχωριστούς δημαγωγούς. Ο νόμος της πνευματικής ενότητας των όχλων δεν εκδηλώνεται τότε παρά μόνο σε κάθε ομάδα, και μόνον έπειτα από εξαιρετικές περιστάσεις οι διαφορετικές ομάδες καταλήγουν να δημιουργήσουν ενιαία θέληση.
Κάθε ομάδα μιας συνελεύσεως αντιπροσωπεύει μια ξεχωριστή οντότητα. Τα άτομα που συμβάλλουν στο σχηματισμό αυτής της οντότητας παύουν να μένουν τα ίδια και θα ψηφίσουν χωρίς δισταγμό ενάντια στις πεποιθήσεις τους και στις επιθυμίες τους... Η δράση μιας ομάδας συνίσταται κυρίως στο να ισχυροποιήσει τις διατακτικές γνώμες. Κάθε ασθενής ατομική πεποίθηση εδραιώνεται, όταν γίνει ομαδική. Οι βίαιοι δημαγωγοί και εκείνοι που εξασκούν γόητρο κατορθώνουν κάποτε, επενεργώντας πάνω σ' όλες τις ομάδες μιας συνελεύσεως, να δημιουργήσουν απ' αυτές έναν μόνο όχλο... Μικρές ομάδες ατόμων, που έχουν τις ίδιες γνώμες, τις ίδιες δοξασίες, τα ίδια συμφέροντα και που διαγράφουν κάθε ετερόδοξο, διαφέρουν απ' τις μεγάλες συνελεύσεις, γιατί έχουν ενότητα συναισθημάτων και συνεπώς θελήσεως...
Αν τα ομαδικά συναισθήματα ήταν δυνατόν να υπολογισθούν ακριβώς με κάποιο ποσοτικό μέτρο, θα μπορούσε κανείς να τα παρομοιάσει με μια καμπύλη, που, ύστερα από μια ανάβαση αρκετά αργή στην αρχή, έπειτα πολύ γρήγορη, θα κατέβαινε σχεδόν κατακόρυφα. Η εξίσωση της καμπύλης αυτής θα μπορούσε να ονομασθεί, εξίσωση των μεταβολών των ομαδικών συναισθημάτων, που υπόκεινται σ' έναν σταθερό ερεθισμό.
Δεν είναι πάντοτε εύκολο να εξηγήσει κανείς την επιτάχυνση των συναισθημάτων κάτω απ’ την επίδραση μιας σταθερής αίτιας. Ίσως όμως θα μπορούσε κανείς να σημειώσει ότι, αν οι νόμοι της ψυχολογίας είναι δυνατόν να συγκριθούν με τους νόμους της μηχανικής, μια αιτία αναλλοίωτης δυνάμεως, που ενεργεί όμως συνεχώς, μπορεί να αυξήσει πολύ γρήγορα την ένταση ενός συναισθήματος. Είναι γνωστό, παραδείγματος χάριν, ότι μία δύναμη σταθερή σε ισχύ και διεύθυνση, όπως η βαρύτητα που επενεργεί σ' ένα σώμα, του εμβάλλει μια κίνηση επιταχυνόμενη. H ταχύτητα ενός σώματος, που πέφτει κατά απ' την επίδραση της βαρύτητας στο διάστημα, θα είναι περίπου δέκα μέτρα στο πρώτο δευτερόλεπτο, είκοσι μέτρα στο δεύτερο, τριάντα μέτρα στο τρίτο, κ.λπ. Θα ήταν εύκολο, αφήνοντας ένα σώμα να πέσει από πολύ ψηλά, να του δώσουμε τέτοια ταχύτητα, ώστε να είναι αρκετή για να τρυπήσει μια χαλύβδινη πλάκα.
Αν όμως η εξήγηση αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί και στην ταχύτητα ενός συναισθήματος, που υπόκειται σε μια σταθερή δύναμη, δεν μας λέει γιατί τα αποτελέσματα της επιταχύνσεως διακόπτονται απότομα. Μια τέτοια διακοπή, δεν γίνεται κατανοητή παρά με την παρέμβαση φυσιολογικών ερμηνειών· δηλαδή δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η χαρά, όπως και ο πόνος, δεν μπορούν να ξεπεράσουν ορισμένα όρια και ότι κάθε υπερβολικά βίαιος ερεθισμός προκαλεί την παράλυση της αισθήσεως. Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να υποφέρει παρά ένα ορισμένο ανώτατο όριο χαράς, πόνου ή προσπάθειας, και ακόμα δεν θα μπορούσε να τα υποφέρει για πολύ καιρό. Το χέρι, που σφίγγει ένα δυναμόμετρο φτάνει έπειτα από λίγο στην εξάντληση της προσπάθειάς του και είναι αναγκασμένο να το αφήσει απότομα...
Όλες τις αναλογίες, που προσπαθούν να αποκαταστήσουν ανάμεσα στους νόμους, στους οποίους υπακούουν τα υλικά φαινόμενα και στους νόμους, που διέπουν την εξέλιξη των συναισθηματικών και μυστικιστικών στοιχείων, χωρίς αμφιβολία, μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε χονδροειδείς. Αναγκαστικά, έτσι θα συμβαίνει ως την ημέρα που ο μηχανισμός των εγκεφαλικών λειτουργιών θα είναι λιγότερο άγνωστος από σήμερα.

Πηγή: Αποσπάσματα από το βιβλίο «Ψυχολογία των επαναστάσεων» (1912), του Γάλλου ψυχολόγου και κοινωνιολόγου Γκιστάβ Λε Μπον.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Αναγνώστες