Αναρχικό Λεξικό Α” ΤΟΜΟΣ

Η έντυπη χρονομηχανή στην ιστορία της αναρχίας

Γιάννης Φούντας
Αναρχικό Λεξικό
Εγκυκλοπαιδικό – Ιστορικό
Α” ΤΟΜΟΣ
Α-Μ
Σχήμα: 17Χ24, 520 σελίδες • ISBN 978-960-9797-33-7
Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων
Εύα
(θρησκ.) Η πρώτη από κτήσεως κόσμου «αναρχική». Το ανατρεπτικό της διάβημα, να δοκιμάσει δηλαδή τον αεί απαγορευμένο καρπό της γνώσης, θα το πληρώνουν μέχρι την επιστροφή στην… ελευθεριακή Εδέμ άρρενες και θήλεις απόγονοί της με καταναγκαστική εργασία και ιδιαίτερα οι ομόφυλές της με κάθε τύπου δεινά από τους μνησίκακους εκπροσώπους του… προσβεβλημένου Θεού.
«Η Διεθνής»
["L'Internationale»] (μουσ.) Ο ύμνος της Διεθνούς Ενωσης των… Κολασμένων που έγραψε το 1871 ο κομμουνάρος Εζέν Εντίν Ποτιέ [Eugène Edine Pottier] και έμελλε λογοκριμένος και παραποιημένος να γίνει ο «εθνικός» ύμνος της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ενωσης, ανεξάρτητα αν η έγκαιρη, ένα χρόνο πριν το σχίσμα της ενιαίας Διεθνούς, σύλληψη της κεντρικής του ιδέας, την οποία συνοψίζει το δίστιχο: «Τῆς Γῆς οἱ δοῦλοι κι” οἱ ραγιάδες / Μοναχοί τους θὰ σωθοῦν», διαυγάζει και προβλέπει το βάσιμο των αιτιάσεων του Μπακούνιν προς τον Μαρξ. Η «Διεθνής», που ο δημιουργός της είχε αφιερώσει στον αναρχικό καθηγητή Γκιστάβ Λεφρανσέ [Gustave Lefrancais], μελοποιήθηκε το 1888 από το βέλγο εργάτη Πιερ Κρετιάν ντε Γκετέρ [Pierre Chrétien de Geyter]. Στα ελληνικά ένα μέρος της μεταφράστηκε από το γνωστό για την προτίμησή του στα έργα της ελευθεριακής φιλολογίας Σπύρο Φραγκόπουλο και συμπεριλήφθηκε το 1912 στην ανθολογία της Εκδοτικής Συντροφιάς Αντικοινωνικά Τραγούδια. Στην ίδια ανθολογία υπάρχει και η πρώτη απόπειρα απόδοσης του ύμνου από το Ρήγα Γκόλφη (που πρωτοδημοσιεύτηκε στον Εργάτη του Βόλου στις 20 Δεκεμβρίου του 1909), ο οποίος του έδωσε οριστική μορφή το 1921. Ωστόσο, η πρώτη με διαφορά μηνών και πιο πιστή (αν και άτεχνη) ολοκληρωμένη μετάφραση της «Διεθνούς» στα ελληνικά έγινε από το λογοτέχνη Ζαχαρία Παπαντωνίου το 1909. Σύμφωνα με τον πρώτο μεταφραστή της «Η Διεθνής» «περιέχει τὰς ἀρχὰς τοῦ ἄκρου σοσιαλισμοῦ χωρὶς καμμίαν ἐπιφύλαξιν. Εἶναι ὕμνος καθαρῶς ἀντικρατικός, καθαρῶς ἀντιστρατιωτικός καὶ ἀντιπατριωτικός»: «Σηκωθῆτε! Κατάδικοι τῆς γῆς! / Σηκωθῆτε, κατάδικοι τῆς πείνας! Τὸ δίκαιον βουίζει ἐντός τοῦ ἡφαιστείου του. / Εἶνε ἡ ἔκρηξις τοῦ ὀριστικοῦ τέλους! / Ἀπὸ τὸ παρελθόν, ἂς μὴν ἀπομείνῃ τίποτε ὅρθιον. / Δοῦλον πλῆθος, σήκω ὅρθιον! / Ο κόσμος θ” αλλάξη από θεμελίων. / Δὲν εἴμεθα τίποτε, θὰ εἴμεθα τὸ πᾶν! // Δὲν ὑπάρχουν σωτῆρες ἄρχοντες τοῦ κόσμου, / Οὔτε Θεοί, οὔτε Καίσαρες, οὔτε αἱρετοὶ τοῦ λαοῦ. / Παραγωγοί! Ἂς σώσωμεν ἡμᾶς τοὺς ἑαυτούς μας. / Ἂς κηρύξωμεν τὴν κοινὴν σωτηρίαν. Γιὰ ν” ἀποδώσῃ ὁ κλέπτης ὅσα ἔχει καταπιεῖ, / Γιὰ νὰ βγῇ τὸ πνεῦμα ἐλεύθερον ἀπό τὴν φυλακήν, / ἂς φυσήξωμεν ἡμεῖς οἱ ἴδιοι στὸ καμίνι τῆς ἐργασίας μας, / ἂς κτυπήσωμε τὸ σίδερο, ἐνόσῳ εἶν” ἀκόμη ζεστό. // Τὸ Κράτος τυραννεῖ, ὁ Νόμος κλέβει. / Ὁ φόρος πίνει τὸ αἷμα τῶν δυστυχῶν. / Εἰς τὸν πλούσιον δὲν ἐπιβάλλουν κανένα καθῆκον, / καὶ τὸ δικαίωμα τοῦ πτωχού εἶνε κούφια λέξις. / Ἄλλους νόμους ἔρχεται νὰ ἐπιβάλη ἡ Ἰσότης. / «Ὄχι δικαιώματα χωρὶς ὑποχρεώσεις, μᾶς λέγει, / ὄχι ὑποχρεώσεις χωρὶς δικαιώματα». // Ἐπαίσχυντοι εἰς τὴν ἀποθέωσίν των, / οἱ βασιλείς τῶν μεταλείων καὶ τῶν σιδηροδρόμων, / τί ἄλλο ἔκαμαν παρὰ νὰ ληστεύουν τὴν ἐργασίαν; / Ὅ,τι ἡ ἐργασία ἐδημιούργησεν, / ἐχάθη μέσα εἰς τὰ χρηματοκιβώτια τῆς ληστοσυμμορίας. / Ὁ Λαὸς διατάσσων νὰ τοῦ τὸ δώσουν πίσω, / Ζητεῖ ἐκείνο ποῦ τοῦ ἀνήκει. // Οἱ Βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν μᾶς μεθοῦσαν μὲ καπνοὺς πολέμων. / Εἰρήνη εἰς ἡμάς, πόλεμος κατά τῶν τυράννων! / Ἂς ἐφαρμόσωμεν τὴν ἀπεργίαν εἰς τοὺς στρατούς. / Ἂς μᾶς παραδώσουν τὰ ὅπλα των καὶ ἂς σκορπισθοῦν. / Ἐὰν αὐτοὶ οἱ καννίβαλοι ἐπιμένουν / νὰ ζητοῦν ἥρωας ἀπὸ τὰς τάξεις μας, / θὰ μάθουν σὲ λίγο ὅτι τὰς σφαίρας τῶν ὅπλων μας / τὰς προορίζομεν διὰ τοὺς ἰδίους μας στρατηγούς. // Ἐργάται! Χωρικοί! Εἴμεθα ἡ μεγάλη μερὶς τῶν ἐργαζομένων. / Ἡ γῆ ἀνήκει εἰς ἡμᾶς. Οἱ τεμπέληδες ἂς κατοικήσουν ἀλλοῦ. / Πόσοι τρέφονται ἀπὸ τὰς σάρκας μας! / Ἀλλ” ἂν τὰ κοράκια καὶ τὰ ὅρνεα ἐξαφανισθοῦν ἕνα πρωί, / αυτὸ δὲν θὰ ἐμποδίσῃ τὸν ἥλιον νὰ λάμψῃ πάλιν / καὶ νὰ λάμπῃ πάντοτε (Εμπρός, 16.5.1909, φ. 4517, σ.2).
Λέι δε φούγας
[ley de fugas] (κρατ. κατ.) Ο νόμος περί αποδράσεων που καθαγίαζε ένα ύπουλο αστυνομικό τέχνασμα εξόντωσης εκατοντάδων φυλακισμένων ισπανών αναρχοσυνδικαλιστών στην εύφλεκτη προεπαναστατική περίοδο, ανάλογο με το νόμο Μπαζάν που εφάρμοζαν στους ομοϊδεάτες τους οι εξίσου βάρβαρες αρχές ασφαλείας της Αργεντινής. Μια περιγραφή του βρίσκουμε στις ταξιδιωτικές εντυπώσεις από την Ισπανία του έλληνα λογοτέχνη Κώστα Ουράνη: «Τὶς νυχτερινὲς ὧρες ἀποφάσιζαν δῆθεν νὰ τοὺς μεταφέρουν ἀπὸ τὸ κρατητήριο στὴ φυλακή. Σύγχρονα διάφοροι μυστικοί, ντυμένοι σὰν ἐργατικοί, τοποθετούνταν στὶς παρόδους τῶν δρόμων ἀπ” ὅπου θὰ μεταφέρονταν οἱ φυλακισμένοι. Καὶ ὅταν αὐτοὶ περνοῦσαν μὲ τὴ στρατιωτική τους συνοδία, οἱ κρυμμένοι μυστικοὶ ἄρχιζαν νὰ ρίχνουν πυροβολισμοὺς δῆθεν ἐναντίον τῆς στρατιωτικῆς συνοδίας, σὰ νὰ εἴταν ἐργάτες ποὺ ζητοῦν νὰ ἐλευθερώσουν τοὺς συντρόφους τους. Ἐπακολουθοῦσε μιὰ ψεύτικη μάχη, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ σκοτωθοῦν ὅλοι οἱ μεταφερόμενοι ἐργάτες. Τὴν ἑπομένη ἕνα ἀνακοινωθὲν τοῦ στρατιωτικοῦ διοικητοῦ πληροφοροῦσε τὸν κόσμο ὅτι “ἀπεπειράθησαν νὰ διαφύγουν οἱ μεταφερόμενοι εἰς τὴν φυλακὴν ἐργάται, βοηθούμενοι πρὸς τοῦτο ἀπὸ ἐνεδρεύοντας συντρόφους των, οἱ ὁποῖοι ἤνοιξαν πῦρ κατὰ τῶν φρουρῶν. Οὗτοι εὑρέθησαν εἰς τὴν σκληρὰν ἀνάγκην νὰ κάμουν χρῆσιν τῶν ὅπλων των καὶ νὰ φονεύσουν τοὺς διαφεύγοντας”» (Ουράνης, Κ., Ισπανία, σ. 313-14).
Πηγή: efsyn.gr