Απο τις επικινδυνες ταξεις στον κινδυνο του πληθους
Δημοσιευμενο στο Global Magazine, Τευχος 2, Μαιος 2003
Οι ευθειες και οι αναστροφες της ιστοριας ειναι παραξενες. Ειναι γνωστο οτι καθ’ολη την διαρκεια της ιστοριας του καπιταλισμου ο ορισμος «επικινδυνες ταξεις» εχει υπαρξει ιδιαιτερα ευπλαστος.
Την εποχη της χειροτεχνιας οι φτωχοι ηταν οι επικινδυνοι:
ηταν το πληθος των απενταρων και περιπλανωμενων εργατων γης και των ακληρων χωρικων που υποχρεωθηκαν να μετακινηθουν στις πολεις και τα εργοστασια.
Την εποχη της μεγαλης βιομηχανιας, οι εργατες αναδειχθηκαν σε «επικινδυνη ταξη»: συγκεντρωμενοι en masse στο εργοστασιο, ασκησαν μια πιεση που επηρεασε ολες τις κοινωνικες σχεσεις·
η επικινδυνη ταξη επρεπε να ωθηθει στο μονοπατι της φτωχειας, της ανεργιας, και του βιομηχανικου εφεδρικου στρατου.
Σημερα οι φτωχοι αποτελουν τον εχθρο για μια ακομη φορα:
στον Μετα-Φορντισμο, ο ευελικτος εργαζομενος – κινητος και επισφαλης, ικανος να παραγει αντιληπτικη και διανοητικη υπεραξια – ειναι ο εχθρος, απειλουμενος μεσω αποκλεισμων, σαν η φτωχεια να μην ηταν αρκετη.
Οι επισφαλεις μεσαιες ταξεις, η κανονικοποιημενη διανοητικη εργασια και η αϋλη εργασια παρηκμασαν μεσω της βιομηχανικης εργαλειοποιησης και την αποξενωση της αξιας: αυτο ειναι το πεπρωμενο της νεας συνθηκης της φτωχειας.
Ωστοσο, ποτε ο φτωχος δεν αποτελουσε την συνθηκη της παραγωγικοτητας στον βαθμο που ειναι σημερα.
Στην κοινωνικη παραγωγη, μιας και η εργασια γινεται συνεργατικη, μια συμπαγης κοινη συνειδητοποιηση – και η κοινοτητα αυτη συγκροτει την απολυτα βασικη συνθηκη για την παραγωγη εμπορευματων και υπηρεσιων – ο αποκλεισμος θα φαινονταν αδυνατος.
.
Παρα τις μυριαδες μηχανισμων αποκλεισμου στους οποιους υποβαλλεται, ο φτωχος εκφραζει μια ασυναγωνιστη δυναμη ζωης και παραγωγης.
Αυτο που αποκλειεται μεσω των νομικων και οικονομικων μορφων του κεφαλαιου συμπεριλαμβανεται παρ’ ολα αυτα στα δικτυα της κοινωνικης και βιοπολιτικης παραγωγης.
Ετσι ο φτωχος, ο ανεργος, ο αστεγος και ο αμμισθος εκπροσωπουν πρωτα απ’ ολα μια αντιφατικη κατασταση: αποκλειονται απο την γενικη κοινωνικη συνθηκη που θεωρει την αξια ως εγγενη της κοινοτητας. Αυτος ειναι ο λογος που εξηγει την επικινδυνοτητα του φτωχου, την ουσια της «εχθροτητας» του στην κυριολεκτικη μορφη της καπιταλιστικης εντολης.
Παρα την σημερινη κριση, η ιδεολογια της εργασιας συνεχιζει να παραγει αρνητικες συνεπειες.
Την εποχη της μεγαλης βιομηχανικης παραγωγης, η οργανωση της εργατικης ταξης δεν συμπαθησε ποτε τους φτωχους: αν ο φτωχος αποκλειστει απο τις παραγωγικες δυναμεις, εχει επισης αποκλειστει απο οποιονδηποτε σημαντικο ρολο στην πολιτικη οργανωση.
Ομοια με τους καπιταλιστες, και η Αριστερα της εργατικης ταξης εχει θεωρησει τους φτωχους επικινδυνους, οχι μονο επειδη οι φτωχοι μπορει να παρουσιαζονται ως αντιπαραγωγικα κοινωνικα παρασιτα (κλεφτες, πορνες, junkies κτλ) αλλα επισης επειδη φαινονται πολιτικα ασταθεις και βασικα παραλογοι.
Στην πραγματικοτητα, σε συγκεκριμενες περιοδους της ιστοριας οι φασιστες και ο αντιδραστικος λαϊκισμος χρησιμοποιησαν τους φτωχους ως την κοινωνικη βαση και το οπλο εναντια στην εργατικη ταξη, βασιζομενοι στην αποδιοργανωση και απεχθεια που τους προκαλουσε ο αποκλεισμος τους.
Το κινημα της εργατικης ταξης συχνα φανταστηκε πως οι φτωχοι αποτελουν μερος του εχθρου, ενα πληρες μελος εκεινου του βιομηχανικου εφεδρικου στρατου που μπορουσε να επιτεθει στην μισθολογικη σχεση και να θεσει την απασχοληση των εργαζομενων σε κινδυνο. Ενω οι κομμουνιστες αποκηρυσσαν με καθε βεβαιοτητα τις εργασιακες αριστοκρατιες, η δυσπιστια προς τους φτωχους δεν θα επαυε εφοσον η ιδεολογια της εργασιας κυριαρχουσε στα μυαλα των σοσιαλιστων.
.
Στον Μετα-Φορντισμο ο φτωχος βγαινει απο την εικονα στην οποια εχει υποχρεωθει απο τον μεγαλης παραγωγης καπιταλισμο και τον εργατισμο εκεινου του σταδιου της κοινωνικης συνθεσης της εργασιας.
Με πολλους τροπους, οσο περισσοτερο ο εργαζομενος εισερχεται στην κοινωνικη παραγωγικη δραστηριοτητα, τοσο πιο φτωχος ειναι σημερα.
Η διακριση μεταξυ της αμεσα παραγωγικης εργασιας και της αντιπαραγωγικης εργασιας ηταν παντα διφορουμενη, το ιδιο και στην Μαρξιστικη αναλυση.
Ωστοσο, για τον Μαρξ οι φτωχοι δεν ηταν ουτε παραγωγικοι ουτε αντιπαραγωγικοι:
μενουν εκτος της παραγωγης, με τον ιδιο τροπο που ο αγριος μενει εκτος του πολιτισμου.
Αλλα με τον ιδιο ακριβως τροπο που ο αγριος διαμενει πληρως εντος της παγκοσμιοποιησης σημερα, ετσι και ο φτωχος εχει επαν-εισελθει πληρως στην κοινωνικη παραγωγη.
Η παραγωγικη του ικανοτητα δεν ειναι πιθανη – οπως ηταν οταν ο περιπλανωμενος απωθηθηκε απο την επαρχια προς τις νεες βιομηχανικες πολεις.
Η εργασιακη ικανοτητα του φτωχου ειναι τωρα ουσιαστικη επειδη το συνολο των κοινωνικων σχεσεων ειναι παραγωγικο.
Ωστοσο, ο φτωχος ειναι ακομη ο εχθρος ή εχει αναδειχθει σε εχθρο κατ’ εξοχην επειδη ειναι απαραιτητος για την παραγωγη, πλουσιος σε παραγωγικη ικανοτητα και συμπεριλαμβανεται στην κοινωνικη παραγωγη.
Ολα αυτα, ακριβως στο ονομα της αναγκης για συμπεριληψη, τον καθιστουν επικινδυνο και εχθρικο.
Οπως ισχυει παντα για τον εχθρο της κοινωνιας, ο φτωχος πρεπει να αγωνιστει εναντια στην φτωχεια και να αναγνωρισει ετσι τον εαυτο του ως τον ιδιο του τον εχθρο.
Αυτη ηταν η περιπτωση του εργαζομενου ο οποιος, ενω αγωνιζονταν εναντια στην εκμεταλλευση, υποχρεωθηκε να διανοηθει την ιδια του την καταστροφη.
Η καταργηση της φτωχειας πρεπει τοτε να εκπροσωπησει τον εαυτο της ως καταργηση των φτωχων.
Αλλα η καταργηση της φτωχειας αποτελει επισης αγωνα εναντια σε εκεινους που οργανωνουν την φτωχεια ως την βαση του δικου τους πλουτου και της καπιταλιστικης αναπτυξης.
.
Εαν αληθευει οτι ο φτωχος συμπεριλαμβανεται στην βιοπολιτικη συναφεια της κοινωνικης παραγωγης, ο αγωνας εναντια στην φτωχεια θα εχει συγκροτησιακη σημασια.
Η φτωχεια φανερωνει το ανατρεπτικο περιεχομενο της παγκοσμιας συμμετοχης της εργατικης δυναμης στην κοινωνικη παραγωγη.
Την εποχη της μεγαλης βιομηχανικης παραγωγης οι αγωνες των φτωχων ηταν παντα αντιστασιακοι αγωνες – οποιο και αν ηταν το αποτελεσμα τους.
Στην Αγγλια, στην Γερμανια, στις Ηνωμενες Πολιτειες της δεκαετιας του 1920, και στην Ευρωπη ξανα κατα την διαρκεια της δεκαετιας του 1970, οι αγωνες των φτωχων ηταν αγωνες για οικειοποιηση.
Η αντισταση και η οικειοποιηση ειναι οι αγωνες των αποκλεισμενων, αλλα σημερα, με την κοινωνικη συμπεριληψη της εργασιας, οι αγωνες των φτωχων συγκλινουν και συσχετιζονται με εκεινους των εργαζομενων και ειναι συγκροτησιακοι.
Γινονται αποτελεσματικοι μονο οταν καταφερνουν να αναστελλουν τους μηχανισμους της εκμεταλλευσης και ιεραρχικοποιησης της παγκοσμιας εργατικης δυναμης.
Λογω αυτου, η υπηκοοτητα αναδεικνυεται σε συγκροτησιακο πολιτικο κλειδι των αγωνων των φτωχων: συγκλινει με την πολιτικη αναγνωριση της συμπεριληψης και του προγραμματος της δημοκρατικης διαχειρισης της παγκοσμιοποιησης. Ετσι ο φτωχος αναδεικνυεται σε πραγματικο εχθρο.
/Δημοσιευμενο στο Global Magazine, Τευχος 2, Μαιος 2003 gregordergrieche.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου