ένα άλλο ζήτημα, αυτό της επιβίωσης του πολιτισμού μας.Συνειδητοποιείστε την μικρότητά σας στο αχανές σύμπαν, νιώστε και δουλέψτε σαν μυρμηγκάκι, υπομονετικά.

Η δουλειά μυρμηγκιού και ο επερχόμενος διαγαλαξιακός κομμουνισμός (μέρος 1ο)

Το μυρμήγκι είναι ο πιο δυνατός οργανισμός στη φύση και πολύ σκληρά εργαζόμενο έντομο. Μπορεί να σηκώσει μέχρι και 50 φορές το βάρος του, με λίγα λόγια είναι από τη φύση του Σταχανοβίτικο ζωάκιΜε φορτίο 50 φορές μεγαλύτερο απ' το σωματικό βάρος,
τι ένσημα θα εδικαιούτο; υπερβαρέα;. Η συστηματική, επίμονη και ακούραστη δουλειά του μυρμηγκιού έχει καθιερωθεί και στα καθ' ημάς, τα ανθρώπινα πράγματα δηλαδή, ως η πλέον αποτελεσματική μέθοδος πολιτικής πειθούς. Αν μπορούσαμε να σηκώναμε και 50 φορές το βάρος μας δεν θα υπήρχε ανάγκη οργανωτικής επιτροπής φεστιβάλ, συνεδρίων, κάμπινγκ κλπ. Θα μπορούσαν όλ' αυτά να είναι έργο ενός και μόνο ανθρώπου, αλλά όπως είναι κατανοητόν, αυτά είναι απλά φαντασιοπληξίες για τεμπέληδες που θέλουν να λουφάρουν, δηλαδή η ρίζα του οπορτουνισμού.

Antz είναι ο τίτλος ταινίας animation για παιδιά, που κυκλοφόρησε το 1999. Η ταινία μας περιγράφει εν πολλοίς τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας μιας αποικίας μυρμηγκιών καθώς και το κοινωνικοπολιτικό σύστημα από το οποίο διέπεται. Κι εδώ υπάρχει η πρώτη λαθροχειρία η οποία εμφυτεύεται ύπουλα εις το παιδικό μυαλουδάκι το οποίο κατά την ενηλικίωσή του μετά, δεν θα δύναται να ξεχωρίσει το ελάφι απ' το πιλάφι, ήτοι τον φασισμό απ' τον κομμουνισμό.

Η αποικία των μυρμηγκιών είναι δηλαδή μια αυστηρά συγκεντρωτική και πειθαρχημένη κοινωνία από την οποία θέλει να ξεφύγει ο ήρωάς μας ο Ζ (οιοσδήποτε συνειρμός με την ομώνυμη ταινία του Γαβρά είναι τυχαίος αν όχι προβοκατόρικος) ψάχνοντας για την ουτοπία όλων των εντόμων, τη λεγόμενη insectopia (εντομοουτοπία). Η αναζήτηση ενός καλύτερου κόσμου συνδέεται με την αστικήν έννοια της ελευθερίας με μιαν μεταφυσική - εύπεπτη για το παιδικό μυαλουδάκι - χροιά, ότι ο ιδανικός κόσμος για τον καθένα μας είναι κάτι ανάλογο με τον μωαμεθανικό παράδεισο με τα βουνά από πιλάφια.

Στην αποικία τάξεις δεν υπάρχουν, κοινωνικά στρώματα υπάρχουν. Οι εργάτες και οι στρατιώτες και ως εκ τούτου αντιλαμβανόμαστε ότι τα σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών στην Πετρούπολη πριν την Οχτωβριανή Επανάσταση ήσαντε μια πολύ σοβαρή υπόθεση ώστε μετά από πολλές δεκαετίες να καταντήσει μια κωμωδία για παιδιά. Η ιεραρχία και η γραφειοκρατία ανθεί και στις αποικίες των μυρμηγκιών και μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι το πολίτευμα της αποικίας είναι απόλυτη μοναρχία (η βασίλισσα είναι αρχηγός του κράτους) και ο δεύτερος τη τάξει ηγεμόνας είναι ο υπουργός εθνικής άμυνας, ο γενικός αρχηγός του στρατού.

Η αποικία βρίσκεται υπό διαρκή και καταπιεστική ιμπεριαλιστική περικύκλωση από μεγάλους και αιμοβόρους τερμίτες και οι πόλεμοι είναι συχνοί. Αλλά έτσι είναι η φύση, σκληρή κι άτεγκτη από μόνη της. Η φυσική επιλογή δεν σηκώνει φιλειρηνικά κινήματα.

Ο Καρντάσεφ. Είδατε τι μυαλά έβγαζε
η σοβιετία;

Πράγματι, στην ταινία υπάρχει συχνά η παρέμβαση του ανθρώπου στις περιπέτειες των μυρμηγκιών, παρέμβαση την οποία αδυνατούν να συλλάβουν οι μικροί μας ήρωες. Κι εδώ έρχεται στο μυαλό μας ο μέγας σοβιετικός αστρονόμος Νικολάι Καρντάσεφ (Nikolai Kardashev) και η κλίμακα Καρντάσεφ.

Την κλίμακα Καρντάσεφ μας τη συνέστησε πρώτος ένας άλλος μεγάλος αστρονόμος των καιρών μας, ο συχωρεμένος Καρλ Σέιγκαν (Carl Sagan), ο οποίος πρώτος εκλαΐκεψε λιγάκι και προσπάθησε να βάλει στο φουρτουνιασμένο μυαλό μας μια προοπτική για την εξέλιξη του πολιτισμού.

Ο Καρλ Σέιγκαν λοιπόν (θαρρώ στο βιβλίο του “οι δράκοι της εδέμ”) αναφερόμενος στην κλίμακα Καρντάσεφ αναρωτιέται: υπάρχουν άραγε πολύ πολύ εξελιγμένοι πολιτισμοί στον γαλαξία μας ή και στο σύμπαν συνολικά; Κι αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν, άραγε δεν θα μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους; Ναι, αλλά αυτό δεν θα προϋπέθετε και να μπορούμε να συλλάβουμε το μέγεθος, τα χαρακτηριστικά και το βαθμό εξέλιξής τους;

Κι αν υπάρχει ένα δίκτυο εξελιγμένων πολιτισμών στο γαλαξία μας; που έχει αναπτύξει έναν πολύ εκλεπτυσμένο τρόπο επικοινωνίας από πολιτισμό σε πολιτισμό;

Ο Καρλ Σέιγκαν. Γελαστός άνθρωπος,
μας άνοιξε τα μάτια σε πολλά

Και εκθέτει ο Καρλ εδώ το παράδειγμα με το μυρμήγκι. Ένα μυρμήγκι που περπατάει στα πλακάκια μιας πισίνας στην εξοχή, είναι σε θέση να αντιληφθεί το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του πολιτισμού πάνω στα πλακάκια του οποίου περπατάει; Ομοίως κι εμείς, αν ευρισκόμεθα στο μέσον ενός διαγαλαξιακού τσατ ρουμ ανώτερων πολιτισμών, μας κόβει αρκετά ώστε να συλλάβουμε το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά αυτών των πολιτισμών; κι αν όχι, πώς θα τα κάνουμε πλακάκια μαζί τους;

Το ζήτημα της κατωτερότητος του πολιτισμού μας θα το διαπραγματευτούμε στο επόμενο ποστ, αφού εξηγήσουμε τι είναι η κλίμακα Καρντάσεφ.

Ο σοβιετικός αστρονόμος το λοιπόν, είπε ότι για να κατηγοριοποιήσουμε τους πολιτισμούς, θα πρέπει να το κάνουμε με κριτήριο την ενέργεια που μπορεί να διαχειριστεί. Θα μου πεις, πόσους άλλους πολιτισμούς ξέρουμε για να κάνουμε και τέτοιου είδους δουλειά; δεν πειράζει, ακόμα κι έτσι, όταν το μυαλό του ανθρώπου σκέφτεται σ' αυτά, τα μη-πρακτικά πεδία σημαίνει ότι έχουν ωριμάσει οι υλικές προϋποθέσεις για λύσει διάφορα απλά καθημερινά προβλήματα. Ειδάλλως θα ήταν σαν τα μυρμηγκια που δουλεύουν ολημερίς κι ολονυχτίς, φυλακισμένα στα βιοδιανοητικά τους όρια. Εμείς τουλάχιστον αντιλαμβανόμαστε τη μικρότητά μας εντός του σύμπαντος.
Ο Καρντάσεφ λοιπόν, έλεγε ότι ένας πολιτισμός που έχει φτάσει στο σημείο να μπορεί να εκμεταλλευθεί το σύνολο της διαθέσιμης ενέργειας ενός πλανήτη είναι πολιτισμός τύπου Ι. Εμείς δεν έχουμε ακόμα εξαντλήσει τις διαθέσιμες πηγές ενέργειας, ωστόσο εδώ μπαίνουν και ζητήματα καταστροφής του περιβάλλοντος και εξέλιξης της τεχνολογίας τα οποία θα τα δούμε παρακάτω. Εμείς τελωσπάντων, αν πούμε ότι ο πολιτισμός τύπου Ι είναι η μονάδα, το 1, εμείς βρισκόμαστε στο 0,7. Κάτω από τη βάση λοιπόν κι ας νομίζουμε ότι τεχνολογία είναι το κινητό με οθόνη αφής. Αυτά είναι της πλάκας, παιχνιδάκια για να παίζουν τα παιδιά.

Μια υπερδομή στο διάστημα, τύπου ΙΙΙ. Δεν θα μας πάρετε μόνο
τα σπίτια, αλλά και τους ήλιους.

Οι πολιτισμοί που έχουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευθούν το σύνολο της ενέργειας που παράγεται από ένα άστρο, π.χ. τον ήλιο, είναι πολιτισμοί τύπου ΙΙ. Κι εδώ μπαίνει το εξής ζήτημα. Αν γεμίσουμε τον τόπο φωτοβολταϊκά, μπαίνουμε στους πολιτισμούς τύπου >ΙΙ; Εδώ θέλει παραπάνω μελέτη το θέμα. Τέλως πάντων είμαστε πολύ πολύ πολύ πίσω από το επίπεδο ΙΙ μιας και δεν έχουμε ακόμα λύσει τα βασικά ακόμα, όπως π.χ. το κατάλληλο κοινωνικοπολιτικό σύστημα (μπηχτή δια τους υποστηρικτάς της ελεύθερης αγοράς).

Καλά έλεγε ο Μαρξ λοιπόν ότι με τον κομμουνισμό αρχίζει η πραγματική ιστορία της κοινωνίας... Τώρα είμαστε ακόμα στην προϊστορία, νεάτερνταλ της τεχνολογίας. Ουγκ!

Ε, και για να νιώσουμε το ανάλογο δέος, οι πολιτισμοί (ή τα δίκτυα πολιτισμών) που θα μπορούν να διαχειριστούν το σύνολο της ενέργειας ενός ολάκερου γαλαξία (για τους άσχετους με την αστρονομία, ένας γαλαξίας έχει κατα μέσο όρο 100 δισεκατομμύρια ήλιους!) είναι πια πολιτισμός τύπου ΙΙΙ. Εδώ έχουμε ξεφύγει πάρα πάρα πάρα μα πάρα πολύ. Δεν πειράζει όμως να τολμάμε να σκεφτούμε τόσο μακρυά, σημαίνει ότι δεν ζούμε στο σκοτάδι και την αμάθεια όπως τα μυρμηγκάκια. Τέτοια πράγματα σκεφτόταν ο Καρντάσεφ, και να λάβετε παρακαλώ υπόψη σας, υπό ποιο “καθεστώς”, υπό ποιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα έκανε τις ενοράσεις του ο επιστήμων της Σοβιετίας; Ακριβώς αυτό.

Τώρα μπορείτε να επιστρέψετε ήσυχοι εις την καθημερινότητά μας, τη μικρή, τη μίζερη, την πρωτόγονη, την καπιταλιστική, που δεν έχουμε λύσει τα βασικά ακόμα. Ωραίο είναι να οραματίζεσαι το μέλλον και μετά να επιστρέφεις ταπεινά στο παλαιολιθικό σήμερα. Ζούμε στην εποχή των σπηλαίων ακόμα για όσους δεν το' χετε καταλάβει, η πραγματική εξέλιξη θα συμβεί όταν η ανθρωπότης (να σουνα θεέ μου πότης) περάσει εις ανώτερον κοινωνικοοικονομικόν σχηματισμόν. Δουλειά μυρμηγκιού λοιπόν για μια κοινωνία άλληνε, που λέει και το σύνθημα.

Ο καθένας με την ουτοπία του

Η δουλειά του μυρμηγκιού είναι βαρετή, άχαρη, αφανής, μονότονη, χωρίς άμεσα και χειροπιαστά αποτελέσματα δια τούτο και δίνει την ψευδαίσθηση της αποτυχημένης μεθόδου. Η αρετή που πρέπει να συνοδεύει τον εκτελόντα τη δουλειά αυτή είναι η ιώβειος υπομονή, αρετή που όλο και λιγότερο συναντάμε στις ημέρες μας. Βιασύνη, ανυπομονησία, άντε γιούργια στον νταβλά με τα κουλούρια, τα θέλω όλα και τα θέλω σήμερα, άντρα θέλω και τώρα τονε θέλω (προκειμένου δια το ασθενές φύλον), πότε θα γίνω μάνα (πάλι δια το ασθενές φύλον) αλλά όπως λέει κι ο σοφός λαός μας, όποιος βιάζεται σκοντάφτει.

Η υπομονή φτιάχνει χαρακτήρα, προσγειώνει τον άνθρωπο στα λογικά του. Υπάρχει βεβαίως κίνδυνος η υπομονή να γίνει αναβλητικότητα, αναποφασιστικότητα και στο τέλος παραίτηση. Κατεβείτε στην παραλία το λοιπόν, ηρεμήστε, τρίψτε του κροτάφους σας, πάρτε βαθιές αναπνοές και διώχτε από μέσα σας το αισχρόν ελάττωμα της βιασύνης. Οραματιστείτε το αύριο, και μετά ελάτε στο ταπεινό σήμερα και θα δείτε πόσο θα αλαφρώσετε από την πίεση και το άγχος της αμέσου επιτεύξεων των στόχων σας. Ο νοών νοείτο, δωρεάν μαθήματα γιόγκα και αυτοσυγκεντρώσεως, προσφορά της συντακτικής επιτροπής του μπλογκ.

Η σκουληκότρυπα που σε πάει απ' το ένα μέρος του σύμπαντος
στο άλλο, γρηγορότερα. Μια καλή πρόταση για το κίνημα για
να παρακάμψει τα διόδια

Σε μια τέτοια σκουληκότρυπα είχε ταξιδέψει και η ηρωίδα της ταινίας “Η Επαφή” (Contact – 1997, Robert Zemeckis) με τη βοήθεια μιας κατασκευής, της οποίας η τεχνογνωσία ανήκε σε έναν ανώτερο πολιτισμό, ή μάλλον ένα δίκτυο πολιτισμών. Η εκπληκτική αυτή ταινία, της οποίας το σενάριο έγραψε ο κοσμαγάπητος Carl Sagan, ο άγιος αυτός άνθρωπος, επιστήμων και μέγας εκλαϊκευτής της επιστήμης και κοσμολογίας μέσω της σειράς “cosmos”, θέτει προ των ευθυνών της την ανθρωπότητα, πλην όμως με μια ρομαντική και εξιδανικευτική ματιά του αξιαγάπητου συγγραφέως.

Ο βρωμοκαπιτάλας που μου το παίζει
κι ανθρωπιστής... Ουστ!

Ήτοι, την έρευνα για την ανίχνευση εξωγήινης νοημοσύνης την είχε χρηματοδοτήσει ο αρχικαπιτάλας (άρα και αρχιεκμεταλλευτής) και ζάμπλουτος S.R. Hadden... Όμορφος κόσμος καπιταλιστικά πλασμένος, αυτά μόνο στας ταινίας γίνονται και μη διανοηθείτε να πιστεύσετε ποτέ ότι ο Γκέιτς, ο Ζούκερμπεργκ, ο Μπριν, ο Τζόμπς και άλλα ποταπά υποκείμενα της κεφαλαιοκρατίας θα είχον ποτέ τέτοια οράματα. Αν είχε κέρδος, θα είχαν.

Η καλή επιστήμων Allie Aroway (Τζόντυ Φόστερ) που είναι ανοιχτόμυαλος άνθρωπος, εμπιστεύεται την εξωγήινη τεχνολογία και την τεχνολογική ανωτερότητά τους, εν αντιθέσει με τους αμερικανούς αξιωματούχους που διαρκώς είναι καχύποπτοι κι όλα τα βλέπουν σαν απειλή εθνικής ασφαλείας.

Στέιτ-οβ-δι-αρτ τεχνολογία που σε ταξιδεύει
σ' άλλη γη, σ' άλλα μέρη

Η επαφή της εκπροσώπου των ανθρώπων, της ηρωίδος μας με το εξωγήινο δίκτυο πολιτισμών γίνεται κάτα τρόπον φιλικό εις τον χρήστη, γιούζερ-φρέντλυ. Φτιάξαν σκηνικό από τροπική παραλία της Φλόριδας (παρμένη από μια παιδική ανάμνηση της ηρωίδος) και ο εξωγήινος έρχεται με τη μορφή του συχωρεμένου του πατέρα της... Μη της έρθει νταμπλάς! Η ηρωίδα μας το καταλαβαίνει το σκηνικό, συγκινείται σφόδρα αλλά δεν χάνει την ψυχραιμία της. Έχει να ρωτήσει ένα εκατομμύριο πράματα αλλά εκεί λέει τη μαγική λέξη ο “εξωγήινος”: Υπομονή! Μη βιάζεσαι. Έτσι γινόταν πάντα, αργά αργά, να τη χωνέψει ο άλλος την επαφή, μη πάθει κανένα πολιτισμικό ντουβρουτζά. “Καλημέρα” έλεγε ο ένας πολιτισμός. Μετά από καναδυό εκατομμύρια χρόνια “καλημέρα και σε σας” απαντούσε ο άλλος. Άλλα δυο-τρία κατομμυριάκια χρόνια, “πώς πάει;” ρωτούσε πάλι ο πρώτος, άλλα πεντέξι κατομμυριάκια (ε, περνούσε και λίγος χρόνος να επεξεργαστούν το μήνυμα καλύτερα), “είμεθα καλά, τω αυτώ επιθυμούμε και δι' υμάς” απαντούσε ο δεύτερος και πάει λέγοντας. Υπομονή! Κάτι ξέρουν παραπάνω οι πεπολιτισμένοι εξωγήινοι.

Η Έλι, η ταξιδεύτρια. Καλή
κοπέλα και μυαλωμένη, αλλά τα'
μπλεξε μ' έναν παπά

Ο C. Sagan, ο άγιος αυτός άνθρωπος, που συνεργάστηκε με έναν άλλο σοβιετικό επιστήμονα σε ζητήματα εξω-νοημοσύνης, τον αγαπητόν Ιωσήφ Σαμουήλοβιτς Σκλόβσκι (Iosif Samuilovich Shklovskyi), είχε θέσει κι ένα άλλο ζήτημα, αυτό της επιβίωσης του πολιτισμού μας. Έλεγε, μήπως ο πολιτισμός μας είναι σε εκείνο το κρίσιμο σημείο που, ή θα συνεχίσει αυτή την ξέφρενη αυτοκαταστροφική πορεία με την καταστροφή του περιβάλλοντος ή με κανένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, ή θα το ξεπεράσει, θα ζήσει ειρηνικά και θα εξελιχτεί εις το διηνεκές; Δύο δρόμοι κι εδώ, ή με τα μονοπώλια ή με το λαό. Μη το γελάτε καθόλου και η ομοιότητα των δύο διλημμάτων δεν είναι καθόλου τυχαία.

Ο Σκλόβσκι. Ατενίζει το μέλλον

Ο Sagan, και εδώ θα του κάνουμε κριτική (ασχέτως αν τον αποκαλέσαμε πριν άγιο, δεν μας αφαιρείται το δικαίωμα της κριτικής και της αμφισβητήσεως, ο ίδιος άλλωστε ήταν θιασώτης της κριτικής σκέψεως) ήταν ένθερμος οπαδός της “ειρηνικής συνύπαρξης” ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου. Οι προθέσεις του όμως, όπως και πολλών σοβιετικών συναδέλφων του, ήταν απολύτως αγαθές και ανθρωπιστικές και ως εκ τούτου λειψές. Όχι πώς ο ανθρωπισμός είναι κακό πράμα, αλλά ο κόσμος μας δεν διαπνέεται πάντοτε από φιλάνθρωπες δραστηριότητες. Δεν πειράζει όμως, άλλωστε επιστήμων ήταν ο άνθρωπος, όχι πολιτικός και δεν ήξερε από τέτοια κόλπα. Οι πολιτικοί θιασώτες της “ειρηνικής συνύπαρξης”, εισήγαγαν το εν λόγω δόγμα εξωτερικής πολιτικής καθαρά για πολιτικούς λόγους και η ζωή μας οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η ειρηνική συνύπαρξη, μόνο ειρηνική δεν ήταν, κατέληξε στην επικράτηση του καπιταλισμού και ο κόσμος μας δεν έγινε καλύτερος από τότε. Μια ψυχή που ήταν να βγει, έπρεπε να βγει, αλλά η ιστορία δεν γράφεται με το τι έπρεπε να γίνει αλλά με το τι έγινε. Νεξτ τάιμ.

Δύο δρόμοι λοιπόν, αυτοκαταστροφή του πολιτισμού μας ή επιβίωση και μακροημέρευση; Το ζήτημα αυτό αναπόφευκτα συνδέεται με το ερώτημα: ο πολιτισμός μας, μπορεί να επιβιώσει με τον τρόπο που είναι οργανωμένος σήμερα; η απάντησις είναι ξερά και μονολιθικά, όπως ταιριάζει άλλωστε στο συνάφι μας ΟΧΙ!

Ο καπιταλισμός είναι χύμα σύστημα. Ζούγκλα, η αυθόρμητη μίμηση της φυσικής επιλογής στην κοινωνία την άτιμη. Ποιος θα βγάλει πιο πολλά, ποιος θα γίνει πιο πλούσιος, πιο δυνατός, πιο power. Και δώστου υπερπαραγωγή για το ποιος θα πουλήσει πιο πολλά, και δώστου κρίση, και δώστου φτώχια κι ανέχεια, και δώστου πολέμους, να γκρεμίσουμε για ξαναχτίσουμε να κινηθεί το χρήμα, και δώστου φτιάξε όπλα και μπόμπες και πυρηνικά. Σώνεται το πετρέλαιο, σώνεται το φυσικό αέριο, τα σκουπίδια μαζεύονται βουνά, καταστρέφονται τα οικοσυστήματα, οι αλυσίδες, κόσμος ψοφάει της πείνας και ζει μέσα στους υπομόνους, άστα. Κανένα σχέδιο για εξοικονόμηση πόρων, πρώτων υλών, άναρχη παραγωγή, σκουπίδια, πράγματα που φτιάχνονται τζάμπα και βερεσέ και πέφτουν σε αχρηστία, εφιάλτης σκέτος. Πώς όμως θα ξεπεραστεί όλο αυτό; η κοινωνία που είναι σαν ζωντανός οργανισμός, κάποτε θα μεγαλώσει, θα ωριμάσει. Αυτοί που χτίσαν και συντηρούν αυτή την παλιοκοινωνία, θα τα πάρουν στο κρανίο μια μέρα, διάσπαρτα εδω κι εκεί, και θα οργανώσουν έναν νέο κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό που θα προσπαθεί να τα λύσει όλα τα παραπάνω. Κουτσά στραβά στην αρχή, πιο καλά στη συνέχεια. Μπορεί κι αυτοί να βιαστούν και να σκοντάψουν όπως είπαμε πιο πάνω. Να, όπως η σοβιετία που ητανε μια τέτοια, πρώτη προσπάθεια. Βιαστήκαν σε κάποια φάση και είπαν, τώρα δέσαμε το γάιδαρό μας, πάμε ντουγρού για αταξικιά κενωνία. Όπα ταβαρίς, βαστάτε τούρκοι τ' άρματα. Χαλαρώσατε λίγο αντί να χετε το νου σας, μετά είπατε “παλλαϊκό κράτος” και κουραφέξαλα και να τώρα που τρέχουμε να συμμαζέψουμε τα ασυμμάζευτα, με δουλειά μυρμηγκιού.

Η γιαγιά μου, όταν είχε να καθαρίσει ένα ολόκληρο σπίτι όπου γινόταν μύλος, στην αρχή δυσανασχετούσε, μετά έλεγε “μάτι φοβάται, χέρι δεν φοβάται”. Σιγά-σιγά θέλει, τσούκου τσούκου μπώλ σύστημα, που μπορεί να μην είναι καλό για το ποδόσφαιρο που είναι παιχνίδι και θέλει θέαμα, αλλά για να φτιάξεις μια κοινωνία δίκαιη -που δεν είναι παιχνίδι- είναι το καλύτερο σύστημα. Είπαμε όμως, δεν σημαίνει και κωλυσιεργία κι ώσπου να σηκώσεις το' να πόδι να βρωμάει τ' άλλο.

Μια σφαίρα Dyson. Με τόσο μεγάλο
εργοστάσιο ενέργειας, σκεφτείτε πόσα μέλη
να'χει το επιχειρησιακό σωματείο

Μετά απ'τα πρώτα εκατό χρόνια που είναι δύσκολα, τηρουμένων των σοσιαλιστικών αναλογιών (η σοβιετία δεν τα πέρασε, μέχρι τα εβδομηνταδυό έφτακε), κι όταν βασιλέψει η αταξική κοινωνία στο ντουνιά, τότε -έλεγε ο Μαρξ- θα περάσουμε απ' το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας. Βαριά κουβέντα, και σημαίνει πολλά περισσότερα απ' όσο μας κόβει τη σήμερον. Σημαίνει ότι θα απελευθερωθούν δυνάμεις της ανθρωπότητας πρωτόγνωρες, να σου φύγει το καφάσι. Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακόμα γιατί και το μυαλό του ανθρώπου θα έχει αποχτήσει άλλα χαρακτηριστικά, θα σκέφτεται αλλιώς.

Μιαν ιδέα στο πώς θα εξελιχτεί ο κόσμος και η κοινωνία μας έχουν δώσει λίγο πολύ κάποιοι επιστήμονες, περισσότερο κάποιοι συγγραφείς της επιστημονικής φαντασίας,  Το μυαλό τους ταξίδεψε μακρυά και χωρίς να το ξέρουν, κάποιοι απ' αυτούς τήρησαν την αρχή που διατύπωσε ο καλός μας Ένγκελς, ότι δηλαδή η κοινωνία προσπαθεί μέσω της εργασίας να τιθασέψει τη φύση. Και αφού κάποια στιγμή παραστεί ανάγκη, θα μπορέσουμε να τιθασέψουμε τον ήλιο ολάκερο, και πιο μακρυά ακόμα και με τη βοήθεια άλλων “σύμμαχων” στρωμάτων όπως λέμε σήμερα, άλλων πολιτισμών, να τιθασέψουμε ολάκερο το γαλαξία.

Είπαμε για τον Καρντάσεφ στο προηγούμενο που έκανε μια υπόθεση πάνω στην κατάταξη των πολιτισμών (όταν τους βρούμε, αμήν και πότε αλλά είπαμε όχι βιασύνες) με βάση την ενέργεια που μπορούν να τιθασέψουν, τις δυνάμεις της φύσης δηλαδή.

Ο F. Dyson. Το μυαλό του είναι
μεγαλύτερο απ' τ' αυτιά του.

Ο Freeman Dyson, αμερικάνος θεωρητικός φυσικός και μαθηματικός που κι αυτουνού το μυαλό ήταν τούρμπο δεκαεξαβάλβιδο, ένας απ' τους πρωτεργάτες μάλιστα της γενετικής μηχανικής και της βιοτεχνολογίας, πίστευε ότι μέσα σε μερικές χιλιάδες χρόνια η ανάπτυξη θα μπορεί να φτάσει στο σημείο να μπορούν να εξαχτούν πρώτες ύλες από άλλους πλανήτες και να κατασκευαστεί μια Μεγακατασκευή (megastructure – πομπώδικες λέξεις) γύρω απ' τον ήλιο που να συλλέγει ηλιακή ενέργεια. Η υποθετική αυτή κατασκευή έλαβε την ονομασία σφαίρα Dyson και ενέπνευσε αρκετούς συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Κι ακόμα παραπέρα, αν αυτή την ιδέα την επεκτείνουμε σε επίπεδο πολλών πολιτισμών, τότε θα μπορούμε να τολμήσουμε να μιλήσουμε για σμήνος Dyson, ένα δίκτυο μεγακατασκευών, μια ΜεγαΜηχανή συλλογής γαλαξιακής ενέργειας, δια την κάλυψιν των διαρκώς αυξανόμενων αναγκών όλων των κατοίκων ενός γαλαξία, ανθρώπων, πρασίνων ανθρωπακίων κλπ. Κι άμα τρελλαθούμε τελείως και συνδέσουμε τη σκέψη με το μαρξισμό, θα λέγαμε ότι το σμήνος Dyson, είναι το ανώτατο μέσον παραγωγής σε γαλαξιακή κλίμακα. Πςςςςςς...

Δεν θα το πάω σκοπίμως παραπέρα, σε πολιτισμούς τύπου VI (τέσσερα) για να μη ζαλιστείτε απ το πολύ παραμύθι. Προσέξτε: δεν είναι κακό να πηγαίνει το μυαλό τόσο μακρυά, αρκεί να μη μένει μόνο εκεί. Να μπορεί να προσγειώνεται στην πεζή πραγματικότητα και να συνειδητοποιεί ότι και το παραμικρό που κάνουμε συνειδητά, είναι ένα απειροελάχιστο πετραδάκι προς την εξέλιξη. Και επιπλέον, ότι όλ' αυτά δεν θα γίνουν αυτόματα. Θα γίνουν με τη συλλογική, συνειδητή προσπάθεια της ανθρωπότητας, οπότε καταλαβαίνετε γιατί έχει σημασία να λειτουργείτε συνειδητά στο σήμερα, αφού φυσικά θα έχουμε επιλύσει τα αυτονόητα προβλήματα περί της οργάνωσης της κοινωνίας. Οι απόγονοί μας στο μέλλον, που θα σπαν το κεφάλι τους στο πώς να φτιάξουν π.χ. έναν πλανήτη πάρκο ολάκερο, για να πηγαίνει διακοπές ο κόσμος με τα παιδιά, θα γελάνε με την σημερινή μας ταπεινότητα που ακόμα έχουμε καπιταλισμό, τον οποίο μάλιστα μερικοί τον θεωρούν “το καλύτερο σύστημα”. “Βρε τα κατακαημένα τα ανθρωπάκια” θα λένε, “τότε είχαν βγάλει τα tablet pc's που είδαμε στο μουσείο προϊστορικής τεχνολογίας προχτέ..”.

Συνδέσαμε λοιπόν στα δύο τελευταία άρθρα μας τα εξής στοιχεία: την μικρότητα του μυρμηγκίου, το μεγαλείο της ανθρώπινης σκέψεως και την υπομονή. Αφού προσγειωθείτε το λοιπόν ξανά, έχοντας τη γαλήνη της βεβαιότητος ότι η συνείδηση θα υπερνικήσει την ανάγκη, οπλιστείτε με επαναστατική αισιοδοξία για το σήμερα. Αγωνιστείτε για τιποτένια, παλαιολιθικά πράγματα όπως φτηνό εισιτήριο στο λεωφορείο και κατάργηση των διοδίων. Γελάστε συγκαταβατικά με την τωρινή κατάντια του συστήματος, σκεφτείτε ότι αύριο-μεθαύριο, τα δεκαεξάκις-εγγονά σας θα κοιτάνε τις φωτογραφίες του πολιτισμού μας και θα σκαν στο γέλιο λέγοντας “ουγκα-ούγκα”. Συνειδητοποιείστε την μικρότητά σας στο αχανές σύμπαν, νιώστε και δουλέψτε σαν μυρμηγκάκι, υπομονετικά. Τολμήστε και οραματιστείτε όσο πάει ο νους σας κι επιστρέψτε. Ξαναγίνετε μυρμήγκι που σκέφτεται διαγαλαξιακά, κι όχι ελέφαντας που σκέφτεται ενδοκαπιταλιστικά. Δύσκολα χρόνια έχουμε, ήρθαν αυτά που έλεγε ο Καζαντζίδης. Αλλά εμείς οι κομμουνισταί είμεθα -εκτός από φωνακλάδες- και αισιόδοξοι άνθρωποι. Δι ευχών.