Εφιάλτης σε κόκκινο

Εφιάλτης σε κόκκινο

Το 1990 ο υπέργηρος Ακίρα Κουροσάβα γύρισε μία από τις αγαπημένες μου ταινίες: ¨Όνειρα" (Yume / Dreams), σπονδυλωτή, κατέγραψε σ' αυτήν οκτώ όνειρα κι εφιάλτες του. Οι κριτικοί της εποχής δεν ενθουσιάστηκαν, οι συμπατριώτες του δεν κατάλαβαν (ή δεν θέλησαν να καταλάβουν...) τι τους έλεγε στην προτελευταία του δημιουργία: υμνούσε την ανθρώπινη απλότητα, την ομορφιά και δύναμη της φύσης, τον πολιτισμό της παράδοσης, την τέχνη, την αθωότητα της παιδικής ματιάς του χθες, αλλά έστελνε και σήματα κινδύνου για την αγριότητα του αύριο. Στη δεύτερη κατηγορία, το όνειρο-εφιάλτης "το βουνό Φούτζι στα κόκκινα". Ξανακοιτώντας το μετά από τόσα χρόνια και με την απειλή ο εφιάλτης του Κουροσάβα να γίνει πραγματικότητα, αναρωτήθηκα για το αν είναι μια μυθοπλασία του μεγάλου δημιουργού ή ενόραση. Όχι, δεν πιστεύω σε αυτά, μα... "οι 6 αντιδραστήρες", "-που χάθηκαν οι άνθρωποι; στον πάτο της θάλασσας", τα οργισμένα λόγια της έντρομης μάνας για όσα ψέμματα τους είπαν τα ζόμπι του πυρηνικού λόμπι και οι κυβερνήσεις μαριονέτες τους...    

[Παιδεύτηκα γιατί δεν ήξερα πως να κάνω το βίντεο με τους υπότιτλους. Ψάχνοντας βρήκα τα προγράμματα και τελικά μπόρεσα να τους βάλω. Νομίζω πως άξιζε ο κόπος...] δεςτο αποσπασμα

http://www.youtube.com/watch?v=XV01GZTNTTg&feature=player_embedded

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

της Κάκης Μπαλή

από την Αυγή

Πριν από είκοσι χρόνια, ο Ακίρα Κουροσάβα στη σπονδυλωτή ταινία του «Όνειρα» είχε εντάξει ένα επεισόδιο που το έλεγε «Φουτζιγιάμα σε κόκκινο». Ένα πυκνό πλήθος ανθρώπων, παραλυμένο από τον τρόμο, παρακολουθούσε ένα πυκνό κατακόκκινο σύννεφο να ανεβαίνει πίσω από το όρος Φούτζι κι αναρωτιόταν μήπως εξερράγη το ηφαίστειο. Μια νεαρή μητέρα με δυο παιδιά στην αγκαλιά έφερε την ακόμη πιο τρομακτική είδηση. Δεν ήταν το ηφαίστειο, ήταν έκρηξη σε πυρηνικό εργοστάσιο. Το πλήθος τράπηκε πανικόβλητο σε φυγή προς τα βράχια που τέλειωναν στη θάλασσα. Μόνο που ούτε στη θάλασσα υπήρχε διαφυγή. Ούτε καν για τα δελφίνια που κολυμπούσαν μακριά. Η ραδιενέργεια είναι ταχύτερη.

Στα πλάνα του μεγάλου Ιάπωνα σκηνοθέτη, το πλουτώνιο αστραποβολούσε κόκκινο, το καίσιο λιλά. Η ταινία αυτή, στηριγμένη στα όνειρα του Κουροσάβα, δεν είχε αρέσει τότε στους κριτικούς. Θεωρούσαν ότι ήταν πολύ… αφελής, πολύ απλή, πολύ λίγη για όψιμο έργο του σκηνοθέτη.

Είκοσι χρόνια μετά, ο κινηματογραφικός εφιάλτης του Κουροσάβα μοιάζει προφητικός. Το περίεργο είναι ότι η Ιαπωνία, ενώ είναι η μοναδική χώρα που είχε την εμπειρία της Βόμβας, ενώ το πυρηνικό τραύμα έχει σφραγίσει τη μεταπολεμική συλλογική συνείδηση, ουδέποτε αμφισβήτησε την… ασφάλεια των πυρηνικών εργοστασίων. Οι ιαπωνικές κυβερνήσεις, ενώ έδιναν μάχες στον ΟΗΕ για τον πυρηνικό αφοπλισμό, επένδυαν συνεχώς στην πυρηνική ενέργεια, την οποία θεωρούσαν πάντοτε «πράσινη», καθώς δεν εκλύει διοξείδιο του άνθρακα. Και ο ιαπωνικός πληθυσμός είχε μια σχεδόν τυφλή πίστη στην τεχνολογία - μέχρι χθες. Ακόμη και μετά το Τσέρνομπιλ, η συντριπτική πλειοψηφία των Ιαπώνων παρέμεινε πεισμένη ότι τίποτε δεν μπορεί να συμβεί στα δικά του χάι τεκ εργοστάσια. Άλλωστε, η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι όλα τους ήταν φτιαγμένα για να αντέχουν σεισμούς έως και 8 Ρίχτερ. Το 8,9 δεν προβλεπόταν.

Η αλήθεια είναι -και τώρα βγαίνει στην επιφάνεια- ότι και προηγούμενοι σεισμοί, εξάρια και εφτάρια, προκάλεσαν ζημιές σε ιαπωνικά πυρηνικά εργοστάσια. Αλλά αφενός ήταν περιορισμένες, αφετέρου αποκρύφτηκαν. Ελλείψει και κριτικών μέσων ενημέρωσης, οι Ιάπωνες δεν έμαθαν ποτέ ότι η τεχνολογία τους δεν ήταν τόσο τέλεια όσο πίστευαν. Τώρα το μαθαίνουν με τον δύσκολο τρόπο. Με έναν εφιάλτη σε κόκκινο.

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Λίγα λόγια για την ταινία (χωρίς την πηγή, δυστυχώς δεν την είχα κρατήσει): 

Οι αυτοκαταστροφικές τάσεις της ανθρωπότητας, η ύπαρξη, η ζωή και ο θάνατος, αλλά και οι θρησκευτικές παραδόσεις και οι θρύλοι της Ιαπωνίας, όλα έχουν την θέση τους στον κόσμο αυτό. Όλα όμως παρουσιασμένα εντελώς αβίαστα. Από τα τελευταία δηιουργήματα του μεγάλου σκηνοθέτη. Οκτώ όνειρα, οκτώ μικρού μήκους ταινίες, ίσως οκτώ εφιάλτες. Σίγουρα οκτώ σημεία αναφοράς, σκηνές εμπνευσμένες από αληθινά όνειρα, από ανησυχίες κι ερωτήματα μιας μεγάλης ψυχής, με υπέρογκο απόθεμα... 

• 1) Λιακάδα μέσα στη βροχή - Ένα παιδί παραβιάζει τον νόμο των θεών και τις παραδόσεις των μεγάλων. Τώρα πρέπει να πάει στα πνεύματα και να ζητήσει συγχώρεση. Οι αλεπούδες ζουν κάτω από το ουράνιο τόξο....

• 2) Ο κήπος με τις ροδακινιές - Ένα παιδί κλαίει στον κήπο με τις ροδακινιές που έκοψαν οι δικοί του, γιατί τα πνεύματα που κατοικούσαν εκεί δεν θα ξανάρθουν πια. Τα πνεύματα του χαρίζουν μια αναλαμπή αγάπης.... 

• 3) Η χιονοθύελλα - Μια χιονοθύελλα τυφλώνει τους ορειβάτες κι εκείνοι γυρίζουν όλη την νύχτα κύκλους χωρίς να βρίσκουν την κατασκήνωσή τους. Το χιόνι γίνεται καυτό και τους σκεπάζει όταν χαράζει... 

• 4) Η σήραγγα - Ο λοχίας βρίσκεται αντιμέτωπος με το τάγμα του που αποδεκατίστηκε στη μάχη. Οι στρατιώτες δεν δέχονται ότι είναι νεκροί. Αυτός προσπαθεί να τους πείσει πως πέθαναν στα αλήθεια...

• 5) Τα μαύρα κοράκια - Ένας ζωγράφος γνωρίζει τον Βαν Γκογκ βουτώντας μέσα στους πίνακές του και αναζητώντας τον στα τοπία του. Τον βρίσκει και μαθαίνει πιο πολλά από ό,τι περίμενε..., 

• 6) Το βουνό Φούτζι έγινε κόκκινο - Το όρος Φούτζι πυρακτώνεται και λιώνει από την ραδιενέργεια από την καταστροφή ενός πυρηνικού εργοστασίου. Ο κόσμος τρέχει να σωθεί πέφτοντας στη θάλασσα... 

• 7) Ο δαίμονας που θρηνούσε - Ο δαίμονας που θρηνεί το τέλος του κόσμου συναντιέται και γίνεται συνοδοιπόρος με έναν επιζώντα. Στον κόσμο αυτό τα πιο ευτελή έχουν πάρει πλέον τις μεγαλύτερες διαστάσεις... 

• 8) Το χωριό των νερόμυλων - Μια κηδεία με παρέλαση. Στο χωριό που το νερό κυλάει πάνω στους μύλους η ζωή αρχίζει και τελειώνει με γιορτή. Ένας γέρος 103 ετών αποχαιρετά την πρώτη του αγάπη, 99 ετών...

Αναζητήστε την!